Θέατρο ως κοινωνική παρέμβαση, ανάπτυξη και κοινωνική αλλαγή

Αθήνα, 24/11/2018, Ομάδα Εργασίας Συνδιάσκεψη 2018, Συντονίζει ο Tim Prentki

ΑΘΗΝΑ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ 2018

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Θέατρο ως κοινωνική παρέμβαση, ανάπτυξη και κοινωνική αλλαγή

Αθήνα, 24/11/2018

Συντονιστής: Tim Prentki, καθηγητής, Πανεπιστήμιο Winchester, Ηνωμένο Βασίλειο 

Ομιλητές:
Adrian Jackson, Καλλιτεχνικός διευθυντής και γενικός συντονιστής θεατρικής ομάδας CardboardCitizens (Πολίτες σε Χαρτόκουτα), Ηνωμένο Βασίλειο,
Brendon Burns, διευθυντής στο Τμήμα Εφαρμοσμένου Θεάτρου και Θεάτρου για τη Κοινότητα στο Liverpool Institutefor PerformingArts (LIPA), Ηνωμένο Βασίλειο,
Άλκηστις Κοντογιάννη, ομότιμη καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου,
Σόνια Μολογούση, θεατρολόγος, θεατροπαιδαγωγός (Ανταποκρίτρια)
Σχολιάστρια: Zώνιου Χριστίνα, ΕΕΠ Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Το πλαίσιο

Τα θέματα που θα διερευνήσει η συγκεκριμένη ομάδα εργασίας έχουν να κάνουν με τη θεατρική δημιουργία και τη χρήση του Θεάτρου σε επίπεδο εκπαίδευσης της ευρύτερης κοινότητας: η σύνδεση με τις αναπαραστάσεις και την εμπειρία των ίδιων των μετεχόντων σε μια θεατρική δημιουργία, η αισθητική μιας επινοημένης δουλειάς, η κοινωνική και προσωπική ανάπτυξη, καθώς και ζητήματα κουλτούρας που επηρεάζουν την όλη διαδικασία. Πώς μπορούν το Θέατρο στην Κοινότητα και το εφαρμοσμένο θέατρο να πετύχουν την κοινωνική ένταξη των μετεχόντων, λαμβάνοντας υπόψη τους δικούς τους όρους ύπαρξης και όχι τους προκατασκευασμένους όρους μιας νεοφιλελεύθερης κοινωνίας; Ποιες είναι οι δυνατότητες και ποιοι οι περιορισμοί στο να αρθούν μέσω του θεάτρου/δράματος οι φραγμοί της ανθρώπινης ανάπτυξης;

Ο Tim Prentki είναι Καθηγητής του Θεάτρου για την Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο του Winchester στη Μεγάλη Βρετανία όπου διευθύνει το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Θέατρο και ΜΜΕ ως Ανάπτυξη» (MA in Theatre and Media as Development) εδώ και πολλά χρόνια. Έχει γράψει το The Fool in European Theatre and Applied Theatre: Development και είναι ένας από τους συγγραφείς του Popular Theatre in Political Culture. Επίσης είναι συνεκδότης του The Applied Theatre Reader και Performance & Civic Engagement. Είναι μέλος των Επιστημονικών Επιτροπών Έρευνας των περιοδικών Research in Drama Education και Applied Theatre Research και δημοσιεύει συχνά σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Αυτό το διάστημα είναι ένας από τους επιμελητές στο The Routledge Companion to Applied Performance.

Ο Adrian Jackson είναι ο ιδρυτής, σκηνοθέτης και γενικός συντονιστής μίας ιδιαίτερης θεατρικής ομάδας, της Cardboard Citizens (Πολίτες σε Χαρτόκουτα), στην οποία οι περισσότεροι ηθοποιοί είναι άστεγοι ή πρώην άστεγοι. Η ομάδα ιδρύθηκε το 1991 και από τότε ο Adrian έχει σκηνοθετήσει πάνω από 30 έργα, πολλά από τα οποία έχει επινοήσει και γράψει ο ίδιος. Εκτός από τη συγγραφή και σκηνοθεσία διαφόρων διαδραστικών παραστάσεων φόρουμ, ο Adrian έχει επίσης σκηνοθετήσει όλες τις μεγάλης κλίμακας, sitespecific παραστάσεις της ομάδας, όπως: Περικλής (Pericles) και Τίμων ο Αθηναίος (Timon of Athens) σε συμπαραγωγή με τη Royal Shakespeare Company (RSC), The Beggar’sOpera (με την English National Opera-ENO), The Lower Depths (με τη θεατρική εταιρία London Bubble) και τη βραβευμένη με το Evening Standard award, Mincemeat.Το 2012 έγραψε και σκηνοθέτησε το έργο A Few Man Fridays, με θέμα το διωγμό ολόκληρου του πληθυσμού των νησιών Τσάγκος, το οποίο ανέβηκε στο κέντρο τεχνών Riverside Studios και έτυχε μεγάλης αναγνώρισης από κοινό και κριτικούς. Το 2015 σκηνοθέτησε το Benefit της Sarah Woods και το 2016 το Cathy, μια αναθεωρημένη εκδοχή του Cathy Come Home του Ali Taylor, με τα οποία πραγματοποίησε περιοδείες σε εθνικό επίπεδο. Το 2017 ανέθεσε τη συγγραφή και συν-σκηνοθέτησε 9 νέα έργα γύρω από την ιστορία της στέγασης υπό τον γενικό τίτλο HomeTruths, σε συνεργασία με τους Stef Smith, EV Crowe, Heathcote Williams, David Watson, Nessah Muthy, Chris O’Connell, Sonali Battacharya, Lin Coghlan και Anders Lustgarten. Ο Adrian είναι ένας από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες του θεάτρου του καταπιεσμένου παγκοσμίως. Έχει μεταφράσει τα εξής πέντε βιβλία του Augusto Boal στα αγγλικά: Games for Actors and Non-Actors, The Rainbow of Desires, The Legislative Theatre, Hamlet and the Baker's Son (αυτοβιογραφία του Boal) και The Aesthetics of the Oppressed. Έχει υπάρξει συνεργάτης του Boal σε πολλά σεμινάρια, ενώ συνέθεσαν μαζί και ένα έργο νομοθετικού θεάτρου, υπό τον τίτλο The Art of Legislation, το οπoίο ανέβηκε στο County Hall του Λονδίνου. Έχει διδάξει σε όλη τη Βρετανία και την Ιρλανδία και σε πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων masterclasses σε όλη την Ευρώπη, την Ασία, τη Νότια Αμερική, την Αυστραλία και την Αφρική. Την πρωτοχρονιά του τρέχοντος έτους, βραβεύτηκε από τη Βασίλισσα της Αγγλίας με ΜΒΕ (Member of the Order of the British Empire) στο πλαίσιο του 2018 New Year’s Honours. Τον Μάρτιο του 2018, θα αναβιώσει την Cathy για το θέατρο Soho και για μία σειρά περιοδειών και στη συνέχεια θα συν-σκηνοθετήσει μια ταινία για το Artangel.

Ο Brendon Burns είναι σκηνοθέτης και εμψυχωτής. Έχει οργανώσει και εμψυχώσει πολλά και μεγάλης εμβέλειας εκπαιδευτικά και συμμετοχικά θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Ευρώπη και την Δυτική Αφρική. Σήμερα είναι διευθυντής στο Τμήμα Εφαρμοσμένου Θεάτρου και Θεάτρου για τη Κοινότητα στο Liverpool Institute for Performing Arts (LIPA). Έχει εργαστεί ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο Solent Peoples Theatre, το Indefinite Article and First Draft Theatre και ως βοηθός καλλιτεχνικός διευθυντής στο Proteus Theatre and The Haymarket στο Basingstoke.  Ως συγγραφέας έχει γράψει πολυάριθμα πρωτότυπα θεατρικά έργα και διασκευές στις οποίες περιλαμβάνονται και η  πρώτη σύγχρονη θεατρική μεταφορά του έργου της Margaret Atwood The Handmaid’s Tale  και του Aldous Huxley Θαυμαστός καινούργιος κόσμος. Εκπαιδεύτηκε ως ηθοποιός στο ArtsE ducational School στο Λονδίνο και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Θέατρο στην Εκπαίδευση στο University of Middlesex and Ρητορική στο Royal Holloway University of London.

Η Άλκηστις Κοντογιάννη είναι Ομότιμη Καθηγήτρια Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση (ΔΤΕ) του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Εμπνεύστρια και συντονίστρια του Μεταπτυχιακού, «Δραματική Τέχνη και Παραστατικές Τέχνες στην Εκπαίδευση και στη δια Βίου Μάθηση». Διδάκτορας Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών με θέμα τη ΔΤΕ και τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Είναι συγγραφέας 4 βιβλίων του ΟΕΔΒ, 38 παιδικών και 12 παιδαγωγικών με θέμα τη ΔΤΕ, τη Μουσειακή Εκπαίδευση και το Κουκλοθέατρο. Τελευταίο της βιβλίο είναι το «Μαύρη Αγελάδα, Άσπρη Αγελάδα, Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση και Διαπολιτισμικότητα» Έχει συμμετάσχει σε Ευρωπαϊκά Κοινοτικά προγράμματα και πανευρωπαϊκές έρευνες όπως Dynamic Pedagogy, Affective Education Network, Drama and Culture, Neothemi και Caft/Comenius. Έχει δημοσιεύσει πολλές επιστημονικές εργασίες. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με την Ανατρεπτική Γραφή και με την εκπαίδευση των εγκλείστων στο Αγροτικό Κατάστημα Κράτησης Τίρυνθας και στο κατάστημα Κράτησης Ναυπλίου. Συμμετοχικός στις δραστηριότητές της είναι ο σκύλος της Έρωτας ή Ζαιμοβόρος.

Η Σόνια Μολογούση είναι θεατρολόγος και θεατροπαιδαγωγός, απόφοιτη του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών και του University of Warwick της Μ. Βρετανίας, όπου ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές πάνω στο Θέατρο στην Εκπαίδευση. Έχει εργαστεί εθελοντικά με ομάδες παιδιών και νέων στην Ελλάδα (Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, Δρόμοι Ζωής) και το εξωτερικό. Έχει παρακολουθήσει, επίσης, σεμινάρια πάνω σε διάφορες δραματικές τεχνικές, τo κουκλοθέατρο και τo θέατρο στην εκπαίδευση. Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (2011-2014). Ως θεατροπαιδαγωγός εργάζεται σε δήμους και σε σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης από το 2008 έως σήμερα, ενώ έχει επίσης εμψυχώσει εργαστήρια παιδιών, εφήβων, ενηλίκων και εκπαιδευτικών σε συνεργασία με το ΚΠΕ Καστρίου, το ΚΠΕ Μεσολογγίου-Θέρμου, τη Δ/νση Β/θμιας Εκπαίδευσης Βοιωτίας, τη Δ/νση Α/θμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής, το British Council, το ΣΔΕ Φυλάκων Κορυδαλλού καθώς επίσης και το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στα πλαίσια του προγράμματος «κι αν ήσουν εσύ; Ένα πρόγραμμα ευαισθητοποίησης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους πρόσφυγες».

Η Χριστίνα Ζώνιου διδάσκει Υποκριτική και Κοινωνικό Θέατρο σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο ως μέλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, από το 2005. Το ερευνητικό της ενδιαφέρον περιλαμβάνει τις σύγχρονες προσεγγίσεις στη σκηνοθεσία, υποκριτική και δραματουργία, την εκπαίδευση ηθοποιών, τις παραστατικές τέχνες στην εκπαίδευση, το εφαρμοσμένο / κοινωνικό θέατρο και το Θέατρο του Καταπιεσμένου. Από το 1999 έχει συνδυάσει την έρευνά της και τη θεατρική πρακτική τόσο σε επαγγελματικά πεδία όσο και σε πεδία εφαρμοσμένου θεάτρου. Έχει εργαστεί ως βοηθός σκηνοθέτη, σκηνοθέτρια, καθηγήτρια υποκριτικής και δραματουργός σε θεατρικούς οργανισμούς της Ιταλίας (μεταξύ άλλων το Laboratorio Nove, το Intercity Festival, το Teatro della Limonaia, το Teatro Verdi di Pisa, το Prima Del Teatro – Ευρωπαϊκή Σχολή για την Τέχνης του Ηθοποιού, Blanka Teatro) και στην Ελλάδα (Νέα Σκήνη). Ως καθηγήτρια, έχει επίσης επιμεληθεί παραστάσεις φοιτητών και έχει κάνει θεατρικά εργαστήρια σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, θέατρα, σχολεία, ΜΚΟ και ομάδες πολιτών και ακτιβιστών σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Είναι ενεργό μέλος του κινήματος του Θεάτρου του Καταπιεσμένου. Από το 2014 είναι μέλος του ΔΣ του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Από το 2016 είναι μέλος της Επιτροπής Σπουδών του Λυκείου Επιδαύρου. Η Χριστίνα Ζωνίου έχει προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές θεάτρου, με εξειδίκευση στη σύγχρονη θεατρική πρακτική (σκηνοθεσία, υποκριτική, δραματουργία και θεατροπαιδαγωγική), στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1997), στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης (1998) , και τη σχολή υποκριτικής Laboratie Nove στη Φλωρεντία (2002)  ενώ έχει παρακολουθήσει και πολυάριθμα διεθνή σεμινάρια κατάρτισης. Κατέχει Διδακτορικό Δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (2016) για την ανάπτυξη της διαπολιτισμικής επάρκειας μέσω του Θεάτρου του Καταπιεσμένου.