Καραβίτη, Π., Σακατζής, Δ., & Χατζηδημητρίου, Π. (2004). Το πορτοκάλι με την περόνη: Θεατρικές ασκήσεις και δημιουργικές δραστηριότητες. Υλικό εργασίας προγράμματος για τη βία, τον πόλεμο, την προσφυγιά, την απώλεια. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
ISBN 960-87317-8-X
θεατρικές ασκήσεις και δημιουργικές δραστηριότητες. Υυλικό εργασίας ενός προγράμματος για τη βία, τον πόλεμο, την προσφυγιά, την απώλεια
περιλαμβάνει CD με φωτογραφικό υλικό
Πολυξένη Καραβίτη, Δημήτρης Σακατζής, Πηνελόπη Χατζηδημητρίου
Εκδόσεις: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
Αθήνα 2004, ISBN 960-87317-8-X
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
|
ΜΕΡΟΣ Α: ΟΜΑΔΑ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
|
|
|
ΑΣΚΗΣΕΙΣ, ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ, ΤΕΧΝΙΚΕΣ
|
|
|
1. Ζέσταμα
|
|
|
2. Ασκήσεις ομαδικότητας, ενεργοποίησης κι εμπιστοσύνης
|
|
|
3. Από τον πραγματικό στο φανταστικό κόσμο: ασκήσεις μεταμόρφωσης
|
|
|
4. Τεχνικές αντιπαράθεσης
|
|
|
ΜΕΡΟΣ Β: ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
|
|
|
1. Με αφορμή κείμενα
|
|
|
2. Με αφορμή φωτογραφίες
|
|
|
3. Με αφορμή μια κινηματογραφική ταινία
|
|
|
4. Παιχνίδια ρόλων
|
|
|
ΜΕΡΟΣ Γ: ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
|
|
1. Έρευνα:
|
|
|
α. στον Τύπο
|
|
|
β. στο διαδίκτυο
|
|
|
2. Δημιουργική Γραφή
|
|
|
α. με αφορμή κείμενα
|
|
β. με αφορμή φωτογραφίες
|
|
|
3. Εικαστική Δραστηριότητα
|
|
|
4. Το δέντρο της ζωής μου- συλλογή πρωτοτύπου
|
|
|
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
|
|
|
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
|
|
|
1. Κείμενα
|
|
|
2. Πηγές
|
|
|
3. Γλωσσάριο
|
|
4. Φωτογραφίες
________________________________________________________________________________________________________________
|
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
«Η τέχνη είναι μια απέραντη αλληλεγγύη και κανείς δεν μπορεί να καυχηθεί ότι τη νιώθει, αν δε νιώσει την αλληλεγγύη αυτή» (ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ) 1
Η αφορμή
Το βιβλίο αυτό γράφτηκε με αφορμή την παράσταση Το Πορτοκάλι με την Περόνη (Παιχνίδια Πολέμου). Είναι ένα πρακτικό βοήθημα για εκπαιδευτικούς και εμψυχωτές νεανικών θεατρικών ομάδων και έχει σχεδιαστεί, για να μπορεί κανείς να το αξιοποιήσει ακόμα κι αν δεν έχει παρακολουθήσει την παράσταση. Ο εκπαιδευτικός/εμψυχωτής μπορεί να προσαρμόσει το υλικό στην ηλικιακή ομάδα με την οποία δουλεύει.
Τα θέματα και ο τρόπος προσέγγισης
Προτείνονται ιδέες για βιωματική και δημιουργική προσέγγιση κάποιων θεμάτων που θίγονται στην παράσταση, όπως είναι ο πόλεμος, η βία, η προσφυγιά, η απώλεια κ.ά., στο πλαίσιο μιας ομάδας. Στόχος των δραστηριοτήτων είναι να ευαισθητοποιηθούν οι νέοι γι’ αυτά τα θέματα και να τα διερευνήσουν ως μια κοινότητα μέσα στην οποία ο καθένας μπορεί να εκφράσει την ατομικότητά του, μαθαίνοντας παράλληλα να ακούει και να σέβεται τον άλλο, να τον εμπιστεύεται και να συνεργάζεται δημιουργικά μαζί του.
Τρία βασικά στοιχεία της παράστασης μας οδήγησαν να γράψουμε αυτό το βοήθημα:
Πρώτο στοιχείο, το γεγονός ότι η παράσταση είναι το αποτέλεσμα εργαστηριακής, ερευνητικής δουλειάς με μια θεατρική ομάδα νέων σε ένα ίδρυμα, η οποία έλαβε υπόψη τα δικά τους δεδομένα, τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς τους, στηρίχτηκε σ’ αυτά και τα αξιοποίησε στο έπακρο. Ο καλλιτέχνης–εμψυχωτής δεν προσπάθησε να επιβάλει στην ομάδα όσα είχε αυτός στο μυαλό του, αλλά δέχτηκε αυτό που κάθε μέλος της ομάδας είχε να δώσει. Η διαδικασία αυτή, που έρχεται σε αντίθεση με ό,τι συνήθως συμβαίνει, οδήγησε σε μια παράσταση που τη χαρακτηρίζει η αυθεντικότητα, ο αυθορμητισμός και η αλήθεια.
Το δεύτερο στοιχείο είναι το γεγονός πως πρόκειται για μια δουλειά η οποία στηρίζεται κυρίως στο σώμα και στις δυνατότητές του, καθώς και στη δύναμη της φαντασίας της ομάδας. Χωρίς σκηνικά, με το σώμα και ελάχιστα σκηνικά αντικείμενα, που τα μεταμορφώνει η εφευρετικότητα των ηθοποιών, η παράσταση είναι μια απόδειξη πως μπορούμε με πολύ λίγα μέσα να κάνουμε ποιοτικό, δημιουργικό θέατρο με νέους.
Ο τρίτος λόγος αφορά τη θεματολογία της παράστασης: τα ζητήματα του πολέμου, της βίας, της απώλειας, της προσφυγιάς εξακολουθούν να αποτελούν την τραγική καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων στην εποχή μας. Με τον κατακλυσμό της πληροφόρησης κυρίως μέσο της τηλεόρασης, έχουμε όλοι μας στον ένα ή στον άλλο βαθμό εξοικειωθεί με αυτήν την πραγματικότητα. Απέναντι στην παθητική στάση του θεατή των γεγονότων, η οποία φαίνεται να κυριαρχεί, προτείνουμε τη βιωματική, ενεργητική, συλλογική, δημιουργική διερεύνησή τους, κυρίως μέσω της τέχνης του θεάτρου.
1 Σεφέρης, Γιώργος, «Διάλογος πάνω στην Ποίηση», Δοκιμές. Τομ Α σελ. 82-104. Ίκαρος, Αθήνα 1974
Τι περιλαμβάνει αυτό το έντυπο
Το βιβλίο περιέχει:
-ΕΙΣΑΓΩΓΗ, με στοιχεία για την παράσταση, σημείωμα του σκηνοθέτη και σύντομη περιγραφή της.
-ΜΕΡΟΣ Α' με τίτλο «Ομάδα και Θεατρική Δημιουργία»: Περιλαμβάνει ασκήσεις, παιχνίδια και θεατρικές τεχνικές και τη συγκρότηση και τη συνοχή της ομάδας.
-ΜΕΡΟΣ Β' με τίτλο «Θεατρικές Δημιουργικές Δραστηριότητες»: Περιλαμβάνει ιδέες για να δουλέψει η ομάδα με θεατρικές τεχνικές κάποια θέματα που θίγονται στην παράσταση, έχοντας ως αφορμή κείμενα, φωτογραφίες, κινηματογραφικές ταινίες, παιχνίδια ρόλων.
-ΜΕΡΟΣ Γ' με τίτλο «Παράλληλες Δραστηριότητες»: Περιλαμβάνει προτάσεις για έρευνα, δημιουργική γραφή, εικαστικές δραστηριότητες, συλλογή πρωτότυπου υλικού, που μπορούν να αξιοποιηθούν είτε παράλληλα είτε ανεξάρτητα από το Μέρος Β'.
- ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ που χρησιμοποιήθηκε και στην οποία μπορεί κανείς να βρει το θεωρητικό πλαίσιο και πολλά παραδείγματα προσέγγισης των ίδιων ή άλλων θεμάτων μέσω της τέχνης του θεάτρου.
-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ με κείμενα, φωτογραφίες, πηγές για τα θέματα που θίγονται και ένα βοηθητικό γλωσσάρι με σχετικούς όρους.
Πολλές ευχαριστίες ανήκουν στους Μπέττυ Γιαννούλη, Πάτρα Γιαγιάκου, Νίκο Γκόβα, Νίκο Κυριακίδη και Γιάννα Πιτούλη για τη στήριξή τους στη συγκέντρωση και καταγραφή του υλικού.
Η Συγγραφική Ομάδα
Δεκέμβριος 2004