Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
«H θεατρική αγωγή στην εκπαίδευση: θεωρία και εφαρμογές»
1η Ημερίδα Γραφείου Κρήτης
4ο Δημοτικό Σχολείο Ιεράπετρας
Σάββατο, 20 Ιανουαρίου 2007
Είσοδος ελεύθερη
Πρόγραμμα
Σάββατο, 20 Ιανουαρίου 2007
09:30-10:00 Παραλαβή φακέλων-εγγραφές στα εργαστήρια
10:00-10:10 Έναρξη-χαιρετισμοί, Πόπη Δασκαλάκη
10:10-10:30 Κλειώ Φανουράκη, Συντονίστρια του Γραφείου Κρήτης του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
"Οι δράσεις του ΔΙΚΤΥΟΥ 2005-2006"
10:30-10:50 Αγγελική Ζαχαράτου, καθηγήτρια Αγγλικής Γλώσσας, θεατρολόγος, Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Δ.Ε. Ν. Ηρακλείου
"Σκοπός και χαρακτήρας της θεατρικής αγωγής στην εκπαίδευση"
10:50-11:15 Συζήτηση
11:15-12:00 Διάλειμμα
12:00-15:00 Παράλληλα εργαστήρια
Γιώργος Mπινιάρης, σκηνοθέτης, ηθοποιός
"Σπουδή στο Αρχαίο Δράμα, Αντιγόνη του Σοφοκλή"
Αντώνης Περαντωνάκης, εκπαιδευτικός, εμψυχωτής θεατρ. ομάδων
"Δραματοποίηση λογοτεχνικού κειμένου"
Ζαχαρίας Κατσακός, εκπαιδευτικός, Κλεοπάτρα Παπαχειμώνα, μουσικός
"Βασικές αρχές ορθοφωνίας και υποκριτικής: λόγος- τραγούδι"
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Πόπη Δασκαλάκη, Σοφία Κονταξάκη, Σοφία Τσαντιράκη, Κλειώ Φανουράκη
ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
"Σπουδή στο Αρχαίο Δράμα, Αντιγόνη του Σοφοκλή"
Γιώργος Mπινιάρης, σκηνοθέτης, ηθοποιός
Με αφετηρία τη σπουδή σε χορικά από την ΑΝΤΙΓΟΝΗ του Σοφοκλή, θα προσεγγίσουμε τις γέφυρες επικοινωνίας του αρχαίου ελληνικού λόγου και της σύγχρονης εκφοράς του στα νέα ελληνικά, ως προς τη μουσικότητα, το μέτρο και το ρυθμό. Θα διερευνήσουμε τους θεατρικούς δρόμους με τους οποίους τα στοιχεία του τραγικού λόγου συμβάλλουν αφενός στην κατανόηση του περιεχομένου, αφετέρου στο σμίλεμα του περιεχομένου αυτού σε «πραγματοποιημένη» κίνηση και θεατρική δράση. Υλικό για τα εκφραστικά μας μέσα θα αντλήσουμε και από τους κύκλιους ελληνικούς χορούς, τα δημοτικά τραγούδια και τη σύγχρονη ποίηση. Τα κοινωνικά ερωτήματα που προβάλουν έντονα μέσα από το κείμενο είναι ένα πεδίο που επίσης θα μας απασχολήσει στα όρια του χρόνου που διαθέτουμε: α) Τι διαστάσεις παίρνουν τα γεγονότα ως προς την ανθρώπινη μοίρα; β) Πόσο επίκαιρες είναι σήμερα οι έννοιες του νόμου, του θράσους και της φρόνησης; γ) Ο Κρέων διδάχθηκε μες στους αιώνες ή εξακολουθεί να κυβερνάει απαγορεύοντας; δ) Πού κατοικεί σήμερα η Αντιγόνη;
Η μέθοδος που χρησιμοποιούμε αξιοποιεί τις δυνατότητες όλων μας, κυρίως αυτές που βασίζονται στην αναπνοή, τη φωνή και την κίνηση και αξιοποιεί απλά σκηνικά μέσα και λιτούς τρόπους έκφρασης. Οι τρόποι αυτοί περνούν μέσα από τον αυτοσχεδιασμό και τις τεχνικές του κοινωνικού θεάτρου και καταλήγουν σε θεατρική σύνθεση με αυτονόητη εκπαιδευτική αξία, τόσο στο μάθημα μέσα στην σχολική τάξη, όσο και στην προετοιμασία της μαθητικής θεατρικής παράστασης. Οι συμμετέχοντες είναι απαραίτητο να έχουν μελετήσει το έργο και παρακαλούνται να φορούν άνετα ρούχα.
"Βασικές αρχές ορθοφωνίας και υποκριτικής: λόγος-τραγούδι"
Ζαχαρίας Κατσακός, εκπαιδευτικός
Κλεοπάτρα Παπαχειμώνα, μουσικός
«Η διαρκής άσκηση ώστε η εκφορά του δραματικού λόγου να είναι όσο το δυνατόν πιο καθαρή και διαυγής, να έχει ένταση, βάθος και πλαστικότητα...». Η ορθοφωνία αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο τεχνικής μέσω του οποίου μπορεί πιο εύκολα ο ηθοποιός (γιατί όχι κι ο εκπαιδευτικός) να φτάσει στον επιδιωκόμενο στόχο. Στην εργαστηριακή αυτή άσκηση και μελέτη επιχειρούμε μια πρακτική εισαγωγή στις πιο βασικές έννοιες της Ορθοφωνίας και της Υποκριτικής. Μέσα από ασκήσεις με χρήση φελλού, γλώσσας, αναπνοής, χαλάρωσης κ.λπ. προετοιμάζουμε τους μηχανισμούς δράσης για την πρώτη μας «δραματική ερμηνεία». Το εργαστήριο μπορούν να παρακολουθήσουν όσοι επιθυμούν. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι απευθύνεται κυρίως σ’ εκείνους που δεν έχουν μέχρι σήμερα τέτοιου είδους ‘θεατρική’ εμπειρία. Θα λέγαμε ότι απευθύνεται στους «αρχάριους» και σ’ εκείνους που θα ήθελαν να λάβουν μια σφαιρική γνώση των πιο βασικών δομών της δραματικής πράξης. Συνιστώ, επίσης ,στους συναδέλφους και σε όλους εκείνους που θα το παρακολουθήσουν να είναι ντυμένοι πολύ χαλαρά και να φορούν άνετα υποδήματα. Πολύ ελαφρύ στομάχι και καλή διάθεση…
"Δραματοποίηση λογοτεχνικού κειμένου"
Αντώνης Περαντωνάκης, εκπαιδευτικός, εμψυχωτής θεατρ. ομάδων
Πρόκειται για ένα βιωματικό εργαστήριο πάνω στο θέμα «δραματοποίηση λογοτεχνικού κειμένου», με αφορμή και βάση «δύο κείμενα», ένα από βιβλίο του γυμνασίου και ένα από του λυκείου. Θα προσπαθήσω να καταδείξω πώς η χρήση και η ‘ευχέρεια’ χρήσης κειμένων τέχνης (άρα, όχι μόνο λογοτεχνίας) μπορούν κυρίως να οδηγήσουν τους μαθητές στη γνώση και τους διδάσκοντες στην αυτογνωσία. Οι "δράστες", στη συγκεκριμένη φάση, καθηγητές, ή δάσκαλοι αν προτιμάτε, θα πρέπει πρωτίστως να αφαιρέσουν όχι τόσο το σημαίνον όσο το σημαινόμενό τους και να αφεθούν σε μια πορεία θεατρικής απεικόνισης, όπου κανείς εκτός από τους συμμετέχοντες θα δρα και πάραυτα θα αντιδρά μετέχοντας του ρόλου και του αποδέκτη-θεατή. Αυτό που πράγματι μας λείπει είναι η απεικόνιση – δε χρειαζόμαστε μαθητές-‘ηθοποιούς’ στη σχολική πράξη, ούτε καθηγητές-σκηνοθέτες: αυτό που μας αξίζει είναι μια βιωματική κατάκτηση ευθύνης λογοτεχνικής, εικαστικής, μουσικής, τεχνικής. Ώστε για άλλη μια φορά θα χρειαστούμε ό,τι κουβαλάει ο καθένας μας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
Η Αγγελική Ζαχαράτου-Τζιρίτα γεννήθηκε στην Αθήνα και διαμένει στο Ηράκλειο Κρήτης. Είναι απόφοιτη του Τμήματος Αγγλικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος του μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης (DΕΑ) του Ινστιτούτου Θεατρικών και Κινηματογραφικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Paris III-La Sorbonne Nouvelle. Eπίσης παρακολούθησε τους τέσσερεις κύκλους σεμιναρίων του Θεατρικού Οργανισμού «Κύτταρο» και ήταν ελεύθερη ακροάτρια στην Ecole des Hautes Etudes. Έχει συνεργαστεί με ερασιτεχνικές και επαγγελματικές θεατρικές ομάδες ως δραματουργός και έχει διδάξει Ιστορία Θεάτρου στο Δήμο Ηρακλείου και στη Δημόσια Σχολή Τουρισμού, Τμήμα Ξεναγών. Εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση ως Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Νομού Ηρακλείου. Εισηγήτρια σε πιλοτικά επιμορφωτικά προγράμματα του Π.Ε.Κ. Ηρακλείου, ημερίδες και συνέδρια. Μέλος κριτικών επιτροπών θεάτρου, του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (Ε.Κ.Δ.Ι.Θ.), του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και του Μουσικού Συλλόγου «Απόλλων» Ωδείο Ηρακλείου. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά.
Ο Ζαχαρίας Κατσακός σπούδασε Φιλολογία και Παιδαγωγικά. Φοίτησε στη Δραματική Σχολή της Μαίρης Βοσταντζή και παρακολούθησε μαθήματα θεατρολογίας στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Ρεθύμνου και μαθήματα σκηνοθεσίας στη Σορβόννη. Είναι καθηγητής Δ.Ε. και κάτοχος DEA Ν. Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης (Paris IV). Οι ερευνητικοί και επιστημονικοί του προσανατολισμοί εστιάζονται στη διδακτική της λογοτεχνίας και του θεάτρου. Αρθρογραφεί στον αθηναϊκό και τοπικό ημερήσιο και περιοδικό τύπο, ενώ δημοσιεύει συστηματικά θέματα θεατρικής και λογοτεχνικής κριτικής. Το 2002 πραγματοποίησε εργαστηριακές εισηγήσεις ορθοφωνίας, υποκριτικής και δραματολογίας στo Εργαστήριο Θεατρικής Τέχνης του Δήμου Ηρακλείου και το 2003 δίδαξε τα ίδια μαθήματα στο Θέατρο ‘Όμμα Στούντιο’. Έχει λάβει επίσης μέρος σε διάφορα επιστημονικά συνέδρια και συναντήσεις. To 2003 πήρε μέρος στην 4η Διεθνή Συνάντηση Ερευνητικού Θεάτρου ως οργανωτικός σύνεδρος και εισηγητής. Συνεργάστηκε στο Παρίσι με τον René Nicolas Ehni (1987-1988) πάνω στις ερμηνευτικές δομές του "Οιδίποδα Τυράννου" και το 2003 με την Annaliza D’ Amato του θεάτρου Album Jutique της Ιταλίας. Από το 1999 ως σήμερα μελετά εργαστηριακά το θέατρο του μεγάλου σκηνοθέτη των καιρών μας Jerzy Grotowski και σύντομα θα δημοσιεύσει μελέτη πάνω στο έργο του. Eίναι ιδρυτικό μέλος της Θεατρικής Ομάδας Καθηγητών Ν. Ηρακλείου και μέλος του Γραφείου Κρήτης του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Ο Γιώργος Π. Μπινιάρης γεννήθηκε στην Αρχαία Κόρινθο. Θέατρο σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου και στην "Κινηματογραφική Σχολή Ε. Χατζίκου". Ως ηθοποιός συνεργάστηκε με το "Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο" του Λεωνίδα Τριβιζά, το "Χοροθέατρο Ροές" της Σοφίας Σπυράτου, το "Θέατρο Σφενδόνη" της Άννας Κοκκίνου, και το "Απλό Θέατρο" του Αντώνη Αντύπα. Ως σκηνοθέτης συνεργάστηκε με τα Δημοτικά Θέατρα Λουτρακίου, Καστοριάς και Ναυπλίου και με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Χίο. Ως εμψυχωτής και δάσκαλος θεάτρου συνεργάστηκε με καλλιτεχνικούς και εκπαιδευτικούς οργανισμούς, όπως η Δραματική Σχολή "Μορφές" στο Θέατρο "Εμπρός", το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, η Κουμαντάρειος Πινακοθήκη Σπάρτης και το Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι μέλος του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και διδάσκει στα εκπαιδευτικά του προγράμματα. Είναι ιδρυτικό μέλος της καλλιτεχνικής και ερευνητικής ομάδας "Μυθολογία" για το θέατρο, το μύθο και τον ποιητικό λόγο. Σκηνοθετεί, διδάσκει και είναι υπεύθυνος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Χίο.
Η Κλεοπάτρα Παπαχειμώνα γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά. Από έξι ετών ασχολείται με τη μουσική. Έχει σπουδάσει κλασικό πιάνο στο Εθνικό ωδείο. Είναι απόφοιτος της Πρωτοποριακής Μουσικής Σχολής Πειραιά και του ωδείου Φίλιππος Νάκας, με πτυχίο Αρμονίας και Μονωδίας (κλασικό τραγούδι). Από το 2000, υπηρετεί στη Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σης Ν. Λασιθίου ως μουσικός, αναπτύσσοντας παράλληλα δραστηριότητες στο χώρο του τραγουδιού, του θεάτρου και των εικαστικών τεχνών. Είναι μέλος της επιτροπής διοργάνωσης των Περιφερειακών Καλλιτεχνικών Μαθητικών Αγώνων Χορού Κρήτης, της Κριτικής Επιτροπής των Περιφερειακών Καλλιτεχνικών Μαθητικών Αγώνων Ευρωπαϊκής Μουσικής (μουσικών οργάνων, κλασσικού τραγουδιού) και Έντεχνου τραγουδιού καθώς και μέλος του Γραφείου Κρήτης του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Ο Αντώνης Περαντωνάκης γεννήθηκε το 1963 στο Ρέθυμνο. Σπούδασε γαλλική γλώσσα και φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Από το 1991 ζει στην Κρήτη και από το 1997 στο Ηράκλειο. Εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. «Εργάζεται», επίσης, δεκατρία συναπτά έτη στο θέατρο, τόσο το σχολικό όσο και το ερασιτεχνικό, ως εμψυχωτής, σκηνοθέτης και ηθοποιός. Πρωτοστάτησε το 1999 στη δημιουργία της Θεατρικής Ομάδας Καθηγητών της ΕΛΜΕ Ηρακλείου (ΘΟΚΝΗ), της οποίας σκηνοθέτησε τις μέχρι τώρα παραστάσεις. Είναι ένας από τους βασικούς υπευθύνους συντονισμού των έξι Συναντήσεων για τη Θεατρική Αγωγή στην Εκπαίδευση (2001-2006), που οργανώθηκαν στο Ηράκλειο από την ΕΛΜΕ Νομού Ηρακλείου και άλλους εκπαιδευτικούς φορείς. Έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές, ενώ από το 2005 είναι διευθυντής και υπεύθυνος ύλης του λογοτεχνικού περιοδικού ΜΠΙΛΙΕΤΟ/ ΚΑΤΑΛΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, Γραφείο Κρήτης
ΧΟΡΗΓΟΙ: Βιβλιοπωλείο "ΠΑΠΥΡΟΣ", Ιεράπετρα
Ζαχαροπλαστείο '' ΚΟΡΟΝΑΤΟ'', Ιεράπετρα