Διεθνής Συνδιάσκεψη 2008
Θέατρο και εκπαίδευση στο κέντρο της σκηνής
ΔΙΗΜΕΡΟ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
«Θεατρικές τεχνικές στο μάθημα των γαλλικών»
Θεσσαλονίκη, 4, 5 Απριλίου 2008
Οργάνωση: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, Γραφείο Βορ. Ελλάδας
Σε συνεργασία με το Σύλλογο Καθηγητών Γαλλικής Βόρειας Ελλάδας Πτυχιούχων Πανεπιστημίου το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης
Η διημερίδα οργανώνεται στο πλαίσιο των προ/μετα-συνεδριακών εκδηλώσεων της 6ης Διεθνούς Συνδιάσκεψης για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, απευθύνεται σε καθηγητές γαλλικών και περιλαμβάνει τρία διαφορετικά θεατρικά εργαστήρια. Εμψυχώνουν οι Patrick Charrière, καθηγητής γαλλικής γλώσσας & λογοτεχνίας, δάσκαλος αυτοσχεδιασμού, Γιάννα Μαμακούκα, θεατρολόγος, Jean-Jacques Tesson, ηθοποιός, σκηνοθέτης, δάσκαλος θεάτρου
Γλώσσα εργασίας: γαλλικά
Χώρος: Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Παρασκευή 4 Απριλίου 2008
16.00 – 16.15 Προσέλευση, χαιρετισμοί, χωρισμός ομάδων
16.15 – 17.45 1ο Εργαστήριο
17.45 – 18.00 Διάλειμμα
18.00 – 19.30 1ο Εργαστήριο (συνέχεια)
19.30 – 20.00 Διάλειμμα
20.00 – 21.30 2ο Εργαστήριο
Σάββατο 5 Απριλίου 2008
09.00 – 10.30 2ο Εργαστήριο (συνέχεια)
10.30 – 11.00 Διάλειμμα
11.00 – 12.30 3ο Εργαστήριο
12.30 – 12.45 Διάλειμμα
12.45 – 14.00 3ο Εργαστήριο (συνέχεια)
ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
«Ο αυτοσχεδιασμός στις ξένες γλώσσες»
Patrick Charrière, καθηγητής γαλλικής γλώσσας και λογοτεχνίας, δάσκαλος αυτοσχεδιασμού
Ο αυτοσχεδιασμός και οι διαγωνισμοί αυτοσχεδιασμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολύ αποτελεσματικά στη διδασκαλία ξένων γλωσσών, γιατί συνοψίζουν τις δεξιότητές μας να ανταποκρινόμαστε άμεσα σε «επείγουσες» επικοινωνιακές καταστάσεις. Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας είναι μια βουτιά στο άγνωστο, είναι η έκθεση στον κίνδυνο και, μερικές φορές, το ίδιο το ένστικτο της επιβίωσης, που απαιτεί να αναζητήσουμε βαθιά μέσα μας τον τρόπο να ανταποκρινόμαστε γλωσσικά άμεσα σε διαφορετικές επικοινωνιακές καταστάσεις.
Η πρακτική του αυτοσχεδιασμού σε μια τάξη ξένων γλωσσών είναι ο τελευταίος κρίκος μιας αλυσίδας ασκήσεων με θεατρικές τεχνικές, που ξεκινούν με τη δραματοποίηση και συνεχίζονται με την «προσομοίωση» σε επικοινωνιακό περιβάλλον και με το παιχνίδι ρόλων.
Όλες αυτές οι δραστηριότητες ασκούν τη δημιουργικότητα και ευνοούν μια παιδαγωγική της ελεύθερης σκέψης και της ανακάλυψης. Έμφαση δίνεται στην αυθεντική ομιλία παρά στην αναπαραγωγή γλωσσικών μοτίβων που έχουμε αποστηθίσει. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου θα πειραματιστούμε με τις παρακάτω τεχνικές: κίνηση παρότρυνσης σε επικοινωνία, έναυσμα για συνομιλία, αρχή συνομιλίας, παύση, διακοπές στη συνομιλία, ισορροπία σε αυτοσχεδιασμούς/εναλλαγή αντίθετων μεταξύ τους ρόλων, έναρξη νέας επικοινωνιακής κατάστασης. Όλες αυτές οι ασκήσεις ενισχύουν την αυτοκυριαρχία των μαθητών και τη δημιουργικότητα και βελτιώνουν την ικανότητα της κατανόησης. Αντιμέτωποι οι μαθητές με τα διάφορα προβλήματα που έχουν σχέση με το λόγο, την κίνηση και το χώρο, αναγκάζονται να αναλάβουν προσωπικά την ευθύνη της επικοινωνίας. Σε αυτό το στάδιο πια η κατανόηση ξεπερνά τα παραδοσιακά σχολικά κριτήρια. Έτσι, καλλιεργείται σε βάθος η ικανότητά μας να κατανοήσουμε τον άλλον και να αποδεχτούμε τη διαφορετικότητά του. Και όλα αυτά στο πλαίσιο της συνεργασίας. Η τάξη γίνεται ένας ζωντανός οργανισμός, όπου οι μαθητές συνειδητοποιούν τους περιορισμούς που επιβάλλονται από το περιβάλλον, καταφέρνουν όμως να τους ξεπεράσουν χάρη στις δεξιότητες που εξάσκησαν.
«Το θεατρικό παιχνίδι μαθαίνει γαλλικά»
Γιάννα Μαμακούκα, θεατρολόγος
Θα ξεκινήσουμε με εισαγωγή στο θεατρικό παιχνίδι ως πρακτική εξοικείωσης των μαθητών με την ξένη γλώσσα. Θα συνεχίσουμε με ασκήσεις-παιχνίδια μιμήσεων ομαδικά, με προστάγματα, αφήγηση από τον εμψυχωτή στα γαλλικά (με στόχο την κατανόηση της γλώσσας). Θα ακολουθήσουν αυτοσχεδιασμοί και παρουσιάσεις σε ζευγάρια και ολιγάριθμες ομάδες με βάση το θέατρο της εικόνας, χρήση των γαλλικών σε τίτλους, λεζάντες, λέξεις, προτάσεις όπως στις διαφημίσεις, στα σκίτσα, στα κόμικς… Θα ασχοληθούμε με «παραστάσεις» βασισμένες σε περιστάσεις από την καθημερινή ζωή (ο Έλληνας στο γαλλικό ρεστοράν, ο Γάλλος στην ελληνική ταβέρνα…)
«Εκπαίδευση και θεατρικές τεχνικές»
Jean-Jacques Tesson, ηθοποιός, σκηνοθέτης, δάσκαλος θεάτρου
Στο σεμινάριο θα προσεγγίσουμε χωρίς πίεση και χωρίς φόβο τη θεατρική τεχνική, για να διευκολύνουμε αρχικά τον εκπαιδευόμενο στο έργο του και εκείνος με τη σειρά του το μαθητή. Θα μπορεί, για παράδειγμα, ο καθένας μας να σηκωθεί, να καθίσει, να περπατήσει, να μάθει να χρησιμοποιεί αντικείμενα –μπουκάλια, σκούπες, μαξιλάρια κ.λπ.– αυτοσχεδιάζοντας με δικά του λόγια, προσεγγίζοντας κείμενα και απλές καταστάσεις. Με μια λέξη, θα ανακαλύψει την ευχαρίστηση του παιχνιδιού και της επικοινωνίας νιώθοντας όμορφα μέσα στο σώμα του. Παρακαλούνται οι συμμετέχοντες να έρθουν με άνετα ρούχα, ώστε να μπορούν να κινούνται ελεύθερα.
Βιογραφικά εμψυχωτών εργαστηρίων
Ο Patrick Charrière είναι καθηγητής γαλλικής γλώσσας και λογοτεχνίας σε λύκεια και πανεπιστήμια. Συντονίζει παράλληλα θεατρικές ομάδες μαθητών και εκπαιδευτικών. Είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στην Επικοινωνία και τις Τέχνες. Ενθουσιώδης οπαδός του αυτοσχεδιασμού και των διαγωνισμών αυτοσχεδιασμού, ασχολήθηκε μ’ αυτόν ως ηθοποιός, ως παίκτης σε διαγωνισμό, ως αρχηγός ομάδας και ως δάσκαλος αυτοσχεδιασμού. Μεταξύ 1985-2005 διετέλεσε μορφωτικός ακόλουθος της Γαλλικής Πρεσβείας στη Θεσσαλονίκη (1987-1993) και δίδαξε στη ΣΕΛΜΕ, στο Σαν Φρανσίσκο (1996-2000) και την Κωνσταντινούπολη (2000-2005). Κατά την περίοδο αυτή, έδωσε διαλέξεις και δίδαξε σε επιμορφωτικά σεμινάρια για καθηγητές γαλλικών, χρησιμοποιώντας τεχνικές δημιουργικού θεάτρου όπως το παιχνίδι ρόλων, την προσομοίωση και τον αυτοσχεδιασμό. Στα άρθρα του συμπεριλαμβάνονται: «Montaigne on trial»-θεατρική προσομοίωση της δίκης του Montaigne για μαθητές γαλλικών, «One can not not improvise»-αφιέρωμα στον Paul Watzlawick, «Surf and survival»-προσομοίωση πλοήγησης στο διαδίκτυο. Πρόσφατα αποσύρθηκε από τη διδασκαλία, αλλά εξακολουθεί να συμμετέχει σε προγράμματα επιμόρφωσης καθηγητών της γαλλικής γλώσσας.
Η Γιάννα Μαμακούκα είναι πτυχιούχος της Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ. με μεταπτυχιακές θεατρικές σπουδές (Licence, Maîtrise, D.E.A.) στο Παρίσι (Université Paris III). Έχει παρακολουθήσει πολλά σεμινάρια σωματικής έκφρασης, κλόουν, κουκλοθέατρου, μιμικής, σκηνοθεσίας, μουσικού θεάτρου, φωνητικής, μοντέρνου χορού, παντομίμας και δημιουργίας μάσκας στη Γαλλία, την Αγγλία, τη Σουηδία και την Ελλάδα. Έχει εργασθεί ως βοηθός σκηνοθέτη στη Γαλλία και την Ελλάδα, ως σκηνοθέτης (Il faut de l’ombre à la lumière, Théâtre National de la Colline, Παρίσι, με τις αφηγήτριες παραμυθιών Α. Στρουμπούλη και Σ. Βούλγαρη στην Αθήνα), ως ηθοποιός (Απογραφή, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, Η πόλη των παρεκκλίσεων, Μασσαλία, Εμείς θα κάνουμε τον γύρο του κόσμου, Μασσαλία), ως κουκλοπαίκτρια (Ο Αρλεκίνος και η σκιά του και Αποκάλυψη στο Διεθνές Φεστιβάλ Ύδρας, Δον Κιχώτης, Αθήνα, Μικρές ερωτικές ιστορίες με τα δάχτυλα, Αθήνα). Έχει διευθύνει πολλά θεατρικά εργαστήρια για παιδιά και ενηλίκους στη Γαλλία (Παρίσι και Μασσαλία) και στην Ελλάδα (Αθήνα και Θεσσαλονίκη) κι έχει διδάξει θεατρικά μαθήματα στη Γαλλία (Maison du Geste et de l’Image- Παρίσι, Lycée Colbert, Collège Anatole France και Lycée Pierre Puget, Μασσαλία) και την Ελλάδα (Σχολή Μωραΐτη στην Αθήνα και το Ινστιτούτο Θεατρικών Σπουδών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης). Δημιούργησε πρόσφατα ένα θέαμα για παιδιά με τίτλο Εμείς θα κάνουμε το γύρο του κόσμου, βασισμένο στη μιμική, το κουκλοθέατρο, το χορό κ.λπ., όπου παίζει όλους τους ρόλους η ίδια. Το έργο παρουσιάστηκε στη Γαλλία (Μασσαλία) και παίζεται τώρα σε σχολεία και θέατρα στην Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Σέρρες και Αθήνα).