Πρακτικά 4ης ΘεατρικήςΚαλοκαιρινής Kατασκήνωσης-σεμιναρίου 2005
Μαίρη Καλδή (επιμ.)
Σπέτσες 2005, Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση
ISBN 960-88760-1-X
Στάθης Λιβαθινός, Γιώργος Μπινιάρης, Αποστολία Παπαδαμάκη, Νίκος Γκόβας, Τζωρτζίνα Κακουδάκη, Μαργαρίτα Μάντακα, Νίκος Βασιλείου
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΚΔΟΣΗΣ
Τον Αύγουστο του 2005 έγινε στις Σπέτσες η 4η Θεατρική Καλοκαιρινή Κατασκήνωση με τίτλο «…από την ύλη των ονείρων». Στην Αναργύρειο – Κοργιαλένιο Σχολή συναντήθηκαν 3 ομάδες φίλων του θεάτρου και με αφορμή τα Σαιξπηρικά κείμενα άρχισαν να συνθέτουν όψεις και ήχους από τον κόσμο των ονείρων. Οι τρεις ομάδες δούλεψαν η καθεμιά με το δικό της τρόπο αναζητώντας δρόμους που θα έφερναν τα λόγια και τους χαρακτήρες του Σαίξπηρ πιο κοντά στη σημερινή πραγματικότητα. Έτσι, το δάσος γέμισε παράξενα όντα που δοκίμαζαν τις φωνές, το σώμα τους και την ψυχή τους σε μελωδίες μιας ποίησης δοκιμασμένης στο χώρο και στο χρόνο.
Στη μια πλευρά του δάσους οι σύντροφοι ασκούνταν καθημερινά στην ισορροπία και την αποκρυπτογράφηση μυστικών κωδίκων. Μεταμόρφωναν το καλάμι τους σε μαγικό ραβδί και μάθαιναν να στέλνουν λέξεις στον ουρανό. Φράσεις σουρεαλιστικές εκσφενδονίζονταν μαζί με το καλάμι.
Τα ζευγάρια ανταλλάσσανε φανταστικά δώρα, στροβιλίζονταν στο δάσος και κοιτάζονταν στα μάτια τόσο ώστε να μην χάσει ο ένας το χρώμα του βλέμματος του άλλου. Σαν το Ρωμαίο και την Ιουλιέττα που με το βλέμμα τους έφτιαχναν μια μακρινή ακτίνα, που δεν έσπαγε με τίποτε όσο μακριά και αν βρίσκονταν. Τα απογεύματα κρύβονταν στο μυστικό δωμάτιο της σκηνής και προσπαθούσαν να ανοίξουν την πόρτα – ο καθένας με πρωτότυπο τρόπο.
Ο Στάθης Λιβαθινός, απ’ τη μια κινούσε τα νήματα των σωμάτων, όπως ο κουκλοπαίκτης τις μαριονέτες του κι απ’ την άλλη έσπρωχνε τους συντρόφους να αντιμετωπίσουν το μεγάλο υπαρξιακό ερώτημα: Ποιος είμαι; Είμαι αληθινός; Πώς μπορώ να είμαι αληθινός;
Στην άλλη πλευρά της αυλής ξεφύτρωσαν κάτι παράξενα τελώνια που περπατούσαν στραβά και παραμιλούσαν. Προσπαθούσαν να ξεπεράσουν την βαρύτητα κι έκαναν σχέδια στον αέρα.
Το απόγευμα τα ξωτικά διάβαζαν στίχους του Σαίξπηρ αναζητώντας τα κρυφά νοήματα. Μεταμορφώνονταν σε αρχαία αγάλματα και ξαναζωντάνευαν το αγέρωχο βήμα ενός κούρου που ξυπνά από το λήθαργο και αντικρίζει έκθαμβος τον κόσμο του ονείρου. Τότε από τα βάθη της ύπαρξης τους ακουγόταν σαν αρχαίο χορικό ο κοσμικός ήχος της ζωής που πάλλεται να αγγίξει το θαύμα.
Ο Γιώργος Μπινιάρης με το μαγικό καπέλο του τριγυρνούσε σκανταλιάρικα και έσπερνε ζιζάνια. Η Μαργαρίτα Μάντακα με την αέρινη κίνησή της μάθαινε στα ξωτικά πώς να πετάνε και ο Νίκος Γκόβας με το ξέφρενο χιούμορ του ανακάτευε τα δαιμόνια σε παράξενες περιπέτειες.
Έτσι το όνειρο μεσοκαλοκαιρινής νύχτας κράτησε εφτά ολόκληρες μέρες και νύχτες, ώσπου μαστόροι, ξωτικά και ερωτευμένοι μπλέχτηκαν σε ένα αραχνοΰφαντο δίχτυ όρκων αγάπης.
Στο μέσον του κήπου πάλευαν τα παιδιά με τη φαντασία και τον κόσμο. Imagine-nation. Πρώτα έψαξαν τι κοινό έχει ο Αίαντας με τον Οθέλλο και μπήκαν στη θέση δύο ηρώων που όταν τα χάνουν όλα καταλήγουν στο έγκλημα.
Σιγά σιγά οι στίχοι ζωντάνεψαν, οι λέξεις άρχισαν να παλεύουν και τα σώματα παρασύρθηκαν σε ξέφρενους ρυθμούς. Σ’ όλο το δάσος ακούστηκαν οι φωνές του Αίαντα που πολεμούσε θυμωμένα με τον Οθέλλο και παγανιστικές χορογραφίες σήκωσαν το χώμα στον αέρα.
Ο Νίκος Βασιλείου με την μεγάλη μουσική εμπειρία του ενορχήστρωνε τις φωνές των νέων παιδιών σε συνοδεία με τα τζιτζίκια και τον κρότο από τα βότσαλα της θάλασσας. Η Αποστολία Παπαδαμάκη χορογραφούσε με τα λόγια, με τα χέρια και με το σώμα της φέρνοντας την ομάδα αντιμέτωπη με τις υπόγειες αγωνίες της νεότητας.
Τα δεκαεννιά τεράστια πεύκα της αυλής μετασχηματίστηκαν με βότσαλα και λευκές πέτρες σε ονειρικό σκηνικό χώρο. Την τέταρτη μέρα με το κάλεσμα της πομπής των παιδιών της φαντασίας όλες οι ομάδες παρακολούθησαν ένα δρώμενο για την απώλεια, τον αποχαιρετισμό, το αίσθημα κινδύνου, την καταστροφή, τη δημιουργία, τη μοναχικότητα, αλλά και την ανάγκη αλλαγής του κόσμου στον οποίο ζούμε.
Τις επόμενες μέρες η Μαργαρίτα Μάντακα δούλεψε εντατικά με το σώμα και την ενέργεια της ίδιας ομάδας αναζητώντας ευφάνταστους και ουσιαστικούς δρόμους για την αλλαγή, ώσπου ο Σαίξπηρ έδωσε χρησμό, που τον τραγούδησε παίζοντας η μια ομάδα στην άλλη:
«Για να αλλάξουμε τον κόσμο πρέπει να ακούσουμε τον Πουκ…»
Τις νύχτες με πανσέληνο ανάμεσα στα δέντρα ανέμιζαν ομιλούσες εικόνες από ταινίες με έργα του Σαίξπηρ, που παρουσίασε η Τζωρτζίνα Κακουδάκη αφήνοντας μας κατάπληκτους από την αέναη μεταμόρφωση των χαρακτήρων από εποχή σε εποχή.
Τη μια στιγμή η Ελισάβετ, η αειπάρθενος βασίλισσα, μας έκλεινε το μάτι την ώρα που έκανε βαρκάδα με τον αγαπημένο της, και την άλλη ο Ορλάντο υποκλινόταν μπροστά στην βασίλισσα της άλλης ταινίας με σεβασμό. Ο Μίστερ Μπιν (σε σαιξπηρική καρικατούρα) ούρλιαζε «Μα επιτέλους θέλετε να ακούσετε για αυτό το καλικαντζαράκι, ναι ή όχι;;;»
Σύντροφοι, ξωτικά και φαντασμένοι έτρεχαν πάνω κάτω ξέπνοα, πότε ψιθυρίζοντας και πότε τραγουδώντας. Μαγεμένα δώρα πήγαιναν και ερχόντουσαν από τα μανιτού (ήταν ένα παιχνίδι που το έπαιζαν όλοι μαζί διαρκώς) κι η αόρατη κάμερα κατέγραφε με αγωνία τα συμβάντα κρυμμένη πότε σε ροδοδάφνες πότε σε φυλλωσιές και αγκάθια. Η μια ομάδα έκλεβε τα καλάμια της άλλης, ο Πουκ προσπαθούσε να πείσει το μανιτού του να κεράσει καμιά μπυρίτσα, αλλά κανένας δεν αποκαλυπτόταν παρά μόνο την τελευταία νύχτα.
Το τελευταίο βράδυ, λοιπόν, τα ρούχα μας είχαν γεμίσει πευκοβελόνες, τα βήματά μας παραπατούσαν αλλά στην ψυχή νιώθαμε να εξαπλώνεται μυστηριακά ένα αραχνοΰφαντο κοσμικό φως φτιαγμένο «…από την ύλη των ονείρων.»
Μαίρη Καλδή Αύγουστος 2005
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Οργάνωση
«από την ύλη των ονείρων…» προλεγόμενα της έκδοσης
«Σαιξπηρικά μοτίβα» εργαστήριο με τον Στάθη Λιβαθινό
«Όνειρο θερινής νύχτας» εργαστήριο με τον Γιώργο Μπινιάρη, τη Μαργαρίτα Μάντακα και το Νίκο Γκόβα·
Δραστηριότητες «Όνειρο μεσοκαλοκαιρινής νύχτας» προτεινόμενες δραστηριότητες από το Νίκο Γκόβα
«Imagine-Nation» εργαστήριο με την Αποστολία Παπαδαμάκη και τη Μαργαρίτα Μάντακα
«Από το χαρτί στο πανί: ο Σαίξπηρ στον κινηματογράφο- μύθος, ύφος, ήθος» εισηγήτρια Τζωρτζίνα Κακουδάκη
Παράρτημα: Βιογραφικά εισηγητών/ εμψυχωτών