Γκόβας, Ν. (επιμ.). (2004). Δρόμοι του κωμικού. Πρακτικά από τη 3η Θεατρική Καλοκαιρινή Κατασκήνωση-Σεμινάριο 2004. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
ISBN 960-87317-7-1
Δρόμοι του Κωμικού - Υλικό Σεμιναρίου
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Νίκος Γκόβας
(Γιάννης Κακλέας, Νίκος Γκόβας, Σμαρώ Γρηγοριάδου, Γιώργος Μπινιάρης, Mario Gallo, Μαργαρίτα Μάντακα, Κώστας Φιλίππογλου, Τηλέμαχος Μουδατσάκις ).
Πρώτη έκδοση Δεκέμβριος 2004
c: Πανελλήνιο Δίκτυο Για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
WebPage: www.TheatroEdu.gr
ISBN 960-87317-7-1
Εξώφυλλο Κώστας Μιχαλός
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Οργάνωση
5 Προλεγόμενα της έκδοσης
7 "Χορικά από τους Όρνιθες" - εργαστήριο με τους Γιώργο Μπινιάρη, Σμαρώ Γρηγοριάδου, Νίκο Γκόβα
11 "Commedia dell' arte: παράδοση και καινοτομία" - εργαστήριο με το Mario Gallo
27 "Βάτραχοι: σε αναζήτηση του χαμένου ποιητικού λόγου" - εργαστήριο με το Γιάννη Κακλέα και Κώστα Φιλίππογλου
41 "Παιχνίδια κίνησης στο θέατρο της ζωής: με αφορμή τους Όρνιθες" - εργαστήριο με τη Μαργαρίτα Μάντακα
49 Παράρτημα: Βιογραφικά εισηγητών
__________________________________________________________________________________________________________________________
«Δρόμοι του Κωμικού» - 3h Θεατρική Καλοκαιρινή Κατασκήνωση Σπέτσες 20 - 27 Αυγούστου 2004
Φορείς Οργάνωσης και Υλοποίησης Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
Σε συνεργασία με ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, Teatro Ricerche Italia, ΔΗΠΕΘΕ Βορ. Αιγαίου, Πανεπιστήμιο Κρήτης/Παιδαγωγικό Τμήμα
Οργανωτική Επιτροπή Παναγιώτα Γιαννούλη, Νίκος Γκόβας, Πολυξένη Καραβίτη, Νατάσα Μερκούρη, Ντίνα Αηδονά, Γιάννης Σιδέρης
Σχεδιασμός Σεμιναρίου - Διδασκαλία Νίκος Γκόβας, Σμαρώ Γρηγοριάδου, Γιώργος Μπινιάρης, Mario Gallo, Γιάννης Κακλέας, Μαργαρίτα Μάντακα, Κώστας Φιλίππογλου, Τηλέμαχος Μουδατσάκις
Συγκέντρωση-Καταγραφή υλικού Μαίρη Καλδή, Ειρήνη Σταμούλη, Αναστασία Κουμίδου, Ειρήνη Μιχαηλίδου, Νατάσα Μερκούρη
Συντονιστής Νίκος Γκόβας
__________________________________________________________________________________________________________
«Δρόμοι του Κωμικού»
Προλεγόμενα
Κάθε χρόνο ξεκινάμε για ένα ταξίδι. Αφήνουμε πίσω «τις αγορές και τα σφαγεία» για να γίνουμε μύστες μιας τελετουργίας. Το κατακερματισμένο σώμα μας αφαιρεί από πάνω του τη σκόνη της πόλης για να κερδίσει τη χαμένη αθωότητα. Εκεί στις Σπέτσες πρωταγωνιστούν το σώμα, η αναπνοή και η φωνή.
Παίζουμε, γελάμε, δοκιμάζουμε, κολυμπάμε, μεθάμε, αγαπάμε. Κρυβόμαστε πίσω από τις μάσκες για να πούμε μια κρυμμένη αλήθεια ή χορογραφούμε παγανιστικούς χορούς. Ασκήσεις και παιχνίδια απελευθέρωσης, κώδικες θεάτρου και συνενοχής, αυτοσχεδιασμοί με ρυθμούς που βγαίνουν από μέσα μας, θεατρικά δρώμενα όπου θεατές και ηθοποιοί γίνονται ένα. Επισκεπτόμαστε τη χώρα των πουλιών ή κοάζουμε σαν ερωτευμένοι βάτραχοι.
Σημασία έχει που ανακαλύπτουμε την άγνωστη χώρα μέσα μας.
Το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου 2004 η Αναργύρειος Σχολή Σπετσών φιλοξένησε 90 άτομα στα πλαίσια της θεατρικής κατασκήνωσης που οργανώνει για 3η χρονιά το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Το θέμα «οι δρόμοι του κωμικού» προσέλκυσε αρκετούς. Όλοι δουλέψαμε πάνω στο αστείο αλλά όχι στα αστεία.. Οι δρόμοι πέρασαν κυρίως από την αριστοφανική κωμωδία. Διαφοροποιήθηκε το εργαστήριο με θέμα την παράδοση και καινοτομία στην Commedia dell’arte.
Το καθημερινό πρόγραμμα περιλάμβανε πρωινά και απογευματινά εργαστήρια και μεσημεριανό διάλειμμα για φαγητό, μπάνιο και ξεκούραση. Κατά τη διάρκεια της κατασκήνωσης, πραγματοποιήθηκε επίσης η ομιλία του Τηλέμαχου Μουδατσάκι για τον αριστοφανικό λόγο, μια μικρή εξόρμηση σε παραλίες του νησιού και βέβαια η παρουσίαση της δουλειάς κάθε εργαστήριο.
Τα εργαστήρια, όπως κάθε χρόνο, ήταν βιωματικά με τόση θεωρία όση έκριναν απαραίτητη οι εμψυχωτές. Διερευνήθηκαν τρόποι και τεχνικές προσέγγισης και διδασκαλίας. Οι ομάδες δούλεψαν πάνω στην κίνηση, τη φωνή και την αναπνοή. Παρατήρησαν τα πουλιά, μιμήθηκαν ήχους, στάση, βάδισμα, βλέμμα. Αναζήτησαν κι απελευθέρωσαν τη σωματική έκφραση ανασύροντας προσωπικές ιστορίες. Κατασκεύασαν και φόρεσαν μάσκες, για να μπουν σε άλλους κόσμους και να τους φέρουν στο παρόν.
Στόχος ήταν η αλλαγή, η μεταμόρφωση και η ανάδειξη των πτυχών εκείνων που κρύβουν, μερικές φορές ζηλότυπα κι άλλες φοβισμένα, οι άνθρωποι.
Η συνενοχή έδωσε φτερά σε όλους όσοι συναίνεσαν.
Παρ’ όλ’ αυτά, κανείς δεν περιπλανήθηκε άσκοπα σε αυτό το ταξίδι. Η δημιουργική και γεμάτη σεβασμό και κατανόηση καθοδήγηση ήταν καθοριστικός παράγοντας στην προσπάθεια όλων να βρουν την προσωπική τους δυναμική και να τη δέσουν με εκείνη της ομάδας τους. Ήταν εκπληκτικό πώς, μέρα τη μέρα, γινόταν ένα ακόμα βήμα προς το κέντρο του κύκλου, στο σημείο που έπρεπε να συναντηθούν όλοι, για να βιώσουν τη μέθεξη. Και το φυσικό τοπίο έδινε την απαραίτητη στήριξη.
Τέλος, ακολουθήσαμε το παραδοσιακό τυπικό της κατασκήνωσης.. Η κάθε ομάδα παρουσίασε ενδεικτικό μέρος της δουλειάς της κι ακολούθησε ολονύχτιο γλέντι.
Είναι η τρίτη φορά που οργανώνεται αυτή η κατασκήνωση κι ακόμα αναρωτιόμαστε τι ψάχνουν οι άνθρωποι που έρχονται κάθε χρόνο. Αρχικά θεωρούσαμε ότι ήταν η γνώση ή η εμπειρία του διαφορετικού και κυρίως του βιωματικού. Η ανάγκη για επιμόρφωση. Δάσκαλοι οι περισσότεροι που θα βελτιώσουν τη δουλειά τους. Σίγουρα είναι και η διασκέδαση, η ξεγνοιασιά. Την απάντηση τη βρήκαμε στο μυθιστόρημα του John Fowles «Ο Μάγος», που διαδραματίζεται στις Σπέτσες, όπου δίδασκε ο συγγραφέας.. Παρέθετε τους στίχους του Auden «Καθένας στο μικρό του στρώμα έπλαθε νησιά, να’ ναι ο έρωτας αγνός, μακριά από πόλεις».
Ίσως στους μικρούς κοιτώνες της σχολής αναζητούν οι άνθρωποι να πιάσουν το νήμα από εκεί που το άφησαν ή το έχασαν. Να είναι όλα μια επιστροφή στη φύση, στη δική τους φύση, την ξεχωριστή για τον καθένα. Μπορεί όλα να γίνονται για να ξαναβρούμε την αγνότητα ενός παιχνιδιού, που δε στοχεύει απαραίτητα κάπου. Κι αυτό το βίωμα το κρατά καθένας μέσα του ως ανάμνηση που δε θέλει να τη λερώσει στην καθημερινότητα κι είναι διατεθειμένος να δώσει τόσο μόνο, που να μην το σπαταλήσει αλλά να του μείνει αρκετό, να έχει να πορεύεται μέχρι την επόμενη φορά. Μέχρι την επόμενη κατασκήνωση.
Για την Οργανωτική Επιτροπή
Νατάσα Μερκούρη
Αύγουστος 2004
