«POWER!» Εξερευνώντας και μπλοκάροντας τους ρατσισμούς μέσα μας και γύρω μας
Γιώργος Μόσχος, Διευθυντής του Προγράμματος Νεανικής Συμμετοχής YES, ΠΨΥΠΕ
Όλγα Ορφανίδου, δασκάλα σε δημοτικό σχολείο
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
Στο Διεθνές Συνέδριο "Θέατρο & Συμπεριληπτική Εκπαίδευση"
Αθήνα 21, 22, 23 Μαρτίου 2025
Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
Γλώσσα: Ελληνικά
Θέσεις περιορισμένες
Σύντομη περιγραφή εργαστηρίου
Το εργαστήριο εντάσσεται στις θεματικές της συμπεριληπτικής και αντιρατσιστικής εκπαίδευσης στο ευρύτερο πλαίσιο της αποδοχής της διαφορετικότητας. Απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και σε εμψυχωτές εφηβικών θεατρικών ομάδων. Στόχος του είναι να καλλιεργήσει την επίγνωση και να αναπτύξει τον διάλογο σχετικά με καταστάσεις και περιστατικά από την καθημερινότητα του σχολείου, τα οποία δημιουργούν διλήμματα που αντιμετωπίζουν συχνά οι εκπαιδευτικοί. Μέσω αυτών επιδιώκει να προβληματίσει και να ωθήσει στη διατύπωση προτάσεων, για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αντιμετωπίζονται φανερές και κρυμμένες προκαταλήψεις και διάφορες μορφές ρατσισμού.
Ύστερα από ένα αρχικό ζέσταμα, πρώτη εισαγωγή στο θέμα και γνωριμία των συμμετεχόντων, μέσα από μια σειρά ασκήσεων, παρουσιάζεται ένα μικρό σενάριο, που μπορεί να αξιοποιηθεί και σε σχολικές μονάδες, για να αναδείξει υπάρχουσες μη συμπεριληπτικές και ρατσιστικές αντιλήψεις και πρακτικές. Χρησιμοποιούνται ρόλοι, τεχνικές δραματοποίησης και θεάτρου φόρουμ για να προσεγγιστούν οι διάφορες διαστάσεις του ζητήματος αλλά και για να μπει ο ρόλος των εκπαιδευτικών σε ειδική επεξεργασία και αναστοχασμό. Παρουσιάζεται μία φανταστική ιστορία με πρόσωπα-ρόλους, στην εξέλιξη της οποίας εκπαιδευτικός επιχειρεί να διαχειριστεί συγκρούσεις και ρατσιστικές συμπεριφορές στην τάξη προτείνοντας μια ομαδική και συμμετοχική δράση στα παιδιά. Ωστόσο, αφενός δυσκολεύεται στην επικοινωνία μαζί τους, αφετέρου αμφισβητείται από συναδέλφους και τη διοίκηση του σχολείου. Ένα αιφνίδιο γεγονός περιπλέκει ακόμα περισσότερο την κατάσταση και αναδεικνύει ζητήματα ισχύος, κοινών προσεγγίσεων και κουλτούρας σε μια σχολική κοινότητα. Τα ζητήματα αυτά τίθενται στην ομάδα των συμμετεχόντων προς προβληματισμό και επεξεργασία.
Το εργαστήριo βασίζεται στην εμπειρία θεματικά συναφών εργαστηρίων, για εκπαιδευτικούς και μαθητές/μαθήτριες, τα οποία έχουν υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια από τους δύο εμψυχωτές. Σε αυτήν προστίθενται συνεχώς νέες διαστάσεις στην προσέγγιση των παραπάνω ζητημάτων, που προκύπτουν κυρίως από την αλληλεπίδραση εντός των εργαστηρίων και διευρύνουν την οπτική των συμμετεχόντων. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου επιδιώκεται να αναδειχθούν και να τύχουν επεξεργασίας πρακτικές, μέθοδοι και εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τάξη ή σε ομάδες εφήβων για να αυξηθεί η συνειδητότητα σχετικά με την ακούσια ή εκούσια αναπαραγωγή στερεοτύπων και στάσεων, που συνεπάγονται αποκλεισμούς προσώπων με ειδικά χαρακτηριστικά φυλής, καταγωγής, σεξουαλικού προσανατολισμού, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης, αναπηρίας, εμφάνισης, κ.α.
Το στοιχείο καινοτομίας του εργαστηρίου έγκειται κυρίως στην από κοινού αναζήτηση των συμμετεχόντων στοιχείων ευθυνών και αυτοκριτικής των εκπαιδευτικών, που μπορεί να διαφεύγουν της συνήθους οπτικής τους μέσα στην καθημερινή πραγματικότητα του σχολείου και να παρεμποδίζεται ο εντοπισμός τους, λόγω των πιεστικών συνθηκών μέσα στις οποίες καλούνται να υλοποιήσουν την αποστολή τους.
Σημείωση: Το εργαστήριo θα διεξαχθεί στα ελληνικά.
Οι συμμετέχουσες / συμμετέχοντες καλούνται να φορούν άνετα ρούχα και να έχουν διαθεσιμότητα να μπουν σε ρόλους και να συζητήσουν εμπειρίες τους με διάθεση αναστοχασμού.
Το εργαστήριο περιλαμβάνει ασκήσεις με πιθανή σωματική επαφή.
Ο Γιώργος Μόσχος σπούδασε νομικά στην Αθήνα και εγκληματολογία στο Λονδίνο. Επιμορφώθηκε σε θέματα αυτογνωσίας και σχετίζεσθαι, εκπαίδευσης ενηλίκων, διοργάνωσης κέντρων νεότητας και θεατροπαιδαγωγικής. Εργάστηκε για την υποστήριξη και εμψύχωση παιδιών και εφήβων, την προάσπιση των νεανικών δικαιωμάτων και την επιμόρφωση επαγγελματιών και εθελοντών στα πεδία εξειδίκευσης του. Το 2003 διορίστηκε ως ο πρώτος Συνήγορος του Παιδιού (Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού) και υπηρέτησε σε αυτή τη θέση μέχρι το 2018. Εμψυχώνει θεατρικά εργαστήρια για παιδιά από το 1985 μέχρι σήμερα διαρκώς. Είναι μέλος του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και της Πρωτοβουλίας για το Άρθρο 12 (ΠΡΩΤΑ.12). Από το 2022 διευθύνει το Πρόγραμμα Νεανικής Συμμετοχής YES της Πρωτοβουλίας για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων.
Η Όλγα Ορφανίδου σπούδασε Πολιτική Επιστήμη, Παιδαγωγικά, Κοινωνική Ανθρωπολογία και Θέατρο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο Φύλο και τις Νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση. Παρακολούθησε και συμμετείχε σε πολλά βιωματικά σεμινάρια, εργαστήρια, συνέδρια, και ομάδες εργασίας. Είναι μέλος του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και της Πρωτοβουλίας για το Άρθρο 12 (ΠΡΩΤΑ.12). Ως εκπαιδευτικός εργάστηκε σε Δημοτικά, Γυμνάσια, Γενικά Λύκεια και ΕΠΑΛ, σε Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, ως Συντονίστρια Εκπαίδευσης Προσφύγων και στη θεραπευτική κοινότητα του ΚΕΘΕΑ Έξοδος. Σχεδίασε και πραγματοποίησε πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα, συντόνισε ευρωπαϊκό πρόγραμμα Comenius και συμμετέχει σε προγράμματα Erasmus+. Τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν στην πρωτογενή πρόληψη των εξαρτήσεων και της βίας, τον ενταξιακό ρόλο του σχολείου και την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, μέσω της αξιοποίησης των παραστατικών τεχνών στο σχολείο.