Σπέτσες, 20-25 Αυγούστου 2006
5η Θεατρική Καλοκαιρινή Κατασκήνωση - Σπέτσες 2006
«Τεχνικές αφήγησης και θεατρική δημιουργία»
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3 «από το παραμύθι στο επικό θέατρο. Οι αφηγηματικές τεχνικές»
Τάκης Τζαμαργιάς σκηνοθέτης, Πανεπιστήμιο Αθηνών &
Ζωή Χατζηαντωνίου θεατρολόγος, χορεύτρια
Το παραμύθι είναι η αφετηρία για όλες τις αφηγηματικές τεχνικές. Οι παλιοί παραμυθάδες αφηγούνται και ταυτόχρονα, στις στιγμές της έντονης δράσης και πλοκής, γίνονται ένα με τον ήρωα που δρα, μάχεται και πάσχει. Οι παραμυθάδες, λοιπόν, είναι ταυτόχρονα ο εαυτός τους και, στις έντονες στιγμές, ο ρόλος. Υπάρχει μεγάλη ομοιότητα της παραδοσιακής αφήγησης με την τεχνική της αποστασιοποίησης που χρησιμοποίησε ο Μπρεχτ, μόνο που λειτουργεί από άλλη σκοπιά. Στον Μπρεχτ, ο ηθοποιός καταργεί τη ταύτιση του με το ρόλο και είναι φανερό ότι κάθε στιγμή υποδύεται, μορφοποιεί, αποδίδει το ρόλο του, το δραματικό πρόσωπο, παραμένοντας συνεχώς σε απόσταση απ’ αυτόν. Στην παραδοσιακή αφήγηση γίνεται ακριβώς το αντίθετο: ο αφηγητής είναι αποστασιοποιημένος και, κάποιες στιγμές, δημιουργεί την εικόνα του ήρωα χρησιμοποιώντας κυρίως το φωνητικό κώδικα αλλά και τον εκφραστικό με την μορφολογική αλλαγή της μάσκας του προσώπου. Στην ουσία, και οι δύο πρακτικές συναντιώνται στο ίδιο σημείο έχοντας ξεκινήσει από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες. Το εργαστήριο στηρίχτηκε στις δύο αντίρροπες αυτές πρακτικές: στην παρουσίαση των αφηγηματικών τεχνικών μέσα από το παραμύθι που βασίζεται στο θεατρικό έργο του Μπρεχτ «Ο καλός άνθρωπος του Σε Τσουάν», «... μια παραβολή, ένα σύγχρονο και μαζί παλιό και αιώνιο παραμύθι...», όπου οι συμμετέχοντες, μέσα από παράλληλους δρόμους κίνησης και εκφοράς του λόγου, οδηγήθηκαν σε έναν αυστηρό έλεγχο της δυναμικής τους, προκειμένου να ελέγξουν τα εκφραστικά τους μέσα, να χειραγωγήσουν την κίνησή τους, ώστε η συγκινησιακή φόρτιση να προέλθει από άλλους δρόμους και πέρα από αισθηματολογίες και ψευδο-ταυτίσεις. Το εργαστήριο απευθυνόταν σε εκπαιδευτικούς, φοιτητές, θεατρολόγους, ηθοποιούς ή σκηνοθέτες/εμψυχωτές νεανικών ομάδων.
O Τάκης Τζαμαργιάς γεννήθηκε στον Πειραιά το 1959. Σπούδασε θέατρο και παιδαγωγικά. Εκπαιδευτικός, σκηνοθέτης, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος του Παν. Αθηνών με ειδίκευση «Θέατρο στην εκπαίδευση», υποψήφιος διδάκτορας του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του ίδιου τμήματος ως Ειδικό Διδακτικό Προσωπικό (Ε.Ε.ΔΙ.Π) στο αντικείμενο Θέατρο στην Εκπαίδευση. Διδάσκει στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης και, από το 2004 με ανάθεση εντολής διδασκαλίας στο ΤΕΑΠΗ Πανεπιστημίου Αθηνών, τα μαθήματα: Θέατρο στην Εκπαίδευση. Θεωρία και πράξη και Εισαγωγή στους κώδικες του Θεάτρου. Θεωρία και πράξη. Επί εικοσαετίας δάσκαλος στη δημόσια πρωτοβάθμια εκπαίδευση, έχει διδάξει τεχνικές θεάτρου σε επιμορφωτικά σεμινάρια εκπαιδευτικών της α/βάθμιας και β/βάθμιας εκπαίδευσης, κυρίως για το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση στο οποίο είναι μέλος, στα εργαστήρια του τομέα Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΠΤΔΕ, στο Σύλλογο Θεατρολόγων (ΠΕΣΥΘ), στις Φυλακές Ανηλίκων Κορυδαλλού, Υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου, καθώς και σε ποικίλα εργαστήρια δήμων και κοινοτήτων. Δίδαξε, επίσης, για τρία συνεχή χρόνια στο Πρόγραμμα Εξομοίωσης των Δασκάλων. Για 14 συνεχή χρόνια, διευθύνει το Θεατρικό Εργαστήρι του Δήμου Κερατσινίου. Έχει ανεβάσει έργα ελληνικού κυρίως ρεπερτορίου είτε ως υπεύθυνος του Θεατρικής Σκηνής του Δήμου Κερατσινίου και της Εταιρείας Δυτικά της Πόλης, που προέκυψε από αυτήν, είτε συνεργαζόμενος με ελεύθερους θιάσους και το Εθνικό Θέατρο. Επίσης έχει λάβει μέρος σε συνέδρια και ημερίδες σχεδόν αποκλειστικά για το θέατρο στο σχολείο και έχει γράψει άρθρα για αυτό. Συν-συγγραφέας στο βιβλίο Στοιχεία Θεατρολογίας της Α΄ Λυκείου (Αθήνα, ΟΕΔΒ, 1998), Πολιτιστικές Εκδηλώσεις στο Σχολείο Πρωτοβάθμια-Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Αθήνα, Ατραπός, 2004).
H Ζωή Χατζηαντωνίου γεννήθηκε στην Αθήνα. Απόφοιτος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπουδές χορού στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης και στο Dance Space Center (NYC), μουσικής στο ωδείο του Πειραϊκού Συνδέσμου. Έχει συνεργαστεί με τις ομάδες : Χορολόγιον, Sinequanon, CosmosDance Co (NYC), Dance Free, Ευ Ζην, amorphy org, Δυτικά της Πόλης, θέατρο της Σιωπής, με την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού, τα θέατρα Σφενδόνη και Αμόρε. Δουλειά της έχει παρουσιασθεί στο Joyce SoHo και στο Arts Evolving Theater (NYC). Διδάσκει θεατρική αγωγή σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κίνηση και αυτοσχεδιασμό σε σεμινάρια και εργαστήρια θεάτρου.