Η τέχνη αντίδοτο στη βία
Θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (Π.Δ.Θ.Ε.), αντιλαμβανόμενο την οξύτητα του προβλήματος του σχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας στην ελληνική πραγματικότητα, θεώρησε επιτακτική την ανάγκη να δημιουργήσει το θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα «Η τέχνη αντίδοτο στη βία» για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας στο σχολείο, το οποίο θα προσφέρει τη δυνατότητα σε παιδιά και εφήβους να διερευνήσουν το θέμα, μέσα από μορφές του σύγχρονου θεάτρου, να συνεργαστούν, και να συνδημιουργήσουν θεατρικά δρώμενα/ παραστατικές δράσεις βασισμένες στις εμπειρίες τους. Αναμένεται ότι με τη συμμετοχή των μαθητών στην κοινή δημιουργία θα αναπτυχθούν δεσμοί αλληλοσεβασμού και αλληλεγγύης και θα καλλιεργηθεί κλίμα ενότητας και ειρηνικής συνύπαρξης μέσα στη σχολική κοινότητα. 

Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί το σχολικό έτος 2025-2026 και θα αναπτυχθεί σε τρεις φάσεις.
Στην πρώτη θα πραγματοποιηθεί επιμόρφωση των συμμετεχουσών εκπαιδευτικών, η οποία θα περιλαμβάνει μια σειρά θεατροπαιδαγωγικών και θεατρικών εργαστηρίων από θεατροπαιδαγωγούς και καλλιτέχνες, καθώς επίσης και σχετικές εισηγήσεις από ψυχολόγους.
Στη δεύτερη φάση, θα ακολουθήσει εφαρμογή από τις επιμορφούμενες εκπαιδευτικούς οι οποίες θα αξιοποιήσουν στην τάξη τους τις γνώσεις και την εμπειρία που αποκόμισαν από την επιμόρφωση.
Στην τρίτη φάση, οι εκπαιδευτικοί με την ομάδα τους, σε συνεργασία με τους καλλιτέχνες, θα προχωρήσουν στη δημιουργία θεατρικών δρωμένων τα οποία μπορούν να παρουσιάσουν στη σχολική κοινότητα.

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος προβλέπεται αναστοχασμός των εμπλεκομένων σχετικά με την εφαρμογή και τα αποτελέσματα της δράσης. 

Για το 2025-2026 το πρόγραμμα «Η τέχνη αντίδοτο στη βία» έχει ενταχτεί στο τακτικό πρόγραμμα επιχορηγήσεων του Υπουργείου Πολιτισμού «Δημιουργική Ελλάδα – Επιχορηγήσεις Σύγχρονου Πολιτισμού από το Σύγχρονο Πολιτισμό».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ - ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΑΙΘΑ
Είναι γνωστό ότι το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας βρίσκεται σε έξαρση τα τελευταία χρόνια και αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων ψυχικής υγείας σε άτομα παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι επιπτώσεις αφορούν όλους τους εμπλεκόμενους, τους μαθητές που υφίστανται βίαιη συμπεριφορά, τους μαθητές που ασκούν, τους αμέτοχους παρατηρητές και το Σχολείο γενικότερα (Αντωνίου, Α.-Σ., 2024· Αντωνίου & Καμπόλη, 2014· Antoniou, Mitsopoulou & Chrousos, 2015· Antoniou & Karteris, 2017· Ασημόπουλος και συν., 2015· Γάκης, Αντωνίου & Καλούρη, 2016· Kampoli et al., 2017· Κέντρο Συνταγματικού & Ευρωπαϊκού Δικαίου, 2015β· Kyriakides et al., 2014a· Kyriakides et al., 2014b).
Για αυτούς τους λόγους το ΥΠΑΙΘΑ τα τελευταία δύο χρόνια έχει θεσπίσει ιδιαίτερο νομικό πλαίσιο με σκοπό την «πρόληψη και την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στη βάση της ενίσχυσης των σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας» (Πρωτόκολλα ενδοσχολικής βίας του Υπουργείου Παιδείας, https://stop-bullying.gov.gr/).

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΜΟΡΦΕΣ ΘΕΑΤΡΟΥ
Το πρόγραμμα βασίζεται στις παρακάτω μορφές του σύγχρονου θεάτρου που θεωρούνται παιδαγωγικά κατάλληλες για θεατρικά εργαστήρια σε παιδιά και εφήβους: Εκπαιδευτικό Δράμα, Θέατρο της Επινόησης, Θέατρο του Καταπιεσμένου, TAP (Teacher Artist Partnership) και Προσωπικές Αφηγήσεις 

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Ο σχεδιασμός του προγράμματος βασίζεται στη Θετική Ψυχολογία, τη βιωματική μάθηση και την Κριτική Παιδαγωγική (βλέπε βιβλιογραφία).

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ - Χρόνος διεξαγωγής: Σχολικό έτος 2025-2026. 
Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί το σχολικό έτος 2025-2026. Θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο 2025 
Χώρος διεξαγωγής του προγράμματος
α) για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών: 36ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης-ΜΙΛΤΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ
β) για την εφαρμογή από τους εκπαιδευτικούς: Σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης. 
ΣΤΟΧΟΙ
Α. Στόχοι για τις μαθήτριες
Το πρόγραμμα έχει διττό σκοπό: να ευαισθητοποιηθούν οι μαθήτριες και να αντιμετωπίσουν τον σχολικό εκφοβισμό, και παράλληλα να ασχοληθούν δημιουργικά με ποικίλες μορφές του σύγχρονου θεάτρου, που ενώνει τους ανθρώπους μέσα από την κοινή δημιουργία, για να συνυπάρξουν ειρηνικά μέσα στη σχολική κοινότητα. Επιμέρους στόχοι: ● Οι μαθήτριες, μέσω της θεατρικής τέχνης, να βιώσουν, υποδυόμενες ρόλους, το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας, να το διερευνήσουν και να αναστοχαστούν πάνω σε αυτό.
● Να ενδυναμώσουν την προσωπικότητά τους και την ψυχική ανθεκτικότητά τους με δραστηριότητες βασισμένες στη Θετική Ψυχολογία.
● Να ενισχυθεί ο αλληλοσεβασμός μεταξύ τους, η αλληλεγγύη και η ειρηνική συνύπαρξη στη σχολική κοινότητα. 
● Να αναπτύξουν καλλιτεχνικές δεξιότητες, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους.
● Να εξοικειωθούν με διάφορες μορφές του σύγχρονου θεάτρου και να προχωρήσουν στη δική τους καλλιτεχνική δημιουργία.

Β. Στόχοι για τους εκπαιδευτικούς 
 Να ενημερωθούν σχετικά με τις σύγχρονες μορφές του θεάτρου στην εκπαίδευση. 
 Να εκπαιδευτούν ώστε να αξιοποιούν τη θεατρική τέχνη ως μέσο βιωματικής μάθησης για τη διερεύνηση κοινωνικών θεμάτων. 
 Να αποκτήσουν τις απαιτούμενες δεξιότητες για να υποστηρίζουν την καλλιτεχνική έκφραση και δημιουργία των μαθητών.

ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Α. Για τους μαθητές
Αναμένεται ότι με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα οι μαθητές: 
 Θα εμβαθύνουν στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και θα προβληματιστούν σχετικά με τη στάση που παίρνουν στη ζωή τους. 
 Θα αναγνωρίσουν και θα αξιοποιήσουν τις θετικές ποιότητες της προσωπικότητάς τους και θα ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους. 
 Θα αναπτύξουν δεσμούς εμπιστοσύνης, θα καλλιεργήσουν τον αλληλοσεβασμό μεταξύ τους, την αλληλεγγύη και την αίσθηση της ευθύνης στην εδραίωση της ειρηνικής συνύπαρξης μέσα στη σχολική κοινότητα. 
 Θα εξοικειωθούν με μορφές του σύγχρονου θεάτρου. 
 Θα αναπτύξουν τα εκφραστικά τους μέσα (σώμα, λόγο, φωνή), θα καλλιεργήσουν τις ψυχοπνευματικές τους δυνάμεις, π.χ. φαντασία, κριτική σκέψη, ενσυναίσθηση και δημιουργικότητα. 
 Θα μάθουν να δουλεύουν ατομικά και ομαδικά και να συντονίζουν τις ιδέες τους, ώστε να παράγουν συλλογικά καλλιτεχνικό έργο.

Β. Για τις εκπαιδευτικούς
Αναμένεται ότι με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα οι εκπαιδευτικοί:
 Θα εξοικειωθούν με μορφές του σύγχρονου θεάτρου που εφαρμόζονται στην εκπαίδευση. 
 Θα αποκτήσουν τις δεξιότητες να χειρίζονται θεατρικές τεχνικές για να εμβαθύνουν οι μαθήτριες σε ένα κοινωνικό θέμα, όπως είναι ο σχολικός εκφοβισμός. 
 Θα αναπτύξουν ικανότητες εμψύχωσης θεατρικού εργαστηρίου στο οποίο οι μαθήτριες μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα. 
 Θα αποκτήσουν, μέσα από τη συνεργασία τους με τους καλλιτέχνες, τις απαιτούμενες δεξιότητες, για να υποστηρίξουν τις παραστατικές δράσεις των μαθητριών. 

Γ. Για τη σχολική κοινότητα 
Αναμένεται ότι η εφαρμογή του προγράμματος θα έχει θετική επίδραση στη σχολική κοινότητα των συμμετεχόντων σχολείων και ότι θα συμβάλει στην εδραίωση της ειρηνικής συνύπαρξης. 

Δ. Για την ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα
Αναμένεται ότι η θεατροπαιδαγωγική δράση θα αποτελέσει ένα παράδειγμα καλής πρακτικής που μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο και πηγή έμπνευσης για εκπαιδευτικούς. 

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, οι οποίοι κατά το σχολικό έτος 2025-2026 θα διδάξουν στην Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού και στο Γυμνάσιο, γιατί, σύμφωνα με ερευνητικές μελέτες, το φαινόμενο του εκφοβισμού είναι ορατό κυρίως κατά τη μετάβαση από την Πρωτοβάθμια προς τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Pellegrini, Long 2002).

Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί το 2025-2026 σε δώδεκα σχολεία, σε έξι Δημοτικά και σε έξι Γυμνάσια. 

Προτείνεται να συμμετάσχουν δύο εκπαιδευτικοί από το κάθε ένα από τα 12 σχολεία, συνολικά 24 άτομα, 12 εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και 12 εκπαιδευτικοί Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. 

ΟΙ ΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
1η ΦΑΣΗ: ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ
Η επιμόρφωση θα πραγματοποιηθεί στο 36ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης-ΜΙΛΤΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ, εκτός σχολικού ωραρίου, και θα περιλαμβάνει: 
Έξι θεατροπαιδαγωγικά εργαστήρια από θεατροπαιδαγωγούς/ επιμορφώτριες του ΠΔΘΕ και ένα θεατρικό εργαστήριο από καλλιτέχνες, για τις επιμορφούμενες εκπαιδευτικούς. 
Περιλαμβάνει, επίσης, δύο δίωρες διαδικτυακές εισηγήσεις από ειδικούς επιστήμονες στη Σχολική Ψυχολογία και στη Συμβουλευτική, καθώς και μία τρίωρη λέσχη ανάγνωσης θεατρικού έργου με σχετικό θέμα.
2η ΦΑΣΗ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ
Σκόπιμο είναι η εφαρμογή να προχωράει παράλληλα με την επιμόρφωση. Οι επιμορφούμενοι εκπαιδευτικοί καλούνται να οργανώσουν στην τάξη τους ανάλογα βιωματικά εργαστήρια αντλώντας ιδέες και τεχνικές από το επιμορφωτικό υλικό. Η αξιοποίηση του επιμορφωτικού υλικού μπορεί να πραγματοποιηθεί εντός και εκτός του ωρολογίου προγράμματος με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης και τα αντίστοιχα Προγράμματα Σπουδών. Το επιμορφωτικό υλικό μπορεί να συνδυαστεί: στα Δημοτικά Σχολεία με τα εξής γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, Μουσική, Εικαστικά, Ξένες Γλώσσες. στα Γυμνάσια με τα εξής γνωστικά αντικείμενα: Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, Μουσική, Εικαστικά, Ξένες Γλώσσες.
Επίσης, μπορεί να αξιοποιηθεί και στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης: 
α) στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων και συγκεκριμένα στις θεματικές: Ζω καλύτερα – Ευ ζην και Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ-Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη και 
β) στο πλαίσιο Προγραμμάτων Πολιτιστικών Θεμάτων, Αγωγής Υγείας, Ευρωπαϊκών Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (e-Twinning, Erasmus+ ΚΑ1 και KA2).
3η ΦΑΣΗ: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΔΡΩΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΜΑΘΗΤΕΣ 
Οι καλλιτέχνες θα επισκεφτούν τα σχολεία, δύο δίωρα σε κάθε σχολείο, και θα συνεργαστούν με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές για τη δημιουργία θεατρικού δρωμένου. 
ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ
Προβλέπεται, με την ολοκλήρωση του προγράμματος, αναστοχασμός σχετικά με την εφαρμογή και τα αποτελέσματα της δράσης. 

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2025: ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 
Ανοιχτό κάλεσμα σε εκπαιδευτικούς για τη σύσταση της ομάδας που θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα. 
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2025 - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2025: ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ-ΕΦΑΡΜΟΓΗ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΡΩΜΕΝΩΝ
Να τονιστεί ότι:
1. Η εφαρμογή θα προχωράει παράλληλα με την επιμόρφωση.
2. Η εφαρμογή θα συνεχιστεί και μετά τον Δεκέμβριο που κλείνει τυπικά το πρόγραμμα, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Υπουργείου Πολιτισμού.
Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2015: Δύο θεατροπαιδαγωγικά εργαστήρια δια ζώσης
: Εισαγωγή 10:00 – 12:30 
: «Η Μηχανή της Βίας» 13.30- 16:30 
Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2025: Διαδικτυακή εισήγηση από τη Λητώ Ελένη Μιχαλοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Σχολικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ., 19:00 – 21:00
Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2025: Δύο θεατροπαιδαγωγικά εργαστήρια δια ζώσης
-«Εγώ, εσύ, μαζί», 10:00 – 13:30 
- «Οι συγκρούσεις στην τάξη», 14:30 – 17:00
Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2025: Διαδικτυακή εισήγηση από τη Ματίνα Γαβριήλογλου, Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια, 19:00 – 21:00
Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2025: Θεατροπαιδαγωγικό εργαστήριο δια ζώσης
«Το ημερολόγιο της Μαρίας» 10:00 – 14:00
Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2025: Θεατροπαιδαγωγικό εργαστήριο δια ζώσης «Το παρατράβηξες» 10:00 – 14:00
Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2025: Θεατρικό εργαστήριο με καλλιτέχνες, δια ζώσης, 10:00 – 14:00
Δεκέμβριος 2025:
-Δημιουργία θεατρικών δρωμένων στα συμμετέχοντα σχολεία
Θεατρικό εργαστήριο με καλλιτέχνες, δύο δίωρα σε κάθε σχολείο. Το δεύτερο εργαστήριο θα βιντεοσκοπηθεί.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Σάββατο 10 Ιανουαρίου 2026: Αναστοχασμός-Λέσχη ανάγνωσης, δια ζώσης
1. Αναστοχαστική συνάντηση, 10:00 - 12:00
2. Λέσχη Ανάγνωσης: Θεατρικό έργο του Ράινερ Χάχφελντ «Μια στα μούτρα», 13:00 - 16:00
Μάρτιος 2026 (Σάββατο): Αξιολόγηση του προγράμματος, δια ζώσης, 10:00 - 13:00

ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Προβλέπεται να βιντεοσκοπηθούν κάποιες δράσεις του προγράμματος. 

ΒΑΣΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
Το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (ΠΔΘΕ)
Συντονισμός: Αντιγόνη Τσαρμποπούλου, Ειρήνη Μαρνά
ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΦΟΡΕΙΣ
 Εταιρεία θεάτρου «Μικρός Βορράς»
 Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. 
 Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.
 Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ.

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ-ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Θα συνεργαστούν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση του προγράμματος οι παρακάτω:
Θεατροπαιδαγωγοί: Άβρα Αυδή, Ειρήνη Ζώη, Ειρήνη Μαρνά, Αντιγόνη Τσαρμποπούλου, Γιάννα Τσόκου, Μελίνα Χατζηγεωργίου.
Καλλιτέχνες: Καλλιτεχνικός Υπεύθυνος ο Τάσος Ράτζος, σκηνοθέτης, Διευθυντής της Θεατρικής ομάδας «Μικρός Βορράς», σε συνεργασία με μέλη της ομάδας.
Ψυχολόγοι: Ματίνα Γαβριήλογλου, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, Λητώ-Ελένη Μιχαλοπούλου,
Επίκουρη καθηγήτρια Σχολικής Ψυχολογίας Α.Π.Θ, Φωτεινή Παπαχαραλάμπους, ψυχολόγος MSc-ψυχοθεραπεύτρια, επόπτρια.
Εθελοντές: Φοιτητές του Τμήματος Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.και του Τμήματος Θεάτρου του Α.Π.Θ.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
Η Άβρα Αυδή είναι φιλόλογος και θεατροπαιδαγωγός. Υπηρέτησε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως καθηγήτρια και ως Υπεύθυνη Πολιτιστικών (1982-2011). Δίδαξε, επί 15 έτη (2001-2016), στο Τμήμα Θεάτρου του Α.Π.Θ. τα μαθήματα «Δραματοποίηση» και «Το Θέατρο στο σχολείο». Ασχολήθηκε συστηματικά με το Εκπαιδευτικό Δράμα αξιοποιώντας τις γνώσεις που αποκόμισε από μεταπτυχιακές σπουδές. Συνέγραψε με τη Μελίνα Χατζηγεωργίου τα βιβλία «Η τέχνη του Δράματος στην εκπαίδευση» (Μεταίχμιο 2007) και «Όταν ο δάσκαλος μπαίνει σε ρόλο» (Μεταίχμιο 2018). Στον τομέα της γλωσσικής διδασκαλίας έχει επιτελέσει επιμορφωτικό και συγγραφικό έργο. Συμμετείχε στη συγγραφή των παρακάτω ομαδικών έργων: Εγχειρίδια «Έκφραση-Έκθεση» για το λύκειο και συνοδευτικά βιβλία καθηγητή (1985-89), Πρόγραμμα Σπουδών για τη Νεοελληνική Γλώσσα (1998), ψηφιακό έργο ΠΟΛΥΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑ (Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2017 κ.ε.). Συνέγραψε τη συλλογή διηγημάτων «Μονοπάτια» (Γράφημα 2022). 

Η Ματίνα Γαβριήλογλου είναι Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, απόφοιτη του Τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. με Μεταπτυχιακές Σπουδές στην Εκπαίδευση και Ειδίκευση στην Ατομική & Ομαδική Ψυχοθεραπεία και συγκεκριμένα στη μέθοδο του Ψυχοδράματος. Επιπλέον, έχει συμμετάσχει σε πολλά εξειδικευμένα εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά προγράμματα αρκετά από τα οποία αφορούν παιδιά και εφήβους. Εργάστηκε για αρκετά χρόνια στον χώρο παιδικής προστασίας παρέχοντας τις υπηρεσίες της ως Ψυχολόγος σε επίπεδο Πρόληψης και Παρέμβασης. Από το 2021 έως και σήμερα εργάζεται στο Κέντρο Κοινότητας του Δήμου Δράμας ενώ διατηρεί και το Ιδιωτικό της Γραφείο Ψυχολόγου παρέχοντας της υπηρεσίες της δια ζώσης και διαδικτυακά. Η Ειρήνη Ζώη είναι φιλόλογος και θεατροπαιδαγωγός με μεταπτυχιακές σπουδές στην Πολιτιστική Πολιτική (MA in European Cultural Policy and Management). Σχεδίασε και συντόνισε θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα για μουσεία και άλλους φορείς (Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ, Δημοτική Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας). Από το 2014 έως το 2020 συνεργάστηκε με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας ως θεατροπαιδαγωγός στο σχεδιασμό και υλοποίηση θεατροπαιδαγωγικών εργαστηρίων για παιδιά και εφήβους. Δίδαξε σε επιμορφωτικά σεμινάρια που οργανώθηκαν από φορείς και το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Από το 2014 έως το 2020 υπηρέτησε στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ως δασκάλα Θεατρικής Αγωγής. Από το 2021 διδάσκει ως καθηγήτρια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Η Ειρήνη Μαρνά είναι νηπιαγωγός και θεατροπαιδαγωγός. Εχει πτυχίο της Παιδαγωγικής Σχολής του Τμήματος Νηπιαγωγών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1995-1999) και Μεταπτυχιακές Σπουδές: 1) στο Ηνωμένο βασίλειο, University of Exeter (2000-2001), MA in Applied 
Drama και 2) στη Γαλλία, Universite de la Sorbonne Nouvelle-Paris III DEA, Etudes Théâtrales (2003-2004). Έχει σχεδιάσει εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (Κι αν ήσουν εσύ, Χωρίς Πατρόν , Ι-TAP-PD κλπ). ‘Εχει συμμετάσχει από το 
2020 έως και 2024 ως επιμορφώτρια στο έργο “Σχολεία για όλους-Συμπερίληψη παιδιών προσφύγων στα ελληνικά σχολεία” με φορείς υλοποίησης το Ευρωπαϊκό κέντρο Wergeland που τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και το ΙΕΠ. Είναι 
πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια ενηλίκων. Από το 2007 είναι μόνιμη εκπαιδευτικός κλάδου ΠΕ60 νηπιαγωγών και από 1/9/2023 έως και σήμερα υπηρετεί με απόσπαση στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και εποπτεύει τις πρακτικές και τις εργαστηριακές ασκήσεις των φοιτητών.

Η Λητώ Ελένη Μιχαλοπούλου είναι επίκουρη καθηγήτρια Σχολικής Ψυχολογίας στο τμήμα Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τον Οκτώβριο του 2022. Είναι ψυχολόγος και απόφοιτη του προπτυχιακού προγράμματος ψυχολογίας του τμήματος Ψυχολογίας του ΑΠΘ. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές της σπουδές στη Σχολική Ψυχολογία στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας των ΗΠΑ (The Pennsylvania State University). Από το 2019 μέχρι το 2021 συμμετείχε στη δεκαμελή ομάδα εργασίας σχολικών ψυχολόγων για την αμεροληψία, ετερογένεια, και συμπερίληψη στα σχολεία του National Association of School Psychologists (Equity, Diversity, and Inclusion Task Force). Έχει δημοσιεύσεις σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά και παρουσιάσεις σε πολλά επιστημονικά συνέδρια. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα, οι δημοσιεύσεις και το αυτόνομο κλινικό της έργο αφορούν την παροχή ψυχολογικών υπηρεσιών σε ευάλωτες και μειονοτικές ομάδες μαθητών/τριών καθώς και των οικογενειών τους. 

Η Φωτεινή Παπαχαραλάμπους είναι Ψυχολόγος MSc-Ψυχοθεραπεύτρια και Επόπτρια. Ολοκλήρωσε τις σπουδές Ψυχολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια εξειδικεύτηκε στο Ψυχόδραμα (πιστοποίηση από την Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Εκπαιδευτικών Οργανισμών για το Ψυχόδραμα, FEPTO). Παράλληλα, διαθέτει κλινική κατάρτιση στη Ψυχοδιαγνωστική και Μεταπτυχιακό τίτλο στην Εκπαίδευση Ενηλίκων από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Έχει συνεργαστεί με ιδιωτικές και δημόσιες δομές ψυχικής υγείας στο χώρο της ειδικής αγωγής, της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης παιδιών και εφήβων και της πρόληψης. Από το 2015 έως το 2020 συνεργάστηκε με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στην εποπτεία και υλοποίηση εργαστηρίων για ενήλικες και παιδιά και στο σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ο Τάσος Ράτζος είναι Καλλιτεχνικός διευθυντής της ομάδας του Μικρού Βορρά. Έχει σκηνοθετήσει στο Εθνικό Θέατρο, στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, στα σημαντικότερα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. της Ελλάδας. Υπήρξε εμψυχωτής και υπεύθυνος της θεατρικής ομάδας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δίδαξε στο Τμήμα Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης του Θεατρολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (2008-2009). Δίδαξε υποκριτική στις δραματικές σχολές ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΟΥΤΣΙΝΑΣ, ΙΑΣΜΟΣ, στο ΘΕΑΤΡΟ ΤΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ καθώς και στη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ, της 
οποίας διετέλεσε και διευθυντής σπουδών (2005-2009). Παραστάσεις των έργων του έχουν παιχτεί σε Φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Βερολίνο, Κάιρο, Σκόπια, Κύπρος, Αλβανία).

Η Αντιγόνη Τσαρμποπούλου είναι δασκάλα, φιλόλογος και θεατροπαιδαγωγος, με μεταπτυχιακές σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα θεάτρου στο Εργαστήριο Υποκριτικής και Θεατρικής Έκφρασης της Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης» Θεσσαλονίκης. Έχει πάρει μέρος στον σχεδιασμό και την υλοποίηση ποικίλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και στην παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού, στο οποίο αξιοποιούνται τεχνικές εκπαιδευτικού δράματος και θεατρικού παιχνιδιού στη διδασκαλία της Λογοτεχνίας. Έχει διδάξει σε επιμορφωτικά σεμινάρια που οργανώθηκαν από πανεπιστήμια και πολλούς φορείς. Ενδεικτικά: Πρόγραμμα «Σκυταλοδρομία της Ανάγνωσης», ΕΚΕΒΙ, Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων Θράκης, ΕΚΠΑ, Σενάρια για τα γλωσσικά μαθήματα Πρωτέας, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, Πρόγραμμα «Κι αν ήσουν εσύ;», Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Η Γιάννα Τσόκου είναι θεατρολόγος, Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Απόφοιτος της “Επιθεώρησης Δραματικής Τέχνης” της Ρούλας Πατεράκη. Συνεργάστηκε επί σειρά ετών με το ΚΘΒΕ ως θεατρολόγος και με τον «9,58. Σταθμό στον πολιτισμό» ως επιμελήτρια και παρουσιάστρια εκπομπών. Δίδαξε Ιστορία Θεάτρου στην Ανώτερη Δραματική Σχολή «Ανδρέας Βουτσινάς» και δημιούργησε το τμήμα «Η Θεατρική Τέχνη στην Εκπαίδευση». Το 2012 οργάνωσε το πρόγραμμα "Μια πόλη, μια παράσταση" για εκπαιδευτικούς και σχολεία. Μεταφράζει έργα του σύγχρονου γερμανικού θεάτρου. Δημοσίευσε επιστημονικά άρθρα, συνεντεύξεις, κριτική θεάτρου. Μέλος της Ελληνικής Ένωσης Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών. Μέλος από το 2011 της Επιτροπής Θεάτρου του Δήμου Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος της (2014 -2019). Από το 2018 συντονίζει τη “Λέσχη Αναγνωσης Θεατρικών Έργων για Εφήβους και Παιδιά” του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.

Η Μελίνα Χατζηγεωργίου είναι εκπαιδευτικός και θεατροπαιδαγωγός με μεταπτυχιακές σπουδές στο Εκπαιδευτικό Δράμα (Μ.Α. Drama in Education). Δίδαξε επί 14 έτη στο Τμήμα Θεάτρου του Α.Π.Θ. τα μαθήματα «Δραματοποίηση» και «Το Θέατρο στο σχολείο». Εργάστηκε ως  θεατροπαιδαγωγός στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, στο Παιδικό Στέκι του Εθνικού Θεάτρου, στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων, σε σχολεία, κ.α. Δίδαξε σε επιμορφωτικά σεμινάρια που οργανώθηκαν από πανεπιστήμια, από το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, τη θεατρική ομάδα «Μικρός Βορράς», το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης, τη Future Library, κ.ά.. Σχεδίασε και συντόνισε θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα σε μουσεία και άλλους φορείς. Συνέγραψε με την Άβρα Αυδή τα βιβλία «Η τέχνη του Δράματος στην εκπαίδευση» (Μεταίχμιο 2007) και «Όταν ο δάσκαλος μπαίνει σε ρόλο» (Μεταίχμιο 2018).