Διεθνής Συνδιάσκεψη 2008
Θέατρο και εκπαίδευση στο κέντρο της σκηνής
ΔΙΗΜΕΡΟ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
Πάτρα 22, 23 Μαρτίου 2008
Οργάνωση: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, Γραφείο Αχαΐας
Σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (Π.Τ.Δ.Ε), Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η) του Πανεπιστημίου Πατρών
Οι εισηγήσεις, τα εργαστήρια και τα καλλιτεχνικά δρώμενα θα πραγματοποιηθούν σε χώρους του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών, του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία και στο θεατράκι του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.
Χώρος: Πανεπιστήμιο Πατρών, Ρίο
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 2008
09.00-09.30: Προσέλευση-εγγραφές (κεντρική αίθουσα Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Πατρών)
09.30-09.45 Χαιρετισμοί
09.45-10.30 Κεντρικές εισηγήσεις
• Διονυσία Ασπρογέρακα, εκπαιδευτικός, συντονίστρια του Γραφείου Αχαΐας του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
«Οι δράσεις του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση: μια πολύμορφη παρέμβαση στην εκπαιδευτική πραγματικότητα»
• Κλειώ Φανουράκη, θεατρολόγος, διδάσκουσα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών
«Το Θέατρο στo σχολείο και ο εκπαιδευτικός: o δάσκαλος, ο καθηγητής και οι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων…»
10.30-10.45 Διάλειμμα
10.45-11.45 Κεντρικές εισηγήσεις
• Μάρω Γαλάνη, Ε.Ε.ΔΙ.Π. Παιδαγωγικού Τμήματος, Πανεπιστήμιο Πατρών
«Πρωτόγονη έκφραση/χοροθεραπεία και η θέση της στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση»
• Τζωρτζίνα Κακουδάκη, θεατρολόγος, ηθοποιός
«Κατασκευάζοντας έναν ρόλο για την κούκλα: ο πνευματικός αντίπαλος του δασκάλου και ο εμψυχωτής της τάξης»
11.45-12.15 Συζήτηση
17.00-20.00 Παράλληλα Εργαστήρια
• Γιάννης Βλάχος, εμψυχωτής θεάτρου, Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Διεύθυνση Β’ βάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Αχαΐας
«Γνωρίζω και γνωρίζομαι με τη μάσκα μου με μέσο το θεατρικό παιχνίδι»
• Γιούλη Δούβου, Ζωή Λυμπεροπούλου, θεατρολόγοι
«Η ιστορία μιας εικόνας»
• Κλειώ Φανουράκη, θεατρολόγος, διδάσκουσα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών
«Όταν το θέατρο πηγαίνει σχολείο, πού πάω εγώ…»
20.00-21.00: Δρώμενα
Ούτε εγώ ήμουν εκεί, ούτε εσείς να το πιστέψετε
Ομάδα Υπόκρουσις
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Σιούντας
Μουσική σύνθεση: Γιώργος Ταμπάκης
ΚΥΡΙΑΚΗ 23 ΜΑΡΤΙΟΥ 2008
10.00-11.00 Κεντρική εισήγηση
«Το θέατρο στο κέντρο της σκηνής: αντιπαραθέσεις, προκλήσεις, προσκλήσεις!»
Dan Baron Cohen, πρόεδρος του IDEA, πρόεδρος του World Alliance for Arts Education, μέλος του World Social Forum
11.00-11.30 Διάλειμμα
11.30-14.30 & 17.00-20.00 Παράλληλα εργαστήρια
• Dan Baron-Cohen, πρόεδρος του IDEA, πρόεδρος του World Alliance for Arts Education, μέλος του World Social Forum
«Μεταμόρφωση μέσα από το θέατρο: από το φόβο και τον ανταγωνισμό στη συνεργασία και την αυτοδιάθεση»
• Manoela Souza, εκπαιδευτικός θεάτρου, χορού, Βραζιλία
«Η μεταμόρφωση μέσα από το χορό, τις προσωπικές και τις συλλογικές αφηγήσεις»
ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
«Γνωρίζω και γνωρίζομαι με τη μάσκα μου με μέσο το θεατρικό παιχνίδι»
Γιάννης Βλάχος, εμψυχωτής θεάτρου, Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Διεύθυνση Β’ βάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Αχαΐας
Βοηθός εμψυχωτή: Χαρά Βλάχου, φοιτήτρια Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας Ιονίου Πανεπιστημίου
Πώς εννοούμε την έννοια μάσκα ή προσωπείο; Πώς αισθάνεται κάποιος όταν τη φορά; Κρύβεται από κάτι, από κάποιον, από τον εαυτό του; Αλλάζει η συμπεριφορά του με ή χωρίς αυτήν; Υπάρχει διαφορά στην «έκφραση» του σώματος; Τι μας προκαλεί; Γέλιο, απέχθεια, τρόμο, χαρά, λύπη, κάτι άλλο; Το εργαστήριο μάσκας μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για την απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα με εργαλείο τη μέθοδο του θεατρικού παιχνιδιού και τις τεχνικές του, κύριο παράγοντα της παιδευτικής θεατρικής έκφρασης, με το οποίο είναι απόλυτα συνυφασμένη η έννοια της μάσκας. Η αντιμετώπιση δεν είναι και δεν πρέπει να είναι κατασκευαστική, ούτε εκθεματική αλλά ολιστική (πρόσωπο-σώμα-κίνηση-έκφραση-αίσθηση). Η μάσκα, ως πρόσωπο ή προσωπείο, είναι αντικείμενο παιχνιδιού και δράσης. Είναι ερέθισμα για τη δημιουργία ρόλου σύμφωνα με την παρακάτω ακολουθία: παίζω με το σώμα μου, παίζω με το πρόσωπο/προσωπείο εξωτερικά, για να το αναγνωρίσω και να το γνωρίσω, αλλάζω σιγά-σιγά το πρόσωπο/προσωπείο, ταυτίζομαι με το νέο πρόσωπο (κίνηση-αίσθηση), αλλάζω όλο το σώμα και δημιουργώ ρόλο. Το εργαστήριο περιλαμβάνει παιχνίδια έκφρασης, μιμικής, κίνησης (σώμα και πρόσωπο), παντομίμα προσώπου, όπου συνυπάρχουν κίνηση-έκφραση-αίσθηση, μακιγιάζ-μεταμφίεση με σημείο αναφοράς το κεφάλι και το σώμα, παιχνίδια απομόνωσης των μερών του σώματος μέχρι να φτάσουμε στο πρόσωπο και να παίξουμε με τα μέρη του, παιχνίδια παρατήρησης προσώπων καθώς και εικόνων και φωτογραφιών με διάφορα είδη μάσκας και εικαστική έκφραση. Τέλος, η αναπαραγωγή ρόλων και θεμάτων θα οδηγήσουν στη «σκηνική» διάσταση του παιχνιδιού των ρόλων. Στο εργαστήριο αυτό οι συμμετέχοντες πρέπει να φορούν άνετα ρούχα και να φέρουν την καλή διάθεσή τους για παιχνίδι.
«Η ιστορία μιας εικόνας»
Γιούλη Δούβου, Ζωή Λυμπεροπούλου, θεατρολόγοι
Ένα βιωματικό εργαστήριο που έχει στόχο την ανάπτυξη της φαντασίας μέσα από οπτικά και άλλα ερεθίσματα. Ξεκινώντας με παιχνίδι και έχοντας σκοπό την ένωση και την ενεργοποίηση της ομάδας, οδηγούμαστε στη σταδιακή αντίληψη του σώματός μας ως κύριου εκφραστικού μέσου. Ιδιαίτερα εξετάζουμε τη δυναμική της ακινησίας και τις πολλαπλές ενεργειακές εντάσεις του σώματός μας. Η αλληλεπίδραση των σωματικών ενεργειών δημιουργεί μια δυναμική εικόνα, η οποία λειτουργεί ως εφαλτήριο για τη δραματοποίηση μιας ιστορίας με ερέθισμα μια φωτογραφία, μια ανάμνηση ή ένα γεγονός. Αυτοσχεδιάζουμε, αξιοποιούμε τα εκφραστικά μας μέσα, συνεργαζόμαστε και επικοινωνούμε. Το μόνο που χρειάζεται να έχετε για την παρακολούθηση αυτού του εργαστηρίου είναι άνετα ρούχα και φαντασία. Οι συμμετέχοντες δε χρειάζεται να έχουν προηγούμενη θεατρική εμπειρία.
«Όταν το θέατρο πηγαίνει σχολείο, πού πάω εγώ…»
Κλειώ Φανουράκη, θεατρολόγος, διδάσκουσα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών
Στο συγκεκριμένο βιωματικό εργαστήριο θα ερευνήσουμε στην πράξη ποικίλους ρόλους, που έχει τη δυνατότητα να εφαρμόσει ο πρόθυμος εκπαιδευτικός που κάνει θέατρο στο σχολείο: στην τάξη, στο μάθημα, στη θεατρική σχολική ομάδα, στην οποιαδήποτε σχολική ομάδα. Εντός ή εκτός σχολικής τάξης. Εντός ή εκτός σχολικού χώρου. Προϋπόθεση συμμετοχής: «Το πιο αγαπημένο μου πράγμα είναι να πηγαίνω εκεί που δεν έχω πάει ποτέ».
MASTER WORKSHOP
«Μεταμόρφωση μέσα από το θέατρο: από το φόβο και τον ανταγωνισμό στη συνεργασία και την αυτοδιάθεση»
Dan Baron-Cohen, πρόεδρος του IDEA, πρόεδρος του World Alliance for Arts Education, μέλος του World Social Forum
MASTER WORKSHOP
«Η μεταμόρφωση μέσα από το χορό, τις προσωπικές και τις συλλογικές αφηγήσεις»
Manoela Souza, εκπαιδευτικός θεάτρου, χορού, Βραζιλία
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ
«Πρωτόγονη έκφραση/χοροθεραπεία και η θέση της στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση»
Μάρω Γαλάνη, Ε.Ε.ΔΙ.Π. Παιδαγωγικού Τμήματος, Πανεπιστήμιο Πατρών
Η πρωτόγονη έκφραση υιοθετεί τη σημασία της ομάδας, τη δυναμικότητα του ρυθμού, τη σχέση με το έδαφος, την απλότητα των κινήσεων, την επανάληψη, τη χρήση κωδικοποιημένων κινήσεων, τη χρήση της φωνής, τη δυαδικότητα, την εμπειρία της μεταρσίωσης. Πληροί εκείνα τα κριτήρια με τα οποία η έκφραση μετατρέπεται σε ευχαρίστηση και ταυτόχρονα είναι ικανή να παράγει παιδευτικά, προληπτικά ή θεραπευτικά αποτελέσματα. Ανάγεται σε κοινωνική, ευχάριστη, έξυπνη, ευαίσθητη και χρήσιμη δραστηριότητα. Έχει θέση στο σχολικό πρόγραμμα και μπορεί να αποτελέσει εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού και του εκπαιδευτικού του θεάτρου.
«Κατασκευάζοντας έναν ρόλο για την κούκλα: Ο πνευματικός αντίπαλος του δασκάλου και ο εμψυχωτής της τάξης»
Τζωρτζίνα Κακουδάκη, θεατρολόγος, ηθοποιός
Η εισήγηση έχει στόχο να παρουσιάσει διδακτικές προσεγγίσεις με τη βοήθεια της κούκλας και του κουκλοθεάτρου για το νηπιαγωγείο και τις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου.
«Το Θέατρο στo σχολείο και ο εκπαιδευτικός: Ο δάσκαλος, ο καθηγητής και οι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων…»
Κλειώ Φανουράκη, θεατρολόγος, διδάσκουσα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών
Η εισήγηση αυτή αφορά το ρόλο και τη θέση του εκπαιδευτικού όταν το Θέατρο εφαρμόζεται στην Εκπαίδευση: ποιους ρόλους καλείται να υποδυθεί ο εκπαιδευτικός; Πώς οι ρόλοι αυτοί αλλάζουν ανάλογα με τις μορφές του θεάτρου στην εκπαίδευση; Τι συμβαίνει όταν το θέατρο στην εκπαίδευση δε συνεπάγεται και την ένταξη εκπαιδευτικών σχετικών ειδικοτήτων; Ποιες ανάγκες και ελλείψεις καλούνται να αντιμετωπίσουν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές που εφαρμόζουν το θέατρο στο σχολείο; Πώς, εντέλει, εφαρμόζονται οι διαθεματικές ασκήσεις που αφορούν το θέατρο από εκπαιδευτικούς που δεν έχουν καμία σχετική εμπειρία; Ποιοι οφείλουν να ερωτηθούν;