Επιμορφωτικό Σεμινάριο - «Θέατρο στην α’ βάθμια και β’ βάθμια εκπαίδευση»

Το Γραφείο Κρήτης του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση,

σε συνεργασία με το Μουσείο Σχολικής Ζωής Ν. Χανίων,

διοργανώνουν Επιμορφωτικό Σεμινάριο με θέμα

«Θέατρο στην α’ βάθμια και β’ βάθμια εκπαίδευση»

Χανιά, 21 Απριλίου 2007

Μουσείο Σχολικής Ζωής

Παλαιό Δημοτικό Σχολείο Νεροκούρου, Χανιά

Οργανωτική Επιτροπή

Σοφία Βολουδάκη, Δημήτρης Καζιάλες Δημήτρης Καρτσάκης, Ελένη Κοντουδάκη, Χριστίνα Λαναρά, Κλειώ Φανουράκη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

«Εικόνες και Αντικείμενα, ως ερέθισμα για θέαση και δράση»

Στέλιος Βγαγκές, δάσκαλος - εμψυχωτής Θεατρικού Παιχνιδιού

Στόχος του εργαστηρίου είναι να συνδέσει στοιχεία του χθες και του σήμερα μέσα από ένα παιχνίδι, όπου η ομάδα θα έχει την ευκαιρία να προσεγγίσει, με βιωματικό τρόπο, τις έννοιες παλιό-νέο, τότε-τώρα. Με τη μέθοδο του Θεατρικού Παιχνιδιού μας ενδιαφέρει να αποκαλυφθεί πώς αποκτάμε ουσιαστική εμπλοκή με κάτι περασμένο αν μας δοθεί η δυνατότητα να το ανάγουμε στις προσωπικές ψυχοσυναισθηματικές και γνωστικές δομές μας (εμπειρίες). Τη δυνατότητα αυτή μας την δίνουν τα ανάλογα, κάθε φορά, ερεθίσματα που μας δίνει το Θεατρικό Παιχνίδι. Στο εργαστήρι αυτό η ευαισθητοποίηση που θα δεχτούν οι ενήλικες, με τελικούς όμως αποδέκτες τα παιδιά, έχει σημείο αναφοράς δυο βασικότατες κατηγορίες ερεθισμάτων: α) Εικόνες, β) Αντικείμενα. Σε πρώτη φάση, απεικονίσεις από παλιά επαγγέλματα ή στιγμιότυπα μιας άλλης εποχής, λειτουργούν ως παραστάσεις όπου η ομάδα καλείται να αναπαραστήσει μέσα από την παρατήρηση, την εικασία, την κατανόηση και τέλος να τις ανασυνθέσει. Έτσι, αρχίζει να οργανώνει «σκηνικές καταστάσεις» με σκοπό να ζωντανέψει τις εικόνες από τις οποίες αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να αντλήσει τόσες πληροφορίες όσες και μέσα από ένα κείμενο. Σε δεύτερη φάση, η δράση εξελίσσεται, τόσο θεατρικά όσο και παιδαγωγικά, με τη χρήση των Αντικειμένων που στην προκειμένη περίπτωση είναι παλιά παιχνίδια. Τώρα η ομάδα, μέσα απ’ τη διαχρονικότητα του «παιχνιδιού» ανακαλύπτει τη μαγεία, τις ιδιαιτερότητες, την πρωτοτυπία και τις ευκαιρίες που κάθε φορά το άθυρμα (παιχνίδι-αντικείμενο) δίνει ερέθισμα στη φαντασία για να δράσει. Τα αντικείμενα έτσι, βοηθούν την ομάδα να οδηγηθεί στη δημιουργία μύθων αλλά και στην αναζήτηση ρόλων που τους εντάσσει στη σύμβαση, ολοκληρώνοντας τη σκηνική δράση. Το εργαστήρι αυτό θα προσπαθήσει να καταδείξει με σαφήνεια και απλότητα μια σημαντική παράμετρο της ανθρώπινης εξέλιξης. Ότι, δηλαδή, το παρελθόν δεν είναι πάντα νεκρό και άχρηστο, αλλά παραμένει τις περισσότερες φορές ζωντανό και χρήσιμο καθώς συνδέει αρμονικά αυτό που πέρασε μ’ εκείνο που θα ’ρθει.

«Το Δωδεκάθεο μέσα από τα μάτια των γλυπτών»

Χριστιάνα Λαναρά, φιλόλογος γαλλικής γλώσσας, υπεύθυνη προγράμματος «Εκπαίδευση & Μουσείο», Δ.Δ.Ε. Αν. Αττικής

Το εργαστήριο αυτό απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς που θα ήθελαν κάποια στιγμή να αλλάξουν τον τρόπο διδασκαλίας τους  παρουσιάζοντας το Δωδεκάθεο μέσα από την Τέχνη και το Θεατρικό Παιχνίδι. Σκοπός είναι να προσεγγίσουν  οι μαθητές τη μυθολογία και ειδικότερα τους Ολύμπιους θεούς με ένα ξεχωριστό τρόπο. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να αλλάξουν ρόλο, να γίνουν οι ίδιοι, για λίγο, μαθητές και να αφεθούν να τους παρασύρει η  μαγεία της Τέχνης. Για να επιτευχθεί αυτό, θα χρειασθεί να φορούν άνετα ρούχα και παπούτσια. Και κυρίως να είναι δεκτικοί σε ότι ακούσουν και κληθούν να κάνουν ως μαθητές..

«Δραματοποίηση λογοτεχνικού κειμένου»

Αντώνης Περαντωνάκης, εκπαιδευτικός, εμψυχωτής θεατρικών ομάδων

Πρόκειται για ένα βιωματικό εργαστήριο πάνω στο θέμα «δραματοποίηση λογοτεχνικού κειμένου», με αφορμή και βάση «δύο κείμενα», ένα από βιβλίο του γυμνασίου και ένα από του λυκείου. Θα προσπαθήσω να καταδείξω πώς η χρήση και η ‘ευχέρεια’ χρήσης κειμένων τέχνης (άρα, όχι μόνο λογοτεχνίας)  μπορούν κυρίως να οδηγήσουν τους μαθητές στη γνώση και τους διδάσκοντες στην αυτογνωσία. Οι "δράστες", στη συγκεκριμένη φάση, καθηγητές, ή δάσκαλοι αν προτιμάτε, θα πρέπει πρωτίστως να αφαιρέσουν όχι τόσο το σημαίνον όσο το σημαινόμενό τους και να αφεθούν σε μια πορεία θεατρικής απεικόνισης, όπου κανείς εκτός από τους συμμετέχοντες θα δρα και πάραυτα θα αντιδρά μετέχοντας του ρόλου και του αποδέκτη-θεατή. Αυτό που πράγματι μας λείπει είναι η απεικόνιση -δε χρειαζόμαστε μαθητές-‘ηθοποιούς’ στη σχολική πράξη, ούτε καθηγητές-σκηνοθέτες. Αυτό που μας αξίζει είναι μια βιωματική κατάκτηση ευθύνης λογοτεχνικής, εικαστικής, μουσικής, τεχνικής. Ώστε για άλλη μια φορά θα χρειαστούμε ό,τι κουβαλάει ο καθένας μας.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΜΨΥΧΩΤΩΝ

Ο Στέλιος Βγαγκές είναι δάσκαλος και εμψυχωτής θεατρικού παιχνιδιού. Είναι απόφοιτος της Μαρασλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας, κάτοχος μετεκπαιδευτικού τίτλου του ΜΔΔΕ και απόφοιτος του 3ετούς Εργαστηρίου Παιδαγωγικής Θεάτρου και Θεατρικού Παιχνιδιού του «Θεάτρου της Ημέρας». Έχει παρακολουθήσει προγράμματα εργαστηρίων ρυθμικής και κινητικής αγωγής, μουσικοκινητικής αγωγής και δραματοσοφίας. Υπηρετεί στο 15^ο Δημ. Σχ. Καλλιθέας και εφαρμόζει το θεατρικό παιχνίδι στην καθημερινή εκπαιδευτική διαδικασία εντάσσοντάς το στο αναλυτικό πρόγραμμα. Συμμετέχει ως επιμορφωτής σε σεμινάρια και ημερίδες που οργανώνουν δημοτικοί και πολιτιστικοί φορείς, σύλλογοι εκπαιδευτικών, Π.Ε.Κ του Υπουργείου Παιδείας. Είναι συνεργάτης στην επιμόρφωση δασκάλων καθώς και στο σχεδιασμό προγραμμάτων και δράσεων στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος «Μελίνα-εκπαίδευση και πολιτισμός». Είναι μέλος του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και συμμετέχει ως εισηγητής και εμψυχωτής σε σεμινάρια, ημερίδες και συνέδρια που οργανώνει ο παραπάνω φορέας. Ως μέλος της ομάδας των βασικών συνεργατών του Λάκη Κουρετζή, δίδαξε επί σειρά ετών στο 3ετές Εργαστήρι Παιδαγωγικής Θεάτρου και Θεατρικού Παιχνιδιού του «Θεάτρου της Ημέρας» το αντικείμενο σπουδών «Το Θεατρικό Παιχνίδι στην Εκπαιδευτική Διαδικασία». Είναι ιδρυτικό στέλεχος του Κέντρου Εκπαιδευτικών και Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων «ΠΑΙΔΙΩΝ ΔΡΑΣΕΙΣ» στο οποίο λειτουργεί ομάδες έκφρασης παιδιών, εφήβων και ενηλίκων και στο οποίο συνεχίζει να διδάσκει το παραπάνω αντικείμενο.

Η Χριστίνα Λαναρά είναι καθηγήτρια γαλλικών. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Από το 1984 διδάσκει στην ιδιωτική και αργότερα στη δημόσια εκπαίδευση γαλλικά και θεατρολογία. Παρακολούθησε σεμινάρια για το θέατρο και την ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συμμετέχει από το 1998 στο πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Θέατρο» της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής. Είναι μέλος ΔΣ του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Από το 2003 είναι υπεύθυνη του προγράμματος «Εκπαίδευση και Μουσείο» στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής.

Ο Αντώνης Περαντωνάκης γεννήθηκε το 1963 στο Ρέθυμνο. Σπούδασε γαλλική γλώσσα και φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Από το 1991 ζει στην Κρήτη και από το 1997 στο Ηράκλειο. Εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. «Εργάζεται», επίσης, δεκατρία συναπτά έτη στο Θέατρο, τόσο το σχολικό όσο και το ερασιτεχνικό, ως εμψυχωτής, σκηνοθέτης και ηθοποιός. Πρωτοστάτησε το 1999 στη δημιουργία της Θεατρικής Ομάδας Καθηγητών της ΕΛΜΕ Ηρακλείου (ΘΟΚΝΗ), της οποίας σκηνοθέτησε τις μέχρι τώρα παραστάσεις. Είναι ένας από τους βασικούς υπευθύνους συντονισμού των έξι (6) Συναντήσεων για τη Θεατρική Αγωγή στην Εκπαίδευση (2001-2006), που οργανώθηκαν στο Ηράκλειο από την ΕΛΜΕ Νομού Ηρακλείου και άλλους εκπαιδευτικούς φορείς. Έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές, ενώ από το 2005 είναι διευθυντής και υπεύθυνος ύλης του λογοτεχνικού περιοδικού ΜΠΙΛΙΕΤΟ/ ΚΑΤΑΛΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση-Γραφείο Κρήτης

σε συνεργασία με το Μουσείο Σχολικής Ζωής Ν. Χανίων