ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ 2003
Αντικείμενο και οργάνωση της Συνδιάσκεψης 2003
Το τριήμερο 24-25-26 Ιανουαρίου 2003 στα πλαίσια του προγράμματος "εκπαίδευση & θέατρο", πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα (Αρσάκειο Ψυχικού) η 3η Διεθνής Συνδιάσκεψη για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Ήταν μια διευρυμένη Συνδιάσκεψη που περιλάμβανε σεμινάρια, εργαστήρια, συζητήσεις, εισηγήσεις, παραστάσεις σε κεντρικά θέατρα της Αθήνας κι άλλες εκδηλώσεις που διάρκεσαν συνολικά 15 ημέρες. Πήραν μέρος περίπου 600 εκπαιδευτικοί, φοιτητές, ακαδημαϊκοί και καλλιτέχνες από 18 χώρες.
Στόχοι της Συνδιάσκεψης ήταν η ανταλλαγή εμπειριών, η καταγραφή σημαντικών προγραμμάτων, η ανάδειξη στοιχείων με ιδιαίτερο εκπαιδευτικό ενδιαφέρον, η αναζήτηση μεθόδων και τεχνικών τις οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί στην καθημερινή πρακτική τους και η διαμόρφωση προτάσεων για το "τι", το "πώς" και το "πότε" του θεάτρου στην εκπαίδευση.
Η Συνδιάσκεψη έφερε τον τίτλο "χτίζοντας γέφυρες" και πραγματοποιήθηκε σε μια στιγμή που φαίνεται να αναζητείται διεθνώς η νέα φυσιογνωμία του σχολείου. Μια φυσιογνωμία που να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις που προέκυψαν από τις βαθύτατες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές ανακατατάξεις των τελευταίων ετών. Η "παγκοσμιοποίηση" και ο "μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 κόσμος" έφεραν τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων μπροστά σε νέες προκλήσεις και διλήμματα για το περιεχόμενο της εκπαίδευσης και τις διδακτικές μεθόδους.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι από τους λειτουργούς της εκπαίδευσης αναγνωρίζουν τη δυναμική που οι παραστατικές τέχνες κυρίως ως εργαλείο μάθησης κρύβουν.
Στην κατεύθυνση αυτή κινήθηκε και η Διεθνής Συνδιάσκεψη της Αθήνας 2003 για το θέατρο στην εκπαίδευση. Προσπάθησε να φέρει τις παραστατικές τέχνες πιο κοντά στη σχολική εκπαίδευση και να προβάλει τα κοινά σημεία που μπορούν να έχουν.
Οι εισηγητές και οι εμψυχωτές των εργαστηρίων απέδειξαν ότι το θέατρο και οι άλλες εκφραστικές τέχνες είναι ζωντανές, δυναμικές φόρμες, οι οποίες μπορούν να αποτυπώνουν ιδιαιτερότητες κάθε μορφής. Ταυτόχρονα μπορούν να αφηγούνται την κοινή ανθρώπινη εμπειρία με μια παγκόσμια γλώσσα. Συμβάλλουν με πρακτικό τρόπο στην άρση των φραγμών που θέτει η απομόνωση, στην ανάδειξη κοινών πολιτισμικών στοιχείων και στην εκτίμηση και αποδοχή της ιδιαιτερότητας. Μπορούν με επιτυχία να "χτίσουν γέφυρες" ανάμεσα σε διαφορετικά πολιτισμικά, εθνικά, φυλετικά κ.ά. περιβάλλοντα. Μπορούν επίσης να προβάλουν το πολιτισμικό κεφάλαιο όλων των νέων σε μια προσπάθεια ευρύτερης συμμετοχής ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων στις νέες εξελίξεις.
Οι παραστατικές τέχνες παρεμβαίνουν αποτελεσματικά στον διαπολιτισμικό προσανατολισμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας και αναδεικνύονται σε ουσιαστικά εργαλεία κοινωνικής παρέμβασης. Η αποδοχή του διαφορετικού, η ξενοφοβία, η βία, οι πρόσφυγες, η ολυμπιακή εκεχειρία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα του πολίτη, οι εξαρτήσεις, η κοινωνική συνοχή, η σωματική και ψυχική υγεία ήταν μερικά από τα θέματα που προσέγγισαν οι εισηγητές και εμψυχωτές στη Συνδιάσκεψη
Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να δουν πως οι προκλήσεις και οι αλλαγές των τελευταίων ετών στον πλανήτη μας επηρεάζουν, στη χώρα μας και στο εξωτερικό, τις διδακτικές μεθοδολογίες. Παρουσιάστηκαν αρκετά διδακτικά μοντέλα από πολλές χώρες, τρόποι εφαρμογής σε διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης αλλά και ποικίλες καλλιτεχνικές φόρμες από Ανατολή και Δύση. Το ρεαλιστικό θέατρο συναντήθηκε με το επικό, οι μάσκες με τις τελετουργίες και τη μουσική, το κοινωνικό θέατρο με το χορόδραμα, οι κλόουν με τις μαριονέτες και το σωματικό θέατρο, τα εικαστικά με την ποίηση και το σινεμά. Η Συνδιάσκεψη κατάφερε να απλώσει "γέφυρα" γνωριμίας ανάμεσα και σ' αυτά.
Τέλος, από την συνολική εμπειρία των μέχρι τώρα Διεθνών Συνδιασκέψεων για το Θέατρο στην Εκπαίδευση φαίνεται να σηματοδοτείται και μια ακόμα προσπάθεια. Η προσπάθεια γεφύρωσης ενός κομματιού της "τυπικής" ελληνικής εκπαίδευσης, με το γνωστό γνωσιοκεντρικό και εξεταστικό προσανατολισμό της, με διδακτικά μοντέλα που φτάνουν σε εμάς από τους χώρους των τεχνών και της "άτυπης" εκπαίδευσης. Δείγματα αυτής της προσπάθειας υπάρχουν και σε αυτή τη Συνδιάσκεψη.
Η Συνδιάσκεψη 2003 σε αριθμούς και οι ευχαριστίες μας
Μια Συνδιάσκεψη που διαρκεί 15 ημέρες, που περιλαμβάνει 600 συμμετοχές από 18 χώρες, 56 εισηγητές, 41 εργαστήρια, 13 περίπτερα, 6 θεατρικά σχήματα από τα οποία 3 ήλθαν από το εξωτερικό, 8 προβολές μαθητικών ταινιών από 2 διαφορετικά φεστιβάλ, 7 θεατρικές παραστάσεις εκ των οποίων 2 σε Θέατρα της Αθήνας, 28 άτομα Οργανωτική Επιτροπή, 11 άτομα Συμβουλευτική Επιτροπή, 5 άτομα σε Ομάδα Ανατροφοδότησης, 22 εθελοντές, 30 διερμηνείς, 9 μεταφραστές κειμένων, 12 συνεργαζόμενοι φορείς, 13 συνεργαζόμενα θέατρα της Αθήνας, 2 γραφίστες, 1 εκδοτικό οίκο, 110 σελίδες στην ιστοσελίδα σε 2 γλώσσες, 1.64 GB αρχεία στον Η/Υ, 10 μήνες προετοιμασία και δεν έχει σταθερή χρηματοδότηση, μάλλον οφείλει πολλά ευχαριστώ σε πολλούς ανθρώπους και φορείς ειδικά όταν όλοι στην οργάνωση και υλοποίηση της Συνδιάσκεψης πρόσφεραν τον χρόνο και τις γνώσεις τους αφιλοκερδώς.
Οι ευχαριστίες λοιπόν είναι ειλικρινείς και όχι τυπικές. Ευχαριστούμε όλους τους χορηγούς φορείς του δημοσίου, της τοπικής αυτοδιοίκησης, ιδιώτες, θέατρα, κ.α που βοήθησαν να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα έξοδα της Συνδιάσκεψης.
Θα σταθούμε ιδιαίτερα στο ρόλο της Συμβουλευτικής-Επιστημονικής Επιτροπής της Συνδιάσκεψης, στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Αττικής, στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ανατολικής Αττικής, στα στελέχη του προγράμματος "Ολυμπιακή Παιδεία", του προγράμματος ΜΕΛΙΝΑ, της ΓΓ Νέας Γενιάς και του "Δικτύου Εκπαιδευτικών για το Θέατρο στην Εκπαίδευση" που στήριξαν την Οργανωτική Επιτροπή στο δύσκολο έργο της.
Ευχαριστούμε επίσης όλους τους συνεργαζόμενους φορείς, συλλόγους, θεατρικές ομάδες και τα θέατρα της Αθήνας που πλούτυναν με τη συμμετοχή τους τη Συνδιάσκεψη και που στηρίζουν τις προσπάθειες του προγράμματος "εκπαίδευση & θέατρο" να προχωράει μέσα σε συνθήκες δύσκολες για τις τέχνες στην εκπαίδευση.
Ένα ιδιαίτερα μεγάλο ευχαριστώ ανήκει στους ανθρώπους του Αρσακείου και της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας που γενναιόδωρα φιλοξένησαν τη Συνδιάσκεψη και του Θεάτρου Τέχνης που φιλοξένησε την παράσταση "Βοσνιακή Ειρήνη" από το Θέατρο Νέων Μόσταρ για την οικονομική στήριξη ενός σχολείου στην Παλαιστίνη.
Ανεκτίμητη ήταν τέλος η συμβολή των εισηγητών, των εμψυχωτών, των μεταφραστών, των εθελοντών και ασφαλώς των μελών της Οργανωτικής Επιτροπής στην ομαλή διεξαγωγή της Συνδιάσκεψης. Τους ευχαριστούμε θερμά
Νίκος Γκόβας
Συντονιστής Συνδιάσκεψης 2003
Φορείς Οργάνωσης και Υλοποίησης της Συνδιάσκεψης 2003:
Πρόγραμμα "εκπαίδευση & θέατρο"
Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Αττικής
Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατ. Αττικής
Πανελλήνιο Δίκτυο Εκπαιδευτικών Για Το Θέατρο Στην Εκπαίδευση
Συνεργαζόμενοι φορείς
Πρόγραμμα "ολυμπιακής παιδείας"
Διεύθυνση Διεθνών Εκπαιδευτικών Σχέσεων, ΥΠΕΠΘ
Πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ
Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων
Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς
ΟΙΕΛΕ
Πρόγραμμα "Πάμε σινεμά;"
Ελληνικό Κέντρο Κουκλοπαιχτών UNIMA
Κοινωνική Οργάνωση ΑΡΣΙΣ
Συμβουλευτική Επιτροπή Συνδιάσκεψης
Αβδελιώδης Δήμος, σκηνοθέτης
Ashwell Marigold, University of Reading, σύμβουλος στο Arts Council UK
Γκόβαρης Χρήστος, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Γρηγοριάδου Σμαρώ, μουσικός
Κοκκίνου Άννα, ηθοποιός
Κοντογιάννη Άλκηστις, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Μπινιάρης Γιώργος, ηθοποιός, δάσκαλος θεάτρου
Παΐζης Νίκος, πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ
Παπαδαμάκη Αποστολία, χορογράφος
Somers John , University of Exeter
Φιλίππογλου Κώστας, ηθοποιός, δάσκαλος Theatre de Compicite
Οργανωτική Επιτροπή
Νίκος Γκόβας, συντονιστής προγράμματος "εκπαίδευση & θέατρο"
Μαρία Αδάμ, εκπαιδευτικός
Ρίκα Βλάχου, Τμήμα Παιδείας Γ. Γ. Νέας Γενιάς
Μπέττυ Γιαννούλη, κοινωνιολόγος, εκπαιδευτικός
Ανθή Γεωργιάδου, εκπαιδευτικός
Βασιλική, Δεμερτζή υπεύθυνη πολιτιστικών ΔΔΕ Γ Αθήνας, θεατρολόγος
Γιώτα Ζωγράφου, εκπαιδευτικός
Φλώρα Κακλαμάνη, εκπαιδευτικός
Τζωρτζίνα Κακουδάκη, ηθοποιός, θεατρολόγος
Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, Κουμαντάρειος Πινακοθήκη Σπάρτης
Μαίρη Καλδή, εκπαιδευτικός
Ανδρέας Κασσέτας, εκπαιδευτικός ΟΙΕΛΕ
Μίνα Κρανάκη, εκπαιδευτικός ΔΔΕ Χίου
Δημήτρης Λαμπαδίτης, εκπαιδευτικός πληροφορικής
Χριστιάνα Λαναρά, εκπαιδευτικός, μέλος ΔΣ "Δίκτυο Θέατρο στην Εκπαίδευση"
Γεωργία Λουκοπούλου, σκηνοθέτης κινηματογράφου, εκπαιδευτικός
Στάθης Μαρκόπουλος, πρόεδρος Κέντρου Κουκλοπαιχτών UNIMA
Νατάσσα Μερκούρη, εκπαιδευτικός
Χριστίνα Μουρατίδου, ηθοποιός, θεραπεύτρια
Σπύρος Μπουντούρης, εκπαιδευτικός ΔΔΕ Καρδίτσας
Αντιγόνη Μώρου, εκπαιδευτικός, θεατρολόγος
Στέφανος Νταλάσης, Δημοτικό Θέατρο Τρικάλων
Χριστίνα Ντάφλου, φοιτήτρια Θεατρικών Σπουδών
Αδάμ Παπασπύρου, μουσικός, εκπαιδευτικός
Ελευθερία Πισάνου, εκπαιδευτικός
Κορίνα Πρεβεδουράκη, ζωγράφος, πρόγραμμα "εκπαίδευση-μουσείο"
Γιάννης Σιδέρης, εκπαιδευτικός
Φανή Στασινοπούλου, εκπαιδευτικός
Συντονιστής Συνδιάσκεψης:
Νίκος Γκόβας, συντονιστής προγράμματος "εκπαίδευση & θέατρο"
Την Συνδιάσκεψη στήριξαν (οικονομικά ή με υπηρεσίες):
Υπουργείο Πολιτισμού, ΓΓ Εκπαίδευσης Ενηλίκων, ΓΓ Νέας Γενιάς, Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας, Δ/νση Διεθνών Εκπαιδευτικών Σχέσεων ΥΠΕΠΘ, πρόγραμμα Ολυμπιακής Παιδείας, Πανελλήνιο Δίκτυο Εκπαιδευτικών για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, πρόγραμμα Μελίνα, Ε ΕΛΜΕ Αν Αττικής, ΟΙΕΛΕ, Αρσάκεια Σχολεία, Σχολή Μωραΐτη, Σχολή Jean D' Arc, Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, Θέατρο του Νότου, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Θέατρο Τεχνοχώρος, Θέατρο Σφενδόνη, Θέατρο Τέχνης, κρασιά Στροφιλιά, Δήμος Αγ. Ιωάννη Ρέντη και Δήμος Κορυδαλλού