Καλδή, Μ. (επιμ.). (2008). Διερευνώντας ρόλους & σκηνές απ' τη ζωή και το θέατρο. Πρακτικά από την 7η Καλοκαιρινή Θεατρική Κατασκήνωση-Σεμινάριο 2008 Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
ISBN 978-960-98466-2-2
Διερευνώντας ρόλους & σκηνές απ' τη ζωή και το θέατρο.
Πρακτικά κατασκήνωσης-σεμιναρίου Σπέτσες 2008,
Καλδή Μαίρη (επιμ.),
ISBN 978-960-98466-2-2 (2008).
Η έκδοση περιλαμβάνει περιγραφή και σχόλια από τα εργαστήρια:
Δημήτρης Καταλειφός "Οκτώ βήματα συνειδητοποίησης για τον ηθοποιό",
Koldo Vio "Η τέχνη του κλόουν",
Μαρία Λεωνίδα-Νίκος Βασιλείου "Πές το με μια κάμερα-εργαστηριο οπτικοακουστικών"
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
Τον Αύγουστο του 2008, στην 7η Θεατρική Καλοκαιρινή Κατασκήνωση-Σεμινάριο διερευνήσαμε ρόλους και σκηνές απ’ τη ζωή και το θέατρο. Οι τέσσερις ομάδες με φαντασία και πολλή δουλειά μετέτρεψαν την Αναργύρειο Σχολή σε ένα ζωντανό πολυσυλλεκτικό χώρο προσέγγισης διαφορετικών πλευρών και εφαρμογών της θεατρικής τέχνης.
Η Dorothy Heathcote, εξέχουσα φυσιογνωμία στο χώρο του δράματος/θεάτρου στην εκπαίδευση, έδειξε στους εκπαιδευτικούς πώς μπορεί η σχολική τάξη να μετατραπεί σε δημιουργικό εργαστήριο. Στα κείμενα, τα οποία ευγενώς μας παραχώρησε, αναλύονται σε βάθος ιδιαίτερες τεχνικές της, όπως ο μανδύας του ειδικού, το ρωμαϊκό τείχος και ο κυλιόμενος ρόλος.
Ο Δημήτρης Καταλειφός μετέτρεψε την τάξη σε θεατρική σκηνή, πάνω στην οποία ο καθένας δοκίμασε τα οκτώ βήματα συνειδητοποίησης για τον ηθοποιό. Ο χώρος, ο χρόνος, το εγώ, οι περιστάσεις, οι σχέσεις, ο σκοπός, το εμπόδιο, η δράση αντιμετωπίστηκαν ως βασικά εργαλεία που βοηθούν τον ηθοποιό να παίξει στη σκηνή έναν αληθινό άνθρωπο και όχι να τον μιμείται ψεύτικα.
Ο Koldo Vío μετέτρεψε την ομάδα του σε χαρούμενους κλόουν, που μόλις ανακάλυψαν την κόκκινη μύτη τους, βγήκανε στο διάδρομο πίνοντας σαμπάνια και άρχισαν να κλέβουν ο ένας το ταίρι του άλλου. Μετά, άρχισαν τα παιχνίδια με τους θεατές: τους κοιτούν έναν έναν στα μάτια, τους ζητούν κάτι που έχουν εκείνοι κι εξομολογούνται στον καθένα ξεχωριστά την αγάπη τους.
Ο Νίκος Θεοδοσίου και η Μαρία Λεωνίδα μετέτρεψαν τις ομάδες τους σε ευέλικτα κινηματογραφικά συνεργεία, τα οποία, καταγράφοντας σκηνές μέσα, έξω και γύρω από την Αναργύρειο Σχολή, κατάφεραν σε λίγες μόνο μέρες να γυρίσουν τέσσερις μικρές ταινίες. Όπου κι αν βρισκόμασταν, υπήρχε πάντα κάποιος που κινηματογραφούσε με μυστικό σενάριο, του οποίου η αποκάλυψη θα γινόταν το τελευταίο βράδυ.
Κάθε ομάδα είχε τους δικούς της κώδικες. Οι ηθοποιοί, για να εντυπωσιάσουν το δάσκαλό τους, έγραψαν τους στίχους του Άμλετ σε βότσαλα, φλούδες δέντρων, χαρτοταινίες, μπλούζες, τσάντες και κάθε είδους απίθανο υλικό. Αυτοσχεδίαζαν στους διαδρόμους, έκαναν ατέλειωτες πρόβες στα δωμάτιά τους τις νύχτες, αναζητούσαν αντικείμενα που θα κινητοποιούσαν τις πέντε αισθήσεις τους και αγωνιούσαν για τις μικρές τους παραστάσεις και την κριτική του δασκάλου.
Οι κλόουν το διασκέδαζαν περνώντας από γκάφα σε γκάφα. Παίζανε διαρκώς πότε ανά δυο, πότε ανά τρεις και πότε όλοι μαζί. Αναζητούσαν σκηνικά αντικείμενα άλλοτε πραγματικά κι άλλοτε φανταστικά, όπως το παλαμάκι που στέλνουν στο φίλο τους ή τα αντικείμενα από μαγικό υλικό, που όποιος τα έπαιρνε τα μεταμόρφωνε σε κάτι άλλο.
Οι σκηνοθέτες αναζητούσαν εικόνες, τραβούσαν πλάνα κοντινά, μεσαία και γενικά και αφηγούνταν ιστορίες. Πρωταγωνιστές ένα πάνινο ζωάκι (η Μαγδάλω), ένα κίτρινο μαντήλι, ένας παλιός τοίχος που γράφει «ΨΑΞΕ ΜΕ», ο κύριος Παντελής, παλιός απόφοιτος της σχολής, και μια παρέα μαθητών που ονειρεύεται μες την τάξη.
Οι πιστοί μαθητές της Dorothy την άκουγαν με θαυμασμό, τη συμβουλεύονταν για θέματα που τους απασχολούσαν σχετικά με τη διδασκαλία και μετά φορούσαν το μανδύα του ειδικού και ερευνούσαν διεξοδικά τα κείμενα για να τα μετατρέψουν σε εργαλεία μιας σύγχρονης παιδαγωγικής.
Το τελευταίο βράδυ μάς βρήκε:
άλλους μέσα στην αίθουσα να δίνουν την πιο αληθινή παράσταση και να εξομολογούνται με δάκρυα αυτό που τους καίει, άλλους στην πιο εύθυμη και γελαστή τους στιγμή να φέρνουν στη σκηνή τον δικό τους, μοναδικό Κλόουν,
άλλους στο φως να υμνούν τη Μούσα της έμπνευσης ζωντανεύοντας την Αντιγόνη και τον Κρέοντα άλλους στο σκοτάδι να προβάλουν και να καμαρώνουν τις σκηνοθετικές τους δημιουργίες
και… όλους μαζί σε μια ακόμα γιορτή της θεατρικής τέχνης στην εκπαίδευση.
Παίξαμε πολλούς ρόλους, μπήκαμε στα παπούτσια των άλλων, περπατήσαμε σε νέα μονοπάτια, κάναμε τη ζωή θέατρο και το θέατρο ζωή…
Μαίρη Καλδή Αύγουστος 2008