«Της Γης ο Αφαλός» – Ένα Πρόγραμμα για την Συμπερίληψη

---

Της Γης ο Αφαλός – Ένα Πρόγραμμα για την Συμπερίληψη

 

Μαρία Φραγκή

Μέλος ΕΕΠ στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών

 

 

 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Στο Διεθνές Συνέδριο "Θέατρο & Συμπεριληπτική Εκπαίδευση"

Αθήνα 21, 22, 23 Μαρτίου 2025

Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση

 

Γλώσσα: Ελληνικά

Θέσεις περιορισμένες
 

Σύντομη περιγραφή εργαστηρίου

Ο στόχος του εργαστηρίου "Της Γης ο Αφαλός" είναι οι συμμετέχοντες να γνωρίσουν, να κατανοήσουν και να ευαισθητοποιηθούν στα ζητήματα της συμπερίληψης, όπως αυτά αναδεικνύονται μέσα από τα λαϊκά παραδοσιακά παραμύθια.

 

Η παράδοση και ο πολιτισμός συνδέονται στενά και μεταφέρουν δημιουργικά τα χαρακτηριστικά τους από γενιά σε γενιά. Στην παγκόσμια ιστορία το παραμύθι θεωρήθηκε ένας πολυδιάστατος φορέας γνώσης, τέχνης, θεραπείας και καλλιέργειας. Ωστόσο, οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν απλουστεύσει αυτό το μέσο, επικεντρώνοντας στη μορφή του, στην απλουστευμένη αφήγηση, και συχνά απομακρύνοντάς το από τον συμβολισμό του. Έτσι, η εικόνα κυριάρχησε έναντι του λόγου, οδηγώντας σε μια επιφανειακή ανάγνωση των παραμυθιών. Στόχος της δουλειάς μας είναι η επανεξέταση της αξίας του λαϊκού παραμυθιού χωρίς προκαταλήψεις ή φόβο, αναγνωρίζοντας την προοπτική του για την προώθηση της συμπερίληψης, όπως αυτή περιγράφεται στη Διακήρυξη της Σαλαμάνκα 1994 (Salamanca Statement)

 

Έτσι λοιπόν αντλούμε αρχές και διατυπώσουμε τις δικές μας, όπως αυτές προκύπτουν μέσα από το λαϊκό παραμύθι:

• Κάθε παιδί και κάθε ενήλικος έχει το βασικό δικαίωμα στην εκπαίδευση και την κοινωνικοποίηση, ανεξάρτητα από το φύλο, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, την εθνικότητα, ή τη νοητική και σωματική ικανότητα.

• Κάθε παιδί και κάθε ενήλικος διαθέτει μοναδικά χαρακτηριστικά, ενδιαφέροντα, ικανότητες, ιδιαιτερότητες και μαθησιακές ανάγκες, αποτελώντας μια μοναδική και ανεπανάληπτη οντότητα στον κόσμο απολύτως απαραίτητη σ’ αυτόν.

• Κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, της εργασίας και της κοινωνικής δράσης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη αυτά τα διαφορετικά χαρακτηριστικά και οι ανάγκες των ανθρώπων χωρίς διάκριση και με πλήρη αποδοχή.

• Τα παιδιά και οι ενήλικες με ειδικές ανάγκες πρέπει να έχουν πρόσβαση στα σχολεία γενικής αγωγής καθώς η πολιτική της ενσωμάτωσης στην κοινωνία υποστηρίζει ότι το σχολείο για όλους είναι η πιο ενδεικτική και συνάμα η πιο αποτελεσματική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της διαφοροποίησης και της απομόνωσης των παιδιών με ειδικές ανάγκες από τις συνήθεις εκπαιδευτικές διαδικασίες. Τα λαϊκά παραμύθια υπονομεύουν την «διάκριση» και αποδέχονται την ετερότητα. Έτσι μπορούν να αξιοποιηθούν και ως δίαυλοι για να επιτευχθεί ένας γνήσιος συμπεριληπτικός και διαπολιτισμικός διάλογος.

 

To εργαστήριο μέσα από μια σύντομη αναδρομή στις βασικές θεωρίες για τα λαϊκά παραδοσιακά παραμύθια θα επιδιώξει να καταστήσει σαφή την εικόνα του «διαφορετικού» με παραδείγματα μέσα από την αφήγηση του παραδείγματος «Της γης ο αφαλός». Η δραματοποίηση επιλεγμένων μερών θα έχει ως αντικείμενο την ανάδειξη της βαθύτερης συμπεριληπτικής στάσης στην παράδοση ότι όλοι είναι αποδεκτοί και συχνά τα διαφορετικά πλάσματα φέρνουν λύσεις σε σοβαρά προβλήματα των πρωταγωνιστών. Το εργαστήριο θα είναι βιωματικό, με θεατροπαιδαγωγικές μεθόδους που στηρίζονται στο σώμα, τον αυτοσχεδιασμό, την επικοινωνία και την αφήγηση.

 

Σημείωση: Προτείνεται άνετος ρουχισμός, χωρίς παπούτσια κατά προτίμηση και χαρτί και μολύβι για σημειώσεις. Το εργαστήριο περιλαμβάνει ασκήσεις με πιθανή σωματική επαφή.

 

Μαρία Φραγκή, Διδάκτωρ, Σκηνοθέτις-Θεατρολόγος, Μέλος ΕΕΠ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πατρών με αντικείμενο: Εκπαίδευση, Θεσμοί και Παραγωγή Θεάτρου-Θέατρο για παιδιά και εφήβους. Αποφοίτησε από την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης του Ωδείου Πειραϊκού Συνδέσμου και από την Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Διδάκτωρ Γραμμάτων και Ανθρωπιστικών Επιστημών με ειδίκευση στις Τέχνες του Θεάματος - Θέατρο του Πανεπιστημίου Paris X-Nanterre (1996). Εκπόνησε μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο Paris IV-Sorbonne για το Θέατρο για παιδιά και εφήβους. Διδάσκει σε ΑΕΙ της Ελλάδας και του εξωτερικού από το 1997. Είναι συγγραφέας άρθρων, βιβλίων για το θέατρο (Θεατρική Αγωγή για την Ε΄-Στ΄Δημοτικού, Η σκηνική πράξη στην εκπαίδευση) και Προγραμμάτων Σπουδών – Οδηγών για τον Εκπαιδευτικό γύρω από την Τέχνη του Ηθοποιού, την Καλλιτεχνική Παιδεία, το Θέατρο στην Εκπαίδευση και την Κοινωνία. Διδάσκει στα Μεταπτυχιακά Προγράμματα: 1. "Θρησκευτική εκπαίδευση και αγωγή" στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας & Θρησκειολογίας του ΕΚΠΑ : Θέατρο και παραστατικές τέχνες στη Θρησκευτική Εκπαίδευση 2.Τμήμα Νεοελληνικής