ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΙ ΔΙΗΜΕΡΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
«Το θέατρο στην εκπαίδευση:
τέχνη και εκπαιδευτική μεθοδολογία»
Ναύπλιο, 3-4 Δεκεμβρίου 2005
ΑΙΘΟΥΣΑ ΛΗΔΑΣ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ,
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Με τη συνεργασία των Διευθύνσεων Δευτεροβάθμιας
και Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας
Για εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων
Είσοδος ελεύθερη
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΣΑΒΒΑΤΟ 3/12/2005
09:15-09:30 Εγγραφές – καφές
09:30-10:00 Χαιρετισμοί: κ. Βασίλειος Σωτηρόπουλος, Νομάρχης Αργολίδας, κ. Δήμαρχος Ναυπλιέων Παναγιώτης Αναγνωσταράς, Καθηγητής Κωνσταντίνος Δημόπουλος, Πρόεδρος Διοικούσας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Καθηγητής Σταύρος Περεντίδης, Πρόεδρος της Προσωρινής Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, Καθηγήτρια Χρυσόθεμις Σταματοπούλου - Βασιλάκου, Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, κ. Ηλίας Γκότσης, ΔΔΕ Αργολίδας, κ. Νικόλαος Αργυρόπουλος ΔΠΕ Αργολίδας, κ. Νίκος Γκόβας-Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
10:00-11:30 Κεντρική Ολομέλεια: Προεδρείο: Χριστίνα Ζώνιου, Νίκος Γκόβας,
-
Τζωρτζίνα Κακουδάκη, θεατρολόγος, ηθοποιός, διδάσκουσα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πατρών, «Από την παιδαγωγική του θεάτρου στην παράσταση: η διαδραστική σχέση των βιωματικών δράσεων και των θεατρικών τεχνικών για την κατανόηση της καλλιτεχνικής θεατρικής δημιουργίας»
-
Γιώργος Μπινιάρης, ηθοποιός-σκηνοθέτης, «Σε πιστεύω εγώ: εφαρμογή ενός θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος σε σχολείο»
-
Εύα Κωνστανταράκη, MA Theatre for Development, «Όταν το θέατρο γίνεται όχημα για τη επιστροφή των «εξόριστων παιδιών στη ανθρώπινη περιπέτεια»
-
Άννα Τσίχλη, θεατρολόγος, μέλος του Διδακτικού Προσωπικού του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, "Το χαρούμενο λιβάδι: Δραματοποίηση από τα μέλη της θεατρικής ομάδας του ανοιχτού θεραπευτικού προγράμματος Διάβαση"
11:30-11:50 Διάλειμμα – καφές
11:50-13.30 Κεντρική Ολομέλεια: Προεδρείο: Άννα Τσίχλη, Βασιλική Μπαρμπούση,
-
Νίκος Γκόβας, εκπαιδευτικός θεάτρου, «Θέατρο και Εκπαίδευση: αξιοσημείωτες συναντήσεις»
-
Αστέριος Τσιάρας, μέλος του Διδακτικού Προσωπικού στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, «Το δράμα και το θέατρο στην εκπαίδευση»
13:30-14.00 Συζήτηση
14.00 -15.00 Γεύμα
15:30-19:30 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ (Αίθουσες Τμήματος Θεατρικών Σπουδών)
Στο διάλειμμα, στις 17.30 θα γίνει παρουσίαση Δρώμενου «άσπρη νότα-μαύρη νότα» από μαθητές του 2ου Γυμνασίου του Ναυπλίου
-
Εργαστήριο 1: Χριστίνα Ζώνιου, Άγγελος Γουναράς, μέλη του Διδακτικού Προσωπικού, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, «Η κατασκευή της ομάδας και η διαχείριση των συγκρούσεων στην τάξη -Τεχνικές Θεάτρου Φόρουμ»
-
Εργαστήριο 2: Γιώργος Μπινιάρης, ηθοποιός-σκηνοθέτης, Νίκος Γκόβας εκπαιδευτικός θεάτρου: «Αρχαίος μύθος – δημοτικό τραγούδι- σύγχρονη ποίηση»
-
Εργαστήριο 3: Ηλίας Πίτσικας, παιδαγωγός- δάσκαλος θεατρικού παιχνιδιού, Πατρίτσια Απέργη, θεατρολόγος-χορογράφος, Γιάννης Σφυρής μουσικός: «Ένα δώρο θα δώσει χαρά»
-
Εργαστήριο 4: Μελίνα Χατζηγεωργίου, εκπαιδευτικός δράματος/θεάτρου: «Οδύσσεια: το δίλημμα στη χώρα των λωτοφάγων»
ΚΥΡΙΑΚΗ 4/12/2005
09.30-13.30 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ (Επανάληψη των Εργαστηρίων)
-
Εργαστήριο 1: Χριστίνα Ζώνιου, Άγγελος Γουναράς, μέλη του Διδακτικού Προσωπικού, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, «Η κατασκευή της ομάδας και η διαχείριση των συγκρούσεων στην τάξη -Τεχνικές Θεάτρου Φόρουμ»
-
Εργαστήριο 2: Γιώργος Μπινιάρης, ηθοποιός-σκηνοθέτης, Νίκος Γκόβας εκπαιδευτικός θεάτρου: «Αρχαίος μύθος – δημοτικό τραγούδι - σύγχρονη ποίηση»
-
Εργαστήριο 3: Ηλίας Πίτσικας, παιδαγωγός- δάσκαλος θεατρικού παιχνιδιού, Πατρίτσια Απέργη θεατρολόγος-χορογράφος, Γιάννης Σφυρής μουσικός: «Ένα δώρο θα δώσει χαρά»
-
Εργαστήριο 4: Μελίνα Χατζηγεωργίου, εκπαιδευτικός δράματος/θεάτρου: «Οδύσσεια: το δίλημμα στη χώρα των λωτοφάγων»
Υπεύθυνοι Οργάνωσης:
Νίκος Γκόβας, Χριστίνα Ζωνιου, Ελισάβετ Χατζηνικολάου
Τεχνική Υποστήριξη Άγγελος Γουναρας, Εμμανουέλα Βογιατζάκη- Κρουκόφσκι
Επικοινωνία Ρίβα Λάβα, Άννα Τσίχλη
Γραφιστικά Γιώργος Θεοδώρου
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΙΣΗΓΗΤΩΝ
«Από την παιδαγωγική του θεάτρου στην παράσταση: η διαδραστική σχέση των βιωματικών δράσεων και των θεατρικών τεχνικών για την κατανόηση της καλλιτεχνικής θεατρικής δημιουργίας.»
Η σύγχρονη θεατρική δραστηριότητα στην Ελλάδα, τόσο στις σχολικές όσο και στο ερασιτεχνικές ομάδες, χαρακτηρίζεται από δύο βασικές διαδικασίες. Από τη μία, τη συγκρότηση ενός θιάσου με σκοπό τη δημιουργία μιας τελικής παράστασης, με μεθοδολογία που υιοθετεί τους τρόπους και τη διδασκαλία του επαγγελματικού θεάτρου (επιλογή ρόλων και διανομή βάση καλλιτεχνικών κριτηρίων, έμφαση στον σκηνικό και ενδυματολογικό περιβάλλον, αυστηρός προγραμματισμός προβών, κ.ο.κ). Από την άλλη μια πιο ελεύθερη (και πιο πρόσφατη) διαδικασία διδακτικής του θεάτρου που δεν έχει αυτοσκοπό την παράσταση, αλλά λειτουργεί ως ένα εργαστήριο, για να γνωρίσει στους συμμετέχοντες τους τρόπους και τη μέθοδο να διευρύνουν την επικοινωνία και την πρόσληψη του καλλιτεχνικού γεγονότος. Και οι δύο αυτές τάσεις έχουν αρετές, ανάλογες με τους εμψυχωτές ή τους σκηνοθέτες που τις κατευθύνουν, αλλά αφήνουν, συνήθως, ένα κενό: στην πρώτη περίπτωση τείνει να αφανιστεί η εκπαιδευτική διάσταση του θεάτρου. Στην δεύτερη περίπτωση τείνει να μείνει σε εμβρυακή μορφή η έννοια της σύνθεσης και της θεατρικής ολοκλήρωσης (που συνήθως είναι κάποιας μορφής παράσταση). Πώς μπορεί ο σύγχρονος εκπαιδευτικός του θεάτρου, που κατέχει και την τέχνη του θεάτρου αλλά και τα εκπαιδευτικά εργαλεία, για να την μεταδώσει σε μια μη επαγγελματική (από τις προθέσεις της) ομάδα, να συνδυάσει τις θεατρικές πρακτικές για να φτιάξει μια «ανοιχτή», όχι «εγκύκλια», παράσταση; Μπορεί η ελεύθερη θεατρική έκφραση να οδηγήσει σε ένα συγκεκριμένο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα;
Η Τζωρτζίνα Κακουδάκη είναι θεατρολόγος – ηθοποιός και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πάτρας. Γεννήθηκε το 1971. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αθηνών, με μεταπτυχιακό και διδακτορικό σε εξέλιξη στο Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Αθήνας. Έχει κάνει σπουδές υποκριτικής στο 3ετές εργαστήρι του θεάτρου Στοά και σπουδές υποκριτικής και πρακτικής εφαρμογής σε πλήθος σεμιναρίων. Υπεύθυνη της Βιβλιοθήκης και του Αρχείου του Εθνικού Θεάτρου (1997- 2004). Έχει παίξει στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Από το 2003 διδάσκει το μάθημα «Διδακτική του Θεάτρου. Θεωρία και Πρακτική» στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πάτρας καθώς και σε εργαστήρια ενηλίκων. Κείμενά της έχουν εκδοθεί σε θεατρικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και θεατρικές εκδόσεις.
«Σε Πιστεύω Εγώ», Εφαρμογή ενός Θεατροπαιδαγωγικού Προγράμματος στο 1ο Τ.Ε.Ε. Χίου
Τι είναι ένα Θεατροπαιδαγωγικό Πρόγραμμα; Ποια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του; Ποιοι οι εκπαιδευτικοί και κοινωνικοί στόχοι του; Ποια τα στάδια σχεδιασμού και εφαρμογής του; Πώς σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε το συγκεκριμένο πρόγραμμα στη Χίο από τις θεατροπαιδαγωγούς Μαρία Λούρου και Μαρία Ρεβελάκη. Προβολή DVD με στιγμιότυπα από την εφαρμογή του προγράμματος.
Ο Γιώργος Π. Μπινιάρης γεννήθηκε στην Αρχαία Κόρινθο. Θέατρο σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου και στην "Κινηματογραφική Σχολή Ε. Χατζίκου". Ως ηθοποιός συνεργάστηκε με το "Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο" του Λεωνίδα Τριβιζά, το "Χοροθέατρο Ροές" της Σοφίας Σπυράτου, το "Θέατρο Σφενδόνη" της Άννας Κοκκίνου, και το "Απλό Θέατρο" του Αντώνη Αντύπα. Ως σκηνοθέτης συνεργάστηκε με τα Δημοτικά Θέατρα Λουτρακίου, Καστοριάς και Ναυπλίου και με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Χίο. Ως εμψυχωτής και δάσκαλος Θεάτρου συνεργάστηκε με καλλιτεχνικούς και εκπαιδευτικούς οργανισμούς, όπως η Δραματική Σχολή "Μορφές" στο Θέατρο "Εμπρός", το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, την "Κουμαντάρειο" Πινακοθήκη Σπάρτης και το Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι μέλος του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και διδάσκει στα εκπαιδευτικά του προγράμματα. Είναι ιδρυτικό μέλος της καλλιτεχνικής και ερευνητικής ομάδας "Μυθολογία", για το θέατρο, το μύθο και τον ποιητικό λόγο. Σκηνοθετεί, διδάσκει και είναι υπεύθυνος των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Χίο.
«Όταν το θέατρο γίνεται όχημα για τη επιστροφή των «εξόριστων» παιδιών στη ανθρώπινη περιπέτεια. Πως μέσα από το «Θέατρο για τη Ανάπτυξη» προσπαθήσαμε να γυρίσει η φλόγα της ζωής σε κοινωνικά αποκλεισμένα παιδιά»
Μικροί Γιάννηδες Αϊγιάννηδες υπάρχουν πολλοί. Και όλο γίνονται και περισσότεροι εδώ, αλλού, σε όλη τη γη. Είναι όλοι οι εξόριστοι από την παιδική ηλικία, όλοι οι εξόριστοι από τον τόπο και το χρόνο όπου οι άνθρωποι μπορούν να ανακαλύψουν, να μάθουν, να εξελιχθούν, να δημιουργήσουν. Πολλά από αυτά μας χτυπούν τη πόρτα, κάποια στη Γαλλία τη χτύπησαν δυνατότερα, μήπως και τους επιτραπεί να μπουν στον κόσμο των ανθρώπων. Υπάρχουν δυνατότητες αυτά τα παιδιά να μην αφήσουν το σχολείο; Nα μην γίνουν βάναυσοι, παραβατικοί, εξαρτημένοι, καταθλιπτικοί; Μπορούν αυτά τα παιδιά να ενδυναμωθούν; Να περάσουν από την απομόνωση στην παρέα, να δημιουργήσουν δεσμούς; Nα κατανοήσουν και να δώσουν νόημα στα γεγονότα, ώστε η πραγματικότητα να πάψει να είναι ακατάληπτη και εκφοβιστική; Να βρουν τρόπους και δρόμους να ζήσουν μια πλήρη ζωή; Το “Θέατρο για την Ανάπτυξη» είναι ένα χρήσιμο και αποτελεσματικό εργαλείο για όλους όσοι πιστεύουν ότι τίποτα δεν είναι προκαθορισμένο εξ αρχής. Για όλους όσοι πιστεύουν ότι η εκπαίδευση είναι τα ψιχουλάκια που μπορούν να δείξουν το δρόμο σε όλους τους κοντορεβιθούληδες που αναζητούν τη Ζωή.
Η Εύα Κωνστανταράκη σπούδασε οικονομικές και κοινωνικές επιστήμες, παρακολούθησε σεμινάρια για το Εκπαιδευτικό Δράμα, το Θεατρικό παιχνίδι, την Commedia dell’ arte, το Θέατρο των Καταπιεσμένων, στην Ελλάδα και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο King Alfred’s College UK στο «Θέατρο για την Ανάπτυξη» (MA Theatre for Development). Συντονίζει α) ομάδες παιδιών και νέων που αντιμετωπίζουν κοινωνικό αποκλεισμό, με στόχο την ενδυνάμωση των μελών και των ομάδων καθώς και την εύρεση λύσεων από τις ίδιες τις ομάδες για τη βελτίωση της ζωής τους, β) ομάδες εκπαιδευτικών για την εφαρμογή των θεατρικών διαδικασιών στη σχολική τάξη για την επίλυση συγκρούσεων αλλά και στη διδασκαλία του αναλυτικού προγράμματος. Είναι ιδρυτικό μέλος της ΜΚΟ «Πολύχρωμος Cosmos» για την στήριξη μέσω της Τέχνης κοινωνικά αποκλεισμένων παιδιών και νέων. Στα πλαίσια της στήριξης των παιδιών,η ΜΚΟ διοργανώνει σεμινάρια εκπαιδευτικών της περιφέρειας για την εφαρμογή της μεθόδου «Θέατρο για την Ανάπτυξη» στη σχολική τάξη. Ο «πολύχρωμος Cosmos” δραστηριοποιείται στη περιοχή του Μενιδίου. Είναι μέλος στο Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
«Το χαρούμενο λιβάδι: Δραματοποίηση από τα μέλη της θεατρικής ομάδας του ανοιχτού θεραπευτικού προγράμματος Διάβαση»
Η δραματοποίηση του παραμυθιού "Το χαρούμενο λιβάδι" από τα μέλη της θεατρικής ομάδας του Ανοικτού Θεραπευτικού Προγράμματος ΔΙΑΒΑΣΗ ως εργαλείο εξοικείωσης πρώην χρηστών με τη θεατρική πρακτική και ο διττός εκπαιδευτικός χαρακτήρας της προετοιμασίας μιας παιδικής παράστασης με συντελεστές τους ίδιους πρώην χρήστες, αποτελεί το αντικείμενο της εισήγησης αυτής. Αναλύεται η πορεία και η εξέλιξη των προβών-συναντήσεων και οι τρόποι προσέγγισης του παραμυθιού ως κειμένου της παράστασης και ως αφετηρίας για αυτοσχεδιασμούς, συνεργασία και αυτοπραγμάτωση των μελών μιας θεατρικής ομάδας στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος της πρωινής κοινότητας ΔΙΑΒΑΣΗ.
Η Άννα Τσίχλη, σκηνοθέτης–θεατρολόγος, είναι Πτυχιούχος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στις παραστατικές σπουδές στο The Central School of Speech and Drama. Εκπονεί τη διδακτορική της διατριβή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει σκηνοθετήσει θεατρικές παραστάσεις, video art, happenings και performances. Είναι δραματολόγος της ομάδας χορού «Κινητήρας» και ιδρυτικό μέλος του Πανελληνίου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων. Έχει συνεργαστεί με πολλά περιοδικά και έχει διδάξει στο Θέατρο των Αλλαγών, στο Θεραπευτικό Πρόγραμμα Διάβαση, στο Χοροθέατρο Ροές, στο The Central School of Speech and Drama και σε πολλά σχολεία. Συμμετείχε σε συνέδρια και φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι μέλος του ΕΕΔΙΠ του Τμήματός Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
«Θέατρο και Εκπαίδευση: αξιοσημείωτες συναντήσεις»
Τα τελευταία χρόνια το "θέατρο στην εκπαίδευση" παρουσιάζει μια σημαντική ανάπτυξη και στη χώρα μας. Όλο και περισσότεροι εκπαιδευτικοί, όλων των βαθμίδων, στρέφονται σε αυτό το νέο πεδίο, αντιμετωπίζοντάς το είτε ως διδακτικό εργαλείο, είτε ως μορφή τέχνης ή και τα δύο μαζί. Μπορεί στον όρο "θέατρο στην εκπαίδευση" να μη δίνουμε όλοι το ίδιο περιεχόμενο, αλλά σίγουρα έχει περάσει πια η εποχή όπου οι περισσότεροι αναλυτές, σχεδιαστές της εκπαιδευτικής πολιτικής ή εκπαιδευτικοί, αντιλαμβάνονταν το θέατρο στην εκπαίδευση μόνο ως "θεατρικό παιχνίδι" για τις τάξεις του δημοτικού ή "σχολικές παραστάσεις" που ανεβάζουν συνήθως οι μεγαλύτεροι μαθητές. Στη σύντομη εισήγηση θα προσπαθήσουμε να δούμε ποια είναι τα νέα ερωτήματα που προκύπτουν από τις αλλαγές στο χώρο αυτό, πώς εξελίσσεται ο διάλογος που έχει αρχίσει το "Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση" και ποια είναι τελικά τα χαρακτηριστικά ενός ιδιαίτερου πεδίου έρευνας που μπορεί να αποτελεί το "θέατρο στην εκπαίδευση".
Ο Νίκος Γκόβας σπούδασε Μαθηματικά, Θέατρο και Παιδαγωγικά στην Ελλάδα, στην Αγγλία και στην Αυστραλία και έχει συνεργαστεί ως ηθοποιός, μουσικός, σκηνοθέτης και εμψυχωτής νεανικών θεατρικών εργαστηρίων με Δημοτικά Θέατρα, ΔΗΠΕΘΕ, Πανεπιστήμια και ανεξάρτητες ομάδες. Το 1994 ιδρύει στο Λονδίνο το "Theatre Lab Company (Hellenic Foundation Award 1997) και σκηνοθετεί τις παραστάσεις του μέχρι το 1998 (EuropeanFestival of Theatre in Camden London, Διεθνές Φεστιβάλ "Θεατρική Άνοιξη" στη Θεσσαλονίκη κ.ά.). Είναι εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από το 1982, συντονιστής πολιτιστικών προγραμμάτων στην Ανατ. Αττική από το 1998 και έχει συνεργαστεί σε επιμορφωτικά και πιλοτικά προγράμματα για το θέατρο στην εκπαίδευση με ΠΕΚ, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Central School of Speech and Drama (UK), το Winchester University (UK), το πρόγραμμα "Μελίνα", Δημοτικά Θέατρα, επαγγελματικές Ενώσεις κ.ά. Έχει επιμεληθεί βιβλία και άρθρα για το θέατρο και την εκπαίδευση, είναι εκδότης του περιοδικού "εκπαίδευση και θέατρο" και ιδρυτικό μέλος στην επιστημονική ένωση "Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση". Έχει τιμηθεί με το διεθνές βραβείο "Grozdanin Kikot" (2002) για τη συμβολή του στην ανάπτυξη του θεάτρου/δράματος στην εκπαίδευση. Είναι μέλος της Επιτροπής Πιλοτικών Προγραμμάτων του Διεθνούς Οργανισμού για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (IDEA - International Drama/Theatre Education Association). Το 2002 κυκλοφόρησε το βιβλίο "Για ένα δημιουργικό νεανικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές" (εκδόσεις "Μεταίχμιο").
«Το δράμα και το θέατρο στην εκπαίδευση»
Αρχικά, παρουσιάζονται οι νέες τάσεις στην Παιδαγωγική επιστήμη, που δίνουν έμφαση στη διδασκαλία των «καλών τεχνών», και ιδιαίτερα στη διδασκαλία του θεάτρου στην εκπαίδευση. Στη συνέχεια αναλύονται οι μορφές με τις οποίες εμφανίζεται το θέατρο στην εκπαίδευση και γίνεται μια προσπάθεια ορισμού του Εκπαιδευτικού Δράματος. Επισημαίνονται οι διαφορές και οι ομοιότητες ανάμεσα στο Εκπαιδευτικό Δράμα και το παραδοσιακό Θέατρο. Έπειτα παρουσιάζεται μια ανασκόπηση της εμφάνισης του Δράματος στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο. Ειδικότερα, αναλύεται η θέση του μαθήματος της «Διδακτικής του Θεάτρου» στα αναλυτικά προγράμματα διαφόρων χωρών και στην Ελλάδα. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η μεθοδολογία διδασκαλίας του δράματος στην εκπαίδευση και ο ρόλος του δασκάλου - εμψυχωτή. Τέλος, παρουσιάζονται οι δυνατότητες και περιγράφεται η διαδικασία κατεύθυνσης του Εκπαιδευτικού Δράματος προς μια οργανωμένη θεατρική παράσταση.
Ο Αστέριος Τσιάρας γεννήθηκε το 1964. Πτυχιούχος Παιδαγωγικής, Κοινωνιολογίας και διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών, στον τομέα της Παιδαγωγικής του Θεάτρου. Έχει μεγάλη πρακτική εμπειρία στη διδασκαλία του δράματος και του θεατρικού παιχνιδιού, σε παιδιά, εφήβους και ενηλίκους. Έχει μιλήσει σε πολλές εκπαιδευτικές ημερίδες, στο ραδιόφωνο και έχει δημοσιεύσει αρκετά βιβλία και άρθρα, για θέματα που αφορούν τη διδακτική του θεάτρου στην εκπαίδευση. Είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Αθήνας και διδάσκει στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, το μάθημα « Το δράμα και το Θέατρο στην εκπαίδευση».
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΜΨΥΧΩΤΩΝ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1:
«Η κατασκευή της ομάδας και η διαχείριση των συγκρούσεων στην τάξη -Τεχνικές Θεάτρου Φόρουμ»
Χριστίνα Ζώνιου, Άγγελος Γουναράς, μέλος του Διδακτικού Προσωπικού του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
Αποτελούν τα μέλη μιας τάξης σχολείου ομάδα; Τι κάνει ο εκπαιδευτικός όταν προκύπτουν συγκρούσεις στην τάξη, όταν υπάρχει ανταγωνισμός; Το θεατρικό παιχνίδι σε διάφορες μορφές έρχεται να ισχυροποιήσει τους δεσμούς ενός συνόλου ατόμων, μιας τάξης για παράδειγμα, έρχεται να συμβάλλει στο κτίσιμο της εμπιστοσύνης και της αποδοχής της προσωπικότητας των άλλων: βασικές προϋποθέσεις για τη δημιουργική διαχείριση των συγκρούσεων, που μπορεί να προέρχονται από την έλλειψη επικοινωνίας, από τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. Μέσα σε μια ευχάριστη δημιουργική ατμόσφαιρα και με εργαλείο το θέατρο και τις τεχνικές του θεάτρου φόρουμ, θα επιχειρηθεί η εξερεύνηση των πτυχών μιας σύγκρουσης – όπως η γλώσσα του σώματος και ο τόνος της φωνής- με σκοπό να οδηγηθεί η ομάδα σε προτάσεις διαχείρισής της.
Η Χριστίνα Ζώνιου είναι θεατρολόγος – σκηνοθέτης. Είναι απόφοιτος του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (Mphil in Theatre Studies) από το τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης. Υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για το Θέατρο και τη Διαπολιτισμική Αγωγή. Παρακολoύθησε επίσης το ευρωπαϊκό μεταπτυχιακό πρόγραμμα Drama inScena στην Φλωρεντία καθώς και άλλα σεμινάρια και εργαστήρια υποκριτικής, σκηνοθεσίας, εφαρμοσμένου θεάτρου και διαπολιτισμικής αγωγής. Δούλεψε ως βοηθός σκηνοθέτη, ως σκηνοθέτης, ως δραματολόγος και ως θεατροπαιδαγωγός σε θέατρα, σχολεία και κοινωνικούς χώρους στην Ιταλία, τη Σκωτία και την Ελλάδα. Είναι μέλος του Διδακτικού Προσωπικού (Ε.Ε.ΔΙ.Π) του τμήματος Θεατρικών Σπουδών - Σχολή Καλών Τεχνών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου για το γνωστικό αντικείμενο Υποκριτική.
Ο Άγγελος Γουναράς είναι θεατρολόγος και σχεδιαστής φωτισμού. Είναι πτυχιούχος Θεατρολογίας του Τμήματος Θεάτρου του Α.Π.Θ. Μεταπτυχιακό Ανώτερης Θεατρικής πρακτικής με ειδίκευση στο σχεδιασμό φωτισμού στο Central School of Speech & Drama του Λονδίνου. Δίδαξε θεατρική αγωγή και προετοιμασία σε ιδιωτικά και δημόσια σχολεία. Εργάστηκε ως β. σκηνοθέτη στην Πειραματική Σκηνή της Τέχνης της Θεσσαλονίκης. Τεχνική υποστήριξη, σχεδιασμός φωτισμού, οργάνωση σε εκθέσεις στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών. Με το σχεδιασμό φωτισμού και τη θεατρική τεχνική ασχολείται επαγγελματικά από το 1996 σε διάφορα είδη θεάτρου και έχει συνεργαστεί με φορείς στο Ην. Βασίλειο (CSSD,Lion & Unicorn) και Ελλάδα (Α.Π.Θ., Ιδιωτικοί θίασοι και θέατρα, Πολιτιστικός Οργανισμός Καλαμαριάς). Είναι μέλος του Ε.Τ.Ε.Π του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2:
«Αρχαίος μύθος – Δημοτικό τραγούδι - σύγχρονη ποίηση»
Γιώργος Π. Μπινιάρης σκηνοθέτης ΔΗΠΕΘΕ Βορ. Αιγαίου
Νίκος Γκόβας, εκπαιδευτικός θεάτρου
Στο εργαστήριο αυτό επιχειρούμε μια θεατρική ανάγνωση και δραματοποίηση χορικών από κείμενα των σχολικών βιβλίων και σύγχρονης ποίησης αξιοποιώντας τα εξής σημεία: α) Θεατρικά παιχνίδια και ασκήσεις που βοηθούν στο δημιουργικό μαθητικό θέατρο, β) Σπουδή του λόγου: προφορικότητα και μουσικότητα του θεατρικού λόγου, γ) Δημοτικό τραγούδι: Γνωριμία με τη μετρική της Αρχαίας Ελληνικής Ποίησης. Το εργαστήριο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς που ασχολούνται με το μαθητικό θέατρο και προβληματίζονται για το ρόλο του στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Χρήσιμο θα είναι οι συμμετέχοντες να φέρουν μαζί τους άνετα ρούχα για κινητικές ασκήσεις.
Ο Γιώργος Π. Μπινιάρης γεννήθηκε στην Αρχαία Κόρινθο. Θέατρο σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου και στην "Κινηματογραφική Σχολή Ε. Χατζίκου". Ως ηθοποιός συνεργάστηκε με το "Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο" του Λεωνίδα Τριβιζά, το "Χοροθέατρο Ροές" της Σοφίας Σπυράτου, το "Θέατρο Σφενδόνη" της Άννας Κοκκίνου, και το "Απλό Θέατρο" του Αντώνη Αντύπα. Ως σκηνοθέτης συνεργάστηκε με τα Δημοτικά Θέατρα Λουτρακίου, Καστοριάς και Ναυπλίου και με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Χίο. Ως εμψυχωτής και δάσκαλος Θεάτρου συνεργάστηκε με καλλιτεχνικούς και εκπαιδευτικούς οργανισμούς, όπως η Δραματική Σχολή "Μορφές" στο Θέατρο "Εμπρός", το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, την "Κουμαντάρειο" Πινακοθήκη Σπάρτης και το Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι μέλος του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και διδάσκει στα εκπαιδευτικά του προγράμματα. Είναι ιδρυτικό μέλος της καλλιτεχνικής και ερευνητικής ομάδας "Μυθολογία", για το θέατρο, το μύθο και τον ποιητικό λόγο. Σκηνοθετεί, διδάσκει και είναι υπεύθυνος των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Χίο.
Ο Νίκος Γκόβας σπούδασε Μαθηματικά, Θέατρο και Παιδαγωγικά στην Ελλάδα, στην Αγγλία και στην Αυστραλία και έχει συνεργαστεί ως ηθοποιός, μουσικός, σκηνοθέτης και εμψυχωτής νεανικών θεατρικών εργαστηρίων με Δημοτικά Θέατρα, ΔΗΠΕΘΕ, Πανεπιστήμια και ανεξάρτητες ομάδες. Το 1994 ιδρύει στο Λονδίνο το "Theatre Lab Company (Hellenic Foundation Award 1997) και σκηνοθετεί τις παραστάσεις του μέχρι το 1998 (EuropeanFestival of Theatre in Camden London, Διεθνές Φεστιβάλ "Θεατρική Άνοιξη" στη Θεσσαλονίκη κ.ά.). Είναι εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από το 1982, συντονιστής πολιτιστικών προγραμμάτων στην Ανατ. Αττική από το 1998 και έχει συνεργαστεί σε επιμορφωτικά και πιλοτικά προγράμματα για το θέατρο στην εκπαίδευση με ΠΕΚ, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Central School of Speech and Drama (UK), το Winchester University (UK), το πρόγραμμα "Μελίνα", Δημοτικά Θέατρα, επαγγελματικές Ενώσεις κ.ά. Έχει επιμεληθεί βιβλία και άρθρα για το θέατρο και την εκπαίδευση, είναι εκδότης του περιοδικού "εκπαίδευση και θέατρο" και ιδρυτικό μέλος στην επιστημονική ένωση "Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση". Έχει τιμηθεί με το διεθνές βραβείο"Grozdanin Kikot" (2002) για τη συμβολή του στην ανάπτυξη του θεάτρου / δράματος στην εκπαίδευση. Είναι μέλος της Επιτροπής Πιλοτικών Προγραμμάτων του Διεθνούς Οργανισμού για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (IDEA - International Drama / Theatre Education Association). Το 2002 κυκλοφόρησε το βιβλίο "Για ένα δημιουργικό νεανικό θέατρο: ασκήσεις, παιχνίδια, τεχνικές" (εκδόσεις "Μεταίχμιο").
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3:
«Ένα δώρο θα δώσει χαρά…»
Ηλίας Πίτσικας, παιδαγωγός- δάσκαλος θεατρικού παιχνιδιού
Πατρίτσια Απέργη, θεατρολόγος- χορογράφος
Γιάννης Σφυρής, μουσικός
Οι ενδιαφερόμενοι που θα συμμετέχουν στο εν λόγω εργαστήριο, θα έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τεχνικές και μεθόδους που χρησιμοποιούμε κατά τη διαδικασία ανάπτυξης του θεατρικού παιχνιδιού. Λόγω των εορτών του δωδεκαημέρου, η αφορμή για τη διεύρυνση της μεταξύ μας επικοινωνίας θα είναι το δώρο ως αντικείμενο. Θα χρησιμοποιηθούν χάρτινα ανακυκλώσιμα υλικά.
Ο Ηλίας Πίτσικας είναι παιδαγωγός και δάσκαλος θεατρικού παιχνιδιού. Εργάζεται στην παιδική μέριμνα της Εμπορικής Τράπεζας, είναι ενεργό μέλος της ομάδας Τέχνης Πάροδος και του Αρχέλων. Εξειδίκευση α) Το θεατρικό παιχνίδι ως ψυχαγωγική και παιδευτική δράση για παιδιά, β) Περιβαλλοντική Αγωγή. Έχει συνεργαστεί με πολλούς εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς και καλλιτεχνικούς φορείς γύρω από την δημιουργία και οργάνωση εκπαιδευτικών και καλλιτεχνικών προγραμμάτων.
Η Πατρίτσια Απέργη είναι θεατρολόγος- χορογράφος. Είναι απόφοιτος του τμήματος Θεατρικών σπουδών Αθήνας. Σπούδασε χορό στη σχολή της Νίκης Κονταξάκη. Μεταπτυχιακές σπουδές στο Μiddlessex University με θέμα τη θεατρική χορογραφία. Εργάζεται στο Λεόντειο Λύκειο Πατησίων ως θεατρολόγος, καθηγήτρια σύγχρονου χορού και σύμβουλος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Στον εκπαιδευτικό τομέα έχει συνεργαστεί με το μουσικό γυμνάσιο Ιλίου, το 1ο δημοτικό σχολείο Κηφισιάς και την ομάδα τέχνης Πάροδος. Ως χορογράφος- performer έχει συνεργαστεί με τους: ΑποστολίαΠαπαδαμάκη (Arena Metropolity, Visions, Συνέλευση των ζώων, Mass Production, Τελετή Έναρξης των Παραολυμπιακών αγώνων, Icon Skin), Αγγελική Δαρλάση (Παραλλαγές στο μόνο θέμα, Αν ήταν ταξίδι θα ήταν…, Η παράσταση αναβάλλεται), Μουσείο Μπενάκη (Πτυχώσεις), Πνευματικό κέντρο Δήμου Χαϊδαρίου (Παναθήναια 1911), Νίκο Σμαραγδή (Θα φτάσω στην κορυφή). Προσωπικές δουλειές: Fragments (Lakeview Theatre, Λονδίνο), Re-possess (Lakeview Theatre, Λονδίνο), Υποδοχή της Ολυμπιακής φλόγας (Ιθάκη)
Ο Γιάννης Σφυρής σπούδασε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο τμήμα Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης. Είναι πτυχιούχος Πιάνου, Ωδικής, Αρμονίας, Αντίστιξης και Φυγής και τώρα ετοιμάζεται για την απόκτηση του Διπλώματος Σύνθεσης. Συμμετείχε σε διάφορα Μουσικοπαιδαγωγικάσεμινάρια του Παιδαγωγικού Συστήματος Kodaly, καθώς και διεύθυνση χορωδίας. Ασχολείται με το θεατρικό παιχνίδι υποστηρίζοντας μουσικά και γράφοντας μουσική για το παιδικό θέατρο. Έχει αναλάβει την μουσική επιμέλεια σειράς παιδικών βιβλίων διαφόρων ελληνικών εκδοτικών οίκων και είναι μόνιμος συνεργάτης της Ομάδας Τέχνης ‘’Πάροδος’’ και της Εταιρίας Θεάτρου ‘’Τέχνη και Δράση’’.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 4:
«Οδύσσεια: το δίλημμα στη χώρα των λωτοφάγων»
Μελίνα Χατζηγεωργίου, εκπαιδευτικός θεάτρου/δράματος
Στο εργαστήριο προτείνεται η προσέγγιση της Οδύσσειας μέσω του Εκπαιδευτικού Δράματος (Drama in Education) για παιδιά δημοτικού ή/και γυμνασίου. Συγκεκριμένα, θα διερευνηθεί η περιπέτεια του Οδυσσέα και των συντρόφων του στη Χώρα των Λωτοφάγων. Οι συμμετέχοντες θα μπουν στο δίλημμα των συντρόφων του Οδυσσέα στη Χώρα των Λωτοφάγων και θα κληθούν να αναλογιστούν «Ποιον δρόμο να ακολουθήσει κανείς; Το δρόμο της μνήμης που εμπεριέχει χαρά αλλά και πόνο ή το δρόμο της λήθης που μας κάνει να ξεχάσουμε τον πόνο χάνοντας όμως ένα κομμάτι από τον εαυτό μας;» Στο εργαστήριο θα προταθούν επίσης τρόποι με τους οποίους η διερευνητική αυτή δουλειά μπορεί να εξελιχθεί σε παράσταση που θα περιλαμβάνει επιλογή από τις περιπέτειες του Οδυσσέα και των συντρόφων στο ταξίδι προς την Ιθάκη. Το εργαστήριο είναι βιωματικό με θεωρητική υποστήριξη.
Η Μελίνα Χατζηγεωργίου είναι εκπαιδευτικός (Προσχολική και Δημοτική Εκπαίδευση, New York University) με μεταπτυχιακές σπουδές στο Εκπαιδευτικό Δράμα (M.A. Drama in Education, University of Central England). Έχει παρακολουθήσει ποικίλα σεμινάρια σχετικά με το θέατρο, το Εκπαιδευτικό Δράμα, το Συμμετοχικό Θέατρο (Theatre in Education), το κουκλοθέατρο. Από το 1993 εργάζεται ως εκπαιδευτικός Δράματος και έχει διδάξει σε θεατρικά εργαστήρια για παιδιά, σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων και στο Παιδικό Στέκι του Εθνικού Θεάτρου. Παράλληλα ασχολείται με την επιμόρφωση εκπαιδευτικών στον τομέα του Εκπαιδευτικού Δράματος και φέτος διδάσκει στο Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης. Από το 2002 και εξής διδάσκει τα μαθήματα «Δραματοποίηση» και «Θέατρο στο σχολείο» στο Τμήμα Θεάτρου του Α.Π.Θ. Είναι ιδρυτικό και ενεργό μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Εκπαιδευτικού Δράματος (μέλος του Δ.Σ. 1999-2001), καθώς επίσης και μέλος του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.