Προσεγγίζοντας με τη θεατροπαιδαγωγική μέθοδο λογοτεχνικές αναπαραστάσεις για την ζωή και το έργο της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα, πρώτης Ελληνίδας ζωγράφου, στη διδασκαλία της νέας ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας σε ενήλικες προχωρημένου επιπέδου ελληνομάθειας
Αθήνα, 25/11/2018
Μαίρη Μαργαρώνη, φιλόλογος Μ.Α., εκπαιδεύτρια ενηλίκων Μ.Ed., θεατροπαιδαγωγός M.Ed.
Εργαστήριο 2,5 ωρών
Συμμετοχή στη Διεθνή Συνδιάσκεψη για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, Αθήνα 2018
Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
Γλώσσα: ελληνικά
Το παρόν εργαστήριο έχει ως στόχο να αναδείξει τη συμβολή της θεατροπαιδαγωγικής μεθόδου στη διδασκαλία των ξένων γλωσσών (Smith, 1984), και συγκεκριμένα στη διδασκαλία της νέας ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας σε ενήλικες Γ1-Γ2 επιπέδου ελληνομάθειας, σύμφωνα με το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες. Χρησιμοποιεί ως βάση το μυθιστόρημα της Ρέας Γαλανάκη (2004), Ελένη ή ο Κανένας, για να φέρει τους ενήλικες εκπαιδευομένους σε μια πρώτη επαφή με λιγότερο γνωστές πτυχές της ελληνικής εικαστικής τέχνης, κοινωνίας, κουλτούρας και Μικρο-ιστορίας από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του νέου ελληνικού κράτους μέχρι και το τέλος του 19ου αιώνα μέσα από την αναστοχαστική περιήγηση στη μη συμβατική βιογραφία της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα (1821-1900). Πρόκειται για την πρώτη Ελληνίδα ζωγράφο, Σπετσιώτικης και αριστοκρατικής καταγωγής, κόρη του πρώτου θεατρώνη της Αθήνας, η οποία –μην έχοντας τη δυνατότητα να σπουδάσει ζωγραφική στο νεοϊδρυθέν Σχολείο των Τεχνών στην Αθήνα λόγω φύλου– μετέβη στην Ιταλία, όπου μεταμφιεσμένη σε άντρα παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής, αρχής γενομένης από τη Σχολή των Ναζαρηνών ζωγράφων στα περίχωρα της Ρώμης. Ερωτεύτηκε τον μικρότερό της σε ηλικία Ιταλό ζωγράφο και Γαριβαλδινό επαναστάτη Francesco Saverio Altamura, με τον οποίο απέκτησε εκτός γάμου τα δύο πρώτα τους παιδιά, τον Ιωάννη (Αλταμούρα, μετέπειτα γνωστό θαλασσογράφο) και τη Σοφία. Στη συνέχεια, ασπάστηκε τον Καθολικισμό για να μπορέσει –σύμφωνα με τις κοινωνικές επιταγές της εποχής της– να παντρευτεί τον Αλταμούρα, ο οποίος, ωστόσο, λίγο μετά τον γάμο τους την εγκατέλειψε, φεύγοντας με την Αγγλίδα ζωγράφο και ερωμένη του Jane Benham Hay και τον Αλέξανδρο, το τρίτο παιδί, που εν τω μεταξύ είχε αποκτήσει με την Ελένη. Η τελευταία επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε παραδίδοντας ιδιαίτερα μαθήματα ζωγραφικής και μεγάλωσε μόνη της τα δυο πρώτα της παιδιά, τα οποία πέθαναν από φυματίωση σε πολύ νεαρή ηλικία. Ο διπλός αυτός θάνατος βύθισε την Ελένη στη θλίψη και την απομόνωση στη νησιώτικη κοινωνία των Σπετσών για δύο δεκαετίες και μέχρι το τέλος της ζωής της, και την έφερε στα πρόθυρα της τρέλας, ενώ οι συντοπίτες της την κατηγορούσαν για άσκηση μαγείας. Το εργαστήριο χρησιμοποιεί ποικίλες θεατροπαιδαγωγικές τεχνικές εικονικής και εκφραστικής αναπαράστασης (όπως Παγωμένη εικόνα, Ζωντανή εικόνα, Δράμα στο χαρτί – Περίγραμμα του χαρακτήρα, Προσωπικά αντικείμενα του ρόλου – Εικόνες από τη ζωή του χαρακτήρα, Αισθησιοκινητική δράση – Καθοδηγημένη φαντασία), τεχνικές συμβολικής αναπαράστασης (όπως Πινακίδες – Τίτλοι, Τελετουργία), τεχνικές στοχαστικής διερεύνησης (όπως Ανίχνευση της σκέψης και της κοινωνικής κατάστασης, Γραπτά κείμενα – γραφή και ανάγνωση σε ρόλο, Συλλογικός χαρακτήρας, Διάδρομος της συνείδησης/ Αντικρουόμενες σκέψεις ή Αντικρουόμενες συμβουλές) και τεχνικές έρευνας (όπως Καυτή καρέκλα, Συνέντευξη, Μανδύας του ειδικού, Κύκλος του κουτσομπολιού), προκειμένου να βοηθήσει τους εκπαιδευομένους να ανακαλύψουν τρόπους ενίσχυσης των προσληπτικών και παραγωγικών δεξιοτήτων στην ελληνική γλώσσα ως δεύτερη μέσα από τη συνδυαστική διδασκαλία γλώσσας και περιεχομένου (Content and Language Integrated Learning / CLIL), στην προκειμένη περίπτωση αφενός της ελληνικής ως Γ2 και αφετέρου πτυχών της ελληνικής κοινωνίας και κουλτούρας.Απευθύνεται κυρίως (αλλά όχι περιοριστικά) σε φιλολόγους και εκπαιδευτικούς Α΄/θμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι (ενδιαφέρονται να) διδάσκουν νέα ελληνικά ως δεύτερη γλώσσα.
Η Μαίρη Μαργαρώνη διδάσκει νέα ελληνικά ως δεύτερη γλώσσα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Σχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας). Έχει ολοκληρώσει προπτυχιακές σπουδές στην Ελληνική Φιλολογία (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, 1991), Γερμανική Φιλολογία (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2000), Ιστορία, Αρχαιολογία και Κοινωνική Ανθρωπολογία (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2005) και Ειδική Αγωγή (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2010 ), καθώς και μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιστορία και Κοινωνική Ανθρωπολογία (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2006), Εκπαίδευση Ενηλίκων (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 2013), Θεατρικές Σπουδές – Θέατρο στην Εκπαίδευση (Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, 2014), Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία και Πολιτισμός (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, 2015), Επιστήμες της Εκπαίδευσης – Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, 2016). Είναι υποψήφια διδάκτορας στην Κοινωνική Ιστορία στο Ερευνητικό Κέντρο για τον Αντισημιτισμό στο Βερολίνο. Έχει συγγράψει πάνω από 50 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων, διάφορα κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους και 3 μονογραφίες.